رمضان ماهی که هر سال منتظرش هستیم تا با برکاتش وارد شود و مسیر و راه زندگی‌مان در آن سال را با انوار رحمتش نورانی کند. برای فیض بردن از روزها و شب‌های این ماه مبارک اعمال و اذکاری وجود دارد که اگر خواهان اجر معنوی هستیم بد نیست با قسمتی از مستحبات وارده در این ماه مبارک آشنا شویم. هر چند نمی‌توانیم دعا و اعمال را به طور کامل این جا بیان کنیم اما می‌شود به آن اشاره‌‌ای کرد و هر کس خواستار انجام آن بود می‌تواند کامل آن دعا و اعمال را از مفاتیح‌الجنان بگیرد. شاید این یادداشت یک یادآوری کوچک برای دل‌های مومن باشد.
هنگام رویت هلال ماه مبارک رمضان دعا‌هایی است که یکی از این دعاها به گونه‌ای است که باید رو به قبله بیاستیم و دست‌ها را به آسمان بلند کنیم و خطاب به هلال بگوییم ربی و ربک الله …..
در اول ماه رمضان خواندن دعای جوشن کبیر و دعای حج مستحب است و همچنین دعای چهل و چهارم صحیفه‌ی سجادیه که در مورد فرا رسیدن رمضان هست. اعمال مشترکه ماه رمضان که بر چهار قسم است خوب است در هر شب و روز بعد از نماز‌های واجب خوانده شود.
اعمال روز اول: غسل کردن و دو رکعت نماز که در رکعت اول حمد و انا فتحنا و در رکعت دوم حمد و هر سوره که بخواهد بخواند وخواندن دعایی که با اللهم انی اسئلک باسمک شروع می‌شود.
برای هر روز رمضان دعای مخصوص و با فضیلت بسیار وجود دارد که خواندن آن خالی از لطف نیست. این دعاها رسم است که در نمازجماعت خوانده می‌شود. بهترین اعمال در شب‌ها و روز‌های ماه مبارک رمضان خواندن قرآن و ختم آن است که اگر ثواب ختم آن را به روح مقدس چهارده معصوم(ع) هدیه کنند ثوابش بیشتر است.
اعمال روز‌های ماه مبارک
خواندن دعایی که شیخ وسید نقل کرده و با اللهم هذا شهر رمضان شروع می‌شود و دعایی نسبتا طویل است. خواندن تسبیحاتی در هر روز که ده جز دارد و هر جز آن مشتمل بر ده سبحان الله است. صد مرتبه فرستادن صلوات بر رسول خدا و خواندن صلواتی مخصوص در هر روز یکی از اعمال این روزهاست. در این ایام دعا و استغفار و ذکر لااله اله الله بسیار باید گفت.
اعمال شب‌های ماه مبارک رمضان
مستحب است در هر شب خواندن هزار مرتبه انا انزلناه و صد مرتبه سوره دخان وهمچنین خواندن دعای افتتاح در هر شب. از اعمالی که در شب‌های رمضان مستحب است هزار رکعت نماز در مجموع ماه است. در هر شب ماه رمضان دو رکعت نماز در هر رکعت حمد و سه مرتبه توحید و چون سلام داد ذکری را در مفاتیح الجنان نوشته را بگوید و تسبحات اربعه را هفت مرتبه بخواند و بگوید سبحانک، سبحانک سبحانک، یا عظیم اغفرلی الذنب العظیم و بعد ده مرتبه صلوات کسی که این دو رکعت را به جا آورد هفتاد هزار گناه از او بخشوده می‌شود.
اعمال شب سیزدهم: غسل، چهار رکعت نماز در هر رکعت حمد و بیست و پنج مرتبه توحید و دو رکعت نماز که در هر رکعت یس و تبارک الملک و توحید بخواند .
اعمال شب چهاردهم: مثل نماز شب سیزدهم اما در چهار رکعت و دو سلام.
اعمال شب پانزدهم: غسل، زیارت امام حسین(ع)، شش رکعت نماز به حمد ، یس، تبارک و توحید.
اعمال شب نوزدهم: این شب اول شب‌های قدر است که این ایام در تمام طول سال به خوبی و فضیلت آن وجود ندارد. اول غسل که اگر مقارن غروب آفتاب باشد بهتر است دو رکعت نماز در هر رکعت بعد از حمد هفت مرتبه توحید و بعد از تمام شدن هفتاد مرتبه استغفرا… و اتوب علیه. احیا گرفتن و اعمالی که در این ایام در مساجد و حسینیه‌ها انجام می‌‌دهند مثل قرآن بر سر گرفتن، خواندن دعای جوشن کبیر و زیارت امام حسین(ع) و صد رکعت نماز و گفتن ذکر استغفرا… ربی و اتوب علیه و اللهم قتل امیرالمونین صد مرتبه.
اعمال شب بیست و یکم: فضیلت این شب از شب نوزدهم بیشتر است. غسل و گرفتن احیا، نماز هفت قل هو ا… و دعای جوشن کبیر و قرآن بر سر گرفتن و صد رکعت نماز.
شب بیست و سوم: مانند شب بیست و یکم
شب آخر ماه مبارک رمضان: غسل، زیارت امام حسین(ع) خواندن سوره انعام، کهف، و یس و گفتن صد مرتبه استغفرا… ربی و اتوب الیه و خواندن دعای چهل و پنجم صحیفه‌ی سجادیه« وداع با ماه رمضان» ثواب زیادی دارد.
اعمال اوقات خاص
مستحبات افطار: مستحب است با خرما، رطب،حلوا و آب گرم روزه خود را باز کنیم و دعای الهم لک صمت و علی رزقک افطرت و علیک توکلت الهم رب نور العظیم و سوره قدر را قبل ازافطار بخوانیم.
اعمال سحر ماه رمضان: خواندن سوره قدر و خواندن چند نوع دعای سحر و همچنین دعای ابوالحمزه ثمالی که دعایی نسبتا طویل است و خواندن دعای ادریس. سحری خوردن و نیت به روزه قبل از خواندن اذان صبح نیز یکی از اعمال سحر است.
اعمال آخرین جمعه ماه رمضان: خواندن این دعا« اللهم لا تجعله اخر العهد من صیامنا ایاه، فان جعلته فاجعلنی مرحوما و لا تجعلنی محروما»
امیدواریم همه بتوانیم از این ماه رحمت، برکات و توشه‌ای بگیریم. التماس دعا.
(این مطلب در شماره ۴۱ صحبت‌نو ویژه گراش منتشر شده است)