هفت برکه – فاطمه یوسفی: هفته‌ای که گذشت، هفته‌ی سلامت روان نام داشت. در گراش وقتی درباره‌ی این مفهوم و لزوم بهره گرفتن از خدمات مشاوران صحبت می‌شود، خیلی از مردم می‌پرسند: مگر در گراش هم مشاور هست؟ در سه گزارشی که در هفت‌برکه خواهید خواند، با سه ارگانی که خدمات مشاوره را مدیریت می‌کنند آشنا می‌شوید: ۱. دانشکده علوم پزشکی گراش، ۲. اداره بهزیستی گراش، و ۳. اداره آموزش و پرورش گراش. در این سه ارگان، طیف متنوعی از مشاوران مشغول خدمات‌دهی به شهروندان هستند.
در این گزارش به معرفی خدمات مشاوره‌ای که از طرف اداره بهزیستی ارائه می‌شود می‌پردازیم. در دو گزارش دیگر، خدمات مشاوره‌ای دانشکده علوم پزشکی (اینجا) و اداره آموزش و پرورش (اینجا) را خواهید خواند.
رییس اداره بهزیستی: تنها یک مرکز مشاوره در گراش داریم
علی‌اکبر غلامی، رییس اداره بهزیستی شهرستان گراش، در مصاحبه با هفت‌برکه، فعالیت‌های این اداره در زمینه‌ی مشاوره را شرح می‌دهد. به گفته او، در حال حاضر یک مرکز مشاوره در شهرستان گراش تحت مدیریت دکتر شیرین مقتدری فعالیت می‌کند.
رییس اداره بهزیستی درباره‌ی انواع مراکز مشاوره توضیح می‌دهد: «دو مرجع اصلی برای صدور مجوز مراکز مشاوره وجود دارد: ۱. سازمان نظام روانشناسی، و ۲. سازمان بهزیستی. البته گستره‌ی کاری سازمان بهزیستی بسیار بیشتر از سازمان نظام روانشناسی است، چون تعداد مراکز مشاوره‌اش خیلی بیشتر است.»
معرفی سه حوزه مشاوره در سازمان بهزیستی
غلامی درباره‌ی نحوه‌ی ارائه‌ی خدمات مشاوره از طرف سازمان بهزیستی می‌گوید: «سازمان بهزیستی به سه طریق در حوزه مشاوره و خدمات روانشناختی کار می‌کند: مرکز سلامت روان محلی، که مراکز مشاوره غیر دولتی است و شامل سطح ۱ تا ۳ می‌شود؛ مراکز مشاوره عمومی و مرکز مشاوره تخصصی.
«در مرکز سلامت عمومی محلی، بیشتر خدمات مبتنی بر مداخلات محله‌ای‌محور ارائه می‌شود. وقتی مرکز سلامت روانی در یک محله راه‌اندازی می‌شود، هدفش این است که از طریق برگزاری کارگاه‌های آموزشی، کلاس‌های آموزشی، تهیه مصاحبه‌های اولیه جهت ارجاع به مرکز مشاوره سطح ۲، در خصوص ارتقا سلامت روان مردم آن محله تلاش کند.
«در مرکز مشاوره عمومی، خدمات مشاوره عمومی شامل مشاوره در مورد اعتیاد، خانواده، روابط بین زوجین، طلاق و تحصیل و موارد دیگر در سطحی پایین‌تر از مرکز مشاوره تخصصی به مراجعه‌کنندگان ارائه می‌شود.
«در مراکز تخصصی مشاوره، خدمات تخصصی مشاوره مثلا صرفا در حوزه خانواده یا تحصیل یا اعتیاد به مراجعین ارانه می‌شود.»
چون نیرو نداریم، در اداره خدمات مشاوره ارائه نمی‌کنیم.
غلامی درباره‌ی عدم ارائه‌ی خدمات مشاوره در اداره بهزیستی گراش نیز توضیح می‌دهد: «سازمان بهزیستی علاوه بر صدور مجوز برای مراکز، معمولا در خود ادارات هم در صورتی که نیروی تخصصی باشد، مرکز مشاوره دولتی و یا اتاق مشاوره راه‌اندازی می‌کند. اما در حال حاضر، در اداره بهزیستی گراش، به دلیل این که نیروی تخصصی با تخصص تحصیلی کارشناس ارشد مشاوره و راهنمایی و روانشناسی متاسفانه نداریم، فعلا این خدمات را ارائه نمی‌کنیم؛ ولی درصدد هستیم که اگر نیروی آزاد از بین تحصیل‌کنندگان روانشناسی و مشاوره پیدا شود، تاییدیه لازم را از استان بگیریم و بتوانیم از آن فرد در راستای خدمات مشاوره با نرخ دولتی در بستر اداره کمک بگیریم.»
شهروندان از خط ۱۴۸۰ برای خدمات مشاوره تلفنی رایگان استفاده کنند.
رییس اداره بهزیستی یک راه ساده و رایگان برای دریافت خدمات مشاوره‌ای معرفی می‌کند: «یک خدمت بسیار در دسترس و همگانی وجود دارد و آن هم خط در دسترس ۱۴۸۰ است. ما چندین بار در سطح شهر آن را امتحان کرده‌ایم و خوشبختانه با کلیه خطوط تلفن همراه شامل ایرانسل و همراه اول، رایتل و خطوط تلفن ثابت قابل دسترسی است. این خدمات هزینه‌ای ندارد و از ساعت ۸ صبح تا ۸ شب تعدادی از همکاران ما با تحصیلات عالیه کارشناسی ارشد و دکترا در حوزه روانشناسی و مشاوره حضور دارند و آنجا ارائه خدمت می‌کنند.
«همشهریان عزیز ما در شهرستان گراش می‌توانند صرفا با گرفتن عدد ۱۴۸۰ با مرکز مشاوره سازمان بهزیستی متصل شوند و مسائل و موارد مورد نیاز مشاوره‌شان را سوال بپرسند و خدمات بگیرند. خوبی این مرکز این است که علاوه بر مجانی بودن، هر فردی در کمال امنیت می‌تواند از این خدمت استفاده کند، بدون هیچ دلمشغولی نسبت به فاش شدن هویتش.»
سایر نهادها هم می‌توانند مراکز مشاوره درون‌سازمانی راه‌اندازی کنند.
رییس اداره بهزیستی در ادامه می‌گوید: «سایر نهادها و سازمان‌ها هم می‌توانند مراکز مشاوره درون‌سازمانی را راه‌اندازی کنند. مثلا سپاه و بسیج دانشگاه آزاد، دانشگاه پیام نور، دانشگاه علوم پزشکی و … همه این‌ها می‌توانند مراکز مشاوره درونِ سازمانی جهت ارائه خدمات مشاوره به جامعه هدف خودشان شامل کارمندان و کارکنان یا مجموعه‌های تحت امر آن قسمت و واحد داشته باشند.
دکتر مقتدری: از سال ۹۸ مرکز مشاوره آفرینش را راه‌اندازی کردم
دکتر شیرین مقتدری، دکترای تخصصی روانشناسی، مدیر مرکز مشاوره آفرینش، تنها مرکز مشاوره‌ی عمومی در شهرستان گراش است. او اصالتا گراشی است ولی در لار بزرگ شده است؛ در دانشگاه‌های شیراز و تهران و بندرعباس تحصیل کرده و اکنون مقیم منطقه است.
دکتر مقتدری در گفتگو با هفت‌برکه، در توضیح فعالیت‌هایش می‌گوید: «از سال ۸۳ در منطقه شروع به کار کردم. ۲ سال در بیمارستان لار، تدریس در دانشگاه‌های لار و گراش، فعالیت در آموزش و پرورش گراش و لار، همکاری با فرمانداری و ادارات بهزیستی گراش و لار از فعالیت‌های من است. از سال ۹۳ مدرسه غیر دولتی به نام فرهنگ را در گراش تاسیس کردم و سال ۹۴ مدرسه غیر دولتی آفرینش را در لار. از سال ۹۸ نیز مرکز مشاوره آفرینش را در گراش تاسیس و راه اندازی کردم.»
دکتر مقتدری درباره‌ی برنامه‌ی کاری و حوزه‌ی فعالیت‌های مرکز مشاوره نیز می‌گوید: «معمولا من صبح‌ها در مدارس و یا ادارات مربوطه هستم و سه روز بعدازظهر در مرکز مشاوره حضور دارم. فوق لیسانس من روانشناسی بالینی و دکترایم روانشناسی عمومی است، بنابراین تقریبا می‌توانیم تمام مواردی را که نیاز به درمان و مشاوره داشته باشد پوشش بدهیم. اما من ترجیح می‌دهم در خصوص مسائل مربوط به کودکان، مشاوره‌های ازدواج و طلاق، زوج‌درمانی و درمان افسردی، اضطراب و انجام تست‌های روانشناسی کار کنم. آنهایی را که تشخیص می‌دهیم برای درمان نیازمند دارو هستند، به روانپزشک ارجاع می‌دهیم.»
استقبال از خدمات مشاوره مرکز خوب است.
دکتر مقتدری درباره‌ی استقبال شهروندان از خدمات مشاوره‌ای این مرکز نیز می‌گوید: «به دلیل زمان زیاد جلسات مشاوره (هر جلسه ۴۵ دقیقه است که بعضا بیشتر هم طول می‌کشد)، در یک بعدازظهر نهایتا می‌شود چهار مراجعه‌کننده را ویزیت کرد. ولی تعداد کسانی که در نوبت مشاوره هستند زیاد است و از سه شهر لار، گراش و اوز مراجعه‌کننده داریم. البته چند مورد هم از شیراز بوده است.»
دیدگاه مردم بخصوص نسل جوان بهتر شده است.
دکتر مقتدری درباره تغییر دیدگاه مردم نیز می‌گوید: «نسبت به سال ۸۳ که من وارد کار شدم، درک مردم از این حوزه بسیار بالا رفته و دیدگاه‌ها مثبت‌تر شده و لزوم به دریافت مشاوره برای حل مشکلات پذیرفته شده است. مخصوصا نسل جوان و مادران جوان بسیار استقبال می‌کنند.
او در خصوص لزوم تبلیغات بیشتر در مورد نیاز به خدمات مشاوره نیز می‌گوید: «تبلیغات همواره برای هر حرفه‌ای در هر مقطعی می‌تواند سودمند باشد. ولی من ترجیح می‌دهم اگر قرار است هزینه‌ای توسط بهزیستی، شهرداری، فرمانداری و حتی مراکز مشاوره صرف تبلیغات در این حوزه شود، برای برگزاری سمینارهای آموزشی در سطح شهر هزینه شود تا اطلاعات مردم در خصوص مسائل مختلف بالا برود و به سمت جامعه‌ای با بالاترین سطح سلامت روان پیش برویم. البته این روزها با شیوع کرونا، محدودیت‌هایی وجود دارد که امیدوارم بتوانیم با استفاده از فضای مجازی به این مهم بپردازیم.»
مطالب مرتبط:
http://www.gerishna.com/archives/106267
http://www.gerishna.com/archives/106320
