هفتبرکه: در این شماره از ستون #صحرو به یکی دیگر از بازیهای قدیمی و نوستالژی میپردازیم. رونق این بازی در فصل رسیدن و چیدن خرماست و وسیلهی این بازی «تِرَک تِرَکِه» نام دارد. نازنین شبان با لنز دوربینش ساخت این وسیله را ثبت کرده است.
فسیل با هر فرد جنوبی پیوندی ناگسستنی دارد. این پیوند مانند خود فسیل ریشهدار و مثل گرمای جنوب عمیق است. هر گوشهای از زندگی جنوبیها پر از رد پای این پیوند است؛ از خوراکیهایش بگیر که همنشین سفرههایمان است، تا بازیهایی که در لایههایی از خاطرههایمان از قدیم جا خوش کرده است.
این روزها که فصل خرما و خرما بُلَزه است، کافی است سری به خانهها یا بَسها بزنید. کمی که چشم بگردانید یک پاگ [پنگ] تازه را میبینید که گوشهای افتاده و احتمالا مقصد بعدیاش این باشد که با دیگر پاگها همنشین شود و به سوخت یک تنور تبدیل شود؛ یا اگر خوششانس باشد، به یک جارو برای رفتوروب خانهها. اما قدیمیها که اهل سادهنگری نبودند، با چند حرکت ساده، پاگ را وسیلهی شادی و ذوق بچهها میکردند و تبدیلش میکردند به یک ابزار مفرح که دقایقی بچهها را سرگرم کند و کمی از شیطنت آنها موقع پاک کردن خرما بکاهد.
در کتاب بازیهای محلی گراش نوشتهی محمدحسن روستاییان، در توضیح بازی «تِرَک تِرَکِ» نوشته شده که: «این بازی از چوب پاگ [پنگ] نخل ساخته میشود؛ به این صورت که چوب پاگ [پنگ] را به اندازهی ۲۰ سانتیمتر برش داده، سپس یک طرف آن را به اندازهی ۱۰ سانتیمتر از دو سو، با مهارت برش میدادند به گونهای که یک طرف چوب حالت سه شاخه (یکی ثابت و دو دیگر متحرک) و همچون زنگولهای از آن صدا میگرفتند.»
رقابت اصلی بچهها در این بازی، بیشتر و بهتر صدا دادن این «تِرَک تِرَکَ»ها بود. این کار هم بستگی داشت به مهارت بچهها و یا بزرگسالان در برش پاگها. همه سعی میکردند پاگها را طوری بتراشند که صدای بلندتری داشته باشد. آن وقتها که برای بازی کردن ابزار پیشرفته نبود، همین خلاقیتهای کوچک، زندگی مردم را پر از سرگرمی میکرد. این بازی یادآور این است که بچهها یاد میگرفتند که چطور با دستهای خودشان چیزی بسازند و از دل طبیعت وسیلهای برای شادی بیرون بکشند.