هفتبرکه: فریاد خواجوی، خواننده شناختهشدهی اوزی، قطعهای به نام «صحرای دل» را به زبان گراشی منتشر کرد. خواجوی این آهنگ را در راستای حمایت از زبان مادری و در ادامهی آهنگهایی به لهجههای مختلف منطقه خوانده است. ترانهی این آهنگ را مصطفی خورشیدی سروده است، و کار آهنگسازی آن را خود فریاد خواجوی به عهده داشته است.
او در توضیح این آهنگ، متنی کوتاهی نیز منتشر کرده است:
«مفتخرم به عنوان عضوی کوچک در راستای حمایت از زبان مادری و اینبار با «گویش شیرین گراشی»، آهنگ جدیدم را تقدیم شما سروران کنم. در جنوب ایران زبانی مشترک بین شهرهای مختلف مورد استفاده است که داشتن اندک تفاوتهایی در تلفظ مصوتها و کلمات، سبب شیرینبیانی، تنوع و پدید آمدن زیرشاخههای بیشتر برای این زبان شده است. در شهر گراش اما خودِ شهر، دارای دو تلفظ متفاوت است که به دو نوع «ناساگی» و «بِـلَــئـْـلـِـزی» تقسیم میشود که این اسامی یادآور دو محلهی این شهر نیز هست. تفاوت این دو محله، در تلفظ حرف «د» و «ذ» هست که در محله ناساگ حرف «د» در فعلهای «رفتن، شدن و بودن» و برخی واژههای دیگر، به سبک قدیم و اصیلِ خود، «ذ» تلفظ میشود.
▪️در پارسی قدیم هر گاه حرف «دال» بعد از مصوتهای کوتاه و بلند قرار میگرفته، به صورت «دال نقطهدار» یا همان «ذال» تلفظ میشده. (خدمت، خذمت/گنبد، گُـمـبِذ/چِدَه، چِذَه/ بُدِه، بُذِهن)
▪️این تلفظ، بین تمامی شهرها و روستاها رایج بوده که در نسخ و متون قدیمی نمونههای آن برجای مانده است:
▫️سعدی شیرینسخن:
۱- این زر سرخ که روی تو ز عشقش زردست
هست همچون درم قلب و مس «سیماندوذ»
۲- در دور ما از آتش بیداد ظالمان
چون «دوذ» و سیل تیره شد آب و هوای خاک
▫️ابوحـَـف۫ـص سُـغ۫ـدی:
آهویِ کوهی در دشت چگونه «دَوَذا»
او ندارد یار، بی یار چگونه «بُوَذا»
هر چند این تلفظ در گذر زمان، دچار فرسایش و دگردیسی شده؛ اما محله ناساگ گراش، همچنان پاسدار این اصالتِ بیانیست!
در پایان دو جمله از بندهی حقیر: ۱- «زبان مادری» ما، «ارث پدری» ما نیست، که هر گونه دلمان خواست با او رفتار کنیم! ۲- «زبان مادری» هر کسی و هر قومی، گویای اصالت اوست. با واژههای اصیل هر دیاری، اصیل رفتار کنیم!
این آهنگ را در صفحه اینستاگرام فریاد خواجوی (اینجا) و یا کانال تلگرامی هفتبرکه (اینجا) ببینید و و یا اینجا بشنوید.
آهنگ «صحرای دل»
شاعر: مصطفی خورشیدی
آهنگساز و خواننده: فریاد خواجوی
تنظیم: بابک خداوندگار
سنتور: محمود نوذری
ویالون استرینگ: یونس بیطاسی
▫️میکسومسترینگ: وحید طاهرخانی
گرافیک: حجت ستوده