تحریریه نوجوان – مبینا پزشک: در شهر اوز گوهری پنهان است که با رنگها، قصهها و خاطرات گره خورده است. «موزه عروسک اوز» با تلاش و همت فوزیه خضری با بیش از ۱۵۰۰ عروسک از کشورهای مختلف راهاندازی شده است. این موزه که حاصل عشق و تلاش خضری، هنرمند و فعال فرهنگی است، نه تنها یک موزه عروسک بلکه یک سفر فرهنگی و تجربهای بینظیر برای بازدیدکنندگان است. تا به حال این موزه میزبان دومین موزه بینالمللی عروسکها در کشور بوده است.
این موزه که در بلوار نبی اکرم صلی الله (کمربندی) اوز، کوچه هشتم، واقع شده، در ایام عید هم به روی بازدیدکنندگان باز است. همچنین میتوانید با الهه مرادی، مدیر داخلی و روابط عمومی موزه، از قبل هماهنگ کنید: ۰۷۱۵۲۵۱۲۶۲۵ و یا ۰۹۱۷۱۸۱۴۴۸۲
این صفحه موزه در اینستاگرام است:
instagram.com/evaz.dollsmuseum
قصهگویان فرهنگها
مرادی که موزه را به من نشان میدهد و میگوید: «با توجه به علاقه خانم خضری در مورد جمعآوری عروسکهای قدیمی و اصیل و نگهداری آنها طی چند سال در منزل شخصی خود، بالاخره موزه عروسکهای اوز در تیرماه ۱۴۰۱ افتتاحیهاش رقم خورد.» گفتوگوی من با خانم مرادی در مورد تاریخچه عروسکها، چالشها و توصیه و تجربه ایشان به علاقهمندان به موزهداری بود.
با ورود به موزه عروسکها، گویی وارد دنیایی از رنگها و قصهها میشوید. طراحی داخلی موزه با دقت و ظرافت انجام شده و نورپردازی مناسب، جلوهای ویژه به عروسکها بخشیده است.
خانم مرادی، مدیر داخلی موزه، گفت: «این موزه شامل بخشهای مختلفی است که هر کدام به نوعی شما را با فرهنگ و هنر آشنا میکند.»
کلیپی از معرفی این موزه را در آپارات ببینید:
بخشهای مختلف موزه
دو اتاق به نام «پنجرهای به جهان» به عروسکهای ملل اختصاص یافتهاند که هر کدام با لباسها، چهرهها و تزیینات خاص خود، نمادی از فرهنگ و هنر کشورشان هستند. از کیمونوی ظریف عروسکهای ژاپنی گرفته تا لباسهای رنگارنگ عروسکهای آفریقایی. هر عروسک یک سفیر فرهنگی است که بازدیدکنندگان را به سفری دور و دراز در جهان خود دعوت میکند.
اتاق عروسکهای ایرانی «بازگشت به ریشهها» نام دارد. در این اتاق عروسکهای سنتی و محلی ایران به نمایش گذاشته شده است که هر کدام یادآور خاطرات کودکی و قصههای مادربزرگها هستند. عروسکهای لری، کردی، بلوچی و گیلکی با لباسهای محلی و رنگارنگ خود نشاندهنده تنوع قومی و فرهنگی هستند. به گفته مرادی، در این بخش میتوانید با آداب و رسوم و هنرها و صنایع دستی مناطق مختلف ایران آشنا شوید.
بخش مشاهیر و مفاخر ایران هم «ادای احترام به بزرگان» نامگذاری شده است. این بخش از موزه به عروسکهایی اختصاص دارد که چهرههای مشهور و برجسته تاریخ و فرهنگ ایران را به تصویر میکشند. این بخش نیز فرصتی است برای یادآوری نقش بزرگان در شکلگیری هویت فرهنگی ایران.
کارگاه ساخت عروسک یکی از جذابترین و پویاترین بخش موزه این کارگاه است. بازدیدکنندگان در ردههای سنی متفاوت به خصوص کودکان میتوانند با مراحل ساخت عروسک آشنا شوند و برای خودشان عروسک رویاهایشان را بسازند. این تجربه برای کودکان و نوجوانان فراموشنشدنی است. الهه مرادی در مورد این قسمت میگوید: «این کارگاه فضایی است برای شکوفایی خلاقیت و ایجاد ارتباط عمیقتر با هنر ساخت لباس عروسک.»
بخش دیگری از موزه به پردههای نقالی با عنوان «قصههایی از دل تاریخ» اختصاص دارد. این پرده با نقاشیهای زیبا و داستانهای جذاب شما را به دنیای نقالی و قصهگویی میبرد. فاطمه منظریان، نقال و راهنمای موزه، با صدای گرم و لحن شیوا، داستانها را روایت میکند. مرادی میگوید: «داستانهایی که بر روی پردهها روایت میشوند از کتابهای «کاتای تیتیا: قصههای قدیم اوز» نوشته فاطمه خضری و مهندس عبدالله خضری (معرفی در هفتبرکه) و همچنین «گلازنگی و هفت دختران» نوشته فرشته بیضایی (معرفی در هفتبرکه) است.» این بخش فرصتی است برای آشنایی با داستانهای شفاهی است.
بازدیدها سراسر خاطره است
الهه مرادی از تجربه موزهداری و چالشهایش گفت: «تمامی بازدیدها برای ما سراسر خاطره و لذت است و حضور کودک و نوجوان و پیر فرقی نمیکند. بازدیدکنندگان الحمدلله روزبهروز بیشتر میشود.»
او توصیههایی هم برای علاقهمندان به موزهداری دارد: ۱) حفظ و معرفی میراث فرهنگی؛ ۲) آموزش و آگاهیبخشی؛ ۳) تقویت حس تعلق به جامعه؛ ۴) ایجاد فضایی برای گفتگو و تبادل نظر؛ ۵) بازشناسی هویتهای فراموششده.
او در مورد شرایط کاری در ایام عید نیز توضیح داد: «ما در ایام عید همهروزه در موزه هستیم و روزهای تعطیل رسمی هم ما به صورت آمادهباش هستیم، چون اگر کسی بخواهد به بازدید از موزه بیاید، ابتدا از قبل با ما تماس میگیرد و ما به موزه میرویم. حتی اگر بازدیدکننده جلوی درب موزه هم باشد، ما سریع خودمان را میرسانیم و در موزه را برای بازدیدکنندگان باز میکنیم.»