هفت‌برکه – صادق نوروزی: از گذشته‌ای نه‌چندان دور، شاهد تلاش‌های موفق و ناموفقی در حوزه گسترش آموزش عالی در شهرستان گراش بوده‌ایم. می‌توان هر کدام از این تلاش‌ها را در بستری جداگانه مطالعه کرد؛ اینکه هر کدام از نهادهای آموزش عالی چه تاثیرات اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی را بر جای گذاشته و تا چه حد در پیشبرد اهداف مؤسسین و به خصوص خیرین ارجمند توفیق داشته ‌است. چون می‌دانیم که در برخی موارد، این تلاش‌ها موجب تحمیل هزینه‌های بسیار زیادی بر شهر گردیده است.

Sadegh Nowruzi اما حال، فارغ از این که چه کسانی و چه عواملی مسئولیت این تجارب ناموفق را بر عهده می‌گیرند (برای مثال نهاد نمایندگی دانشگاه شیراز و دانشگاه علوم قرآنی و…) قصد داریم اندکی موضوع را به صورت ریشه‌ای بررسی کنیم و به فلسفه وجود دانشگاه و مرکز آموزش عالی در شهر نگاهی بیاندازیم تا پس از آن بتوانیم به یک استراتژی و نقشه راه برای آینده برسیم. قصد آن است که علاوه بر پاسخ به نیازها و رفع کمبودها، این استراتژی بتواند به لحاظ هزینه و فایده نیز دارای توجیه باشد و فراتر از آن بتواند هدف اصلی، یعنی خلق ارزش را در پی داشته باشد. چنانکه در تلاش‌های ناموفق سال‌های اخیر، جای خالی هر یک از این موارد را به وضوح دیده‌ایم.

در واقع در این متن سعی داریم بگوییم که می‌توان کمی متفاوت‌تر به قضیه نگریست. این به بار به جای تمرکز بر اسامی دانشگاه‌ها اعم از علوم پزشکی و دانشگاه شیراز و… ابتدا به وضعیت شهر (اعم از فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی…) و همچنین نیازهای شهر می‌نگریم و سپس با مشورت عقلا و کارشناسان و البته انجام نوعی پیمایش و ارزیابی تاثیرات، تصمیم به راه‌اندازی یا عدم راه‌اندازی مرکز دانشگاهی کنیم.

در مدت کوتاهی که به واسطه حضور در دانشگاه فرهنگیان، گروه نردبان و ارتباط مستمر با اداره آموزش پرورش، به فعالیت‌های آموزشی پرداختیم، تا حدودی به مسائل، مشکلات و ظرفیت‌های آموزشی شهر آشنا شدیم. بر همین اساس و در دوران تب افتتاح مرکز آموزش عالی در گراش، پیشنهاد پیگیری تاسیس مرکز دانشگاه فرهنگیان را در دو جلسه (نشست هم‌اندیشی با رئیس آموزش و پرورش و جلسه شورای آموزش و پرورش شهرستان به ریاست فرماندار محترم) به مسئولین امر ارائه کردیم. اما این پیشنهادها به دلایل مختلف مورد توجه قرار نگرفت.

اینک از آن دوران دو سال گذشته، تجارب زیادی در این مورد به دست آمده و هزینه‌های زیادی نیز بر شهر تحمیل گشته است. ما و دوستانمان نیز تجربه و دلایل بیشتری برای پیشنهادی که مطرح کردیم به دست آورده‌ایم، که صرفا برخی از آنها را به صورت مختصر در ادامه بیان می‌کنم. لازم است اضافه کنم که ما در خصوص ارائه تفصیلی این پیشنهاد به مسئولین شهرستان، اعلام آمادگی می‌کنیم و در صورت استقبال ایشان، حداکثر همکاری بعدی را نیز خواهیم داشت.

دلایلی که می‌توان برای این پیشنهاد، یعنی «پیگیری تاسیس یک واحد آموزشی دانشگاه فرهنگیان در گراش» ذکر کرد این‌هاست:

۱. نیاز اساسی شهر به نیروی کار بومی در حوزه آموزش و پرورش. در این باره ضمن تقدیر از زحمات نیروی‌های خدوم غیر بومی، نمی‌توان این نکته را نادیده گرفت که از سالیان گذشته تاکنون شهرستان گراش با مشکل کمبود نیروی بومی در حوزه‌های مختلف، به‌ویژه آموزش و پرورش مواجه بوده است. حال آنکه با سرمایه‌گذاری در این بخش، ضمن برخورداری از یک مجتمع آموزشی عالی، می‌توان برای سال‌های متمادی از وجود نیروهای بومی در این حوزه بهره برد.

۲. سابقه تاریخی گراش در مراکز تربیت معلم و دانش‌سرا. خدمات ماندگاری که این مراکز با تربیت نیروهای بومی در حوزه آموزش به منطقه و به ویژه جنوب فارس ارائه داده‌اند و نیز ارتباط خوب مردم شهر با دانش‌سرا و قشر فرهنگی موجب شده است یک سابقه درخشان از فرهنگیان در شهر وجود داشته باشد. حافظه شفاهی مردم عموما از دانش‌سرا و دانشجویان آن که بسیاری از آنان در شهرهای منطقه مشغول به کار هستند یا بازنشسته شده‌اند، به نیکی یاد می‌کند.

۳. عدم وجود دانشگاه فرهنگیان در ناحیه جنوب فارس. خبرهایی درباره‌ی روند اخذ امتیاز دانشگاه فرهنگیان واحد پسران در شهر لار منتشر می‌شود، که در صورت اجرایی شدن این پیشنهاد و با برنامه‌ریزی بلندمدت، امکان تبادل علمی میان دو واحد دانشگاهی فراهم می‌شود. این دو واحد در کنار یکدیگر می‌توانند دو شهرستان را به صورت هم‌زمان به قطب دانشگاه فرهنگیان جنوب استان تبدیل کنند.

۴. سیاست دانشگاه فرهنگیان در جذب حداکثری دانشجو در سال‌های اخیر و آتی. این سیاست می‌تواند توجیه مناسبی برای اخذ امتیاز این دانشگاه در گراش باشد، سیاستی که زمینه‌ی احیای دانشگاه فرهنگیان شهرستان‌های کازرون و اقلید را در سال‌های اخیر فراهم کرده است.

۵. وجود زیرساخت‌های مطلوب آموزشی و آموزش عالی و بستر مناسب فیزیکی در شهرستان، که می‌تواند امتیاز خوبی جهت پیگیری این موضوع باشد. زیرا می‌توان در کوتاه‌ترین زمان ممکن و با پیگیری‌های مداوم متولیان امر، زمینه برپایی این واحد دانشگاهی را فراهم کرد. لازم به ذکر است که که عمده‌ی شهرستان‌های فارس در زمان اخذ مجوز حتی از این زیرساخت‌ها نیز بی‌بهره بوده‌اند و عملا گراش با داشتن آنها چند گام جلوتر است.

۶. در سفر اخیر مدیر کل آموزش پرورش استان فارس به شهرستان گراش، پیشنهاد تاسیس دانشگاه جامع فرهنگیان از سوی فرمانداری و مدیریت آموزش پرورش به ایشان داده شد و نیز اداره آموزش و پرورش آمادگی کامل خود را جهت پیگیری این امر اعلام کرده ‌است، اما همانطور که همه می‌دانند، تاسیس یک دانشگاه یا گرفتن شعبه‌ای از یک دانشگاه، عزم مجموعه‌ای از مسئولین یک شهر را می‌طلبد. مجموع این دلایل گواه این است که فرصت و پتانسیلی منحصربه‌فرد برای تاسیس این مجموعه در شهرستان وجود دارد که امید است با پیگیری مسئولین، بزرگان و نخبگان به تحقق این امر نزدیک شویم.