نماد سایت هفت‌برکه – گریشنا

احیای دنگ در حیاط خونه کدیم ۴

Dang Khona Kadim 9

هفت‌برکه – گریشنا: تماشاگرانی که شب ششم فروردین ۱۳۹۸ حیاط خانه محسن‌زاده را پر کرده بودند وقتی با صدای دف و هلهله (کِلِ گراشی) و صحنه‌ی سینی‌گردانی توسط چند بازیگر با لباس محلی مواجه شدند، باید حدس زده باشند که با برنامه‌ای متفاوت روبه‌رو خواهند شد. آن شب به مناسبت روز جهانی تئاتر، خونه کدیم ۴ میزبان یک ویژه‌برنامه‌ی نمایشی بود: احیای «دَنگ»، نمایش سنتی گراشی. دنگ نوعی نمایش طنز کوتاه است که در مراسم جمعی قدیم، بخصوص در عروسی‌ها، با هدف سرگرم کردن حاضران اجرا می‌شده است. این نمایش‌ها چند دهه است به دلایل مختلف به شدت از رونق افتاده است.

محمد بابااحمدی که چند دهه پیش در نوجوانی‌اش، زمانی که هنوز دنگ‌بازی رواج داشت، بزرگ‌ترها را در اجرا کمک می‌کرده، نقش اول نمایش را بازی می‌کرد؛ یعنی کسی که «سر مردم دنگ در می‌آورد». غلامرضا پورقائد او را در این کار یاری می‌کرد و وظیفه‌ی صحنه‌گردانی و گرم کردن تماشاگران را به عهده داشت. نمایش زمینه‌ای، یک صحنه‌ی عروسی بود. عبدالرضا افشار، هماهنگ‌کننده‌ی اصلی گروه، نقش صاحب عروسی را بازی می‌کرد. سینی حنا که در ابتدای نمایش بر سر محمد عالمی حمل می‌شد، در واقع برای ایجاد فضای شاد عروسی در نظر گرفته شده بود. مسلم پورشمسی شروع کرد به حنا بستن داماد، مصطفی چوبین، و تماشاگران با صدای دف پورقائد و واسونک محلی همراه شدند. و بعد از آن دنگ‌بازی شروع شد. بابااحمدی و پورقائد به دعوت افشار شروع به اجرای دو دنگ کردند که با غافلگیری داوطلبان شرکت در دنگ و تشویق تماشاگران تمام می‌شد.

عبدالعلی صلاحی، پژوهشگر، بعد از اجرای دنگ به میان بازیگران دعوت شد تا دقایقی درباره اهمیت آن صحبت کند. او تاریخچه‌ی این نوع نمایش را از زمان اشکانیان تا امروز توضیح داد، و آن را نوعی از نمایش‌های روحوضی دانست. صلاحی سپس در مورد سابقه‌ی این نمایش و انواع آن در گراش صحبت کرد و افزود: «از میان حدود ۱۰ دنگ که ما با مصاحبه با اشخاص در بنیاد کهن‌پارسیان ثبت کرده‌ایم، در این برنامه ۲ دنگ را که به لحاظ فرهنگی و موضوعی قابلیت اجرا دارند انتخاب کرده‌ایم.»

در ادامه نیز او افرادی را که در قدیم اجراکننده‌ی دنگ بوده‌اند معرفی کرد، و بخصوص از سه تن از پیشکسوتان این نمایش‌ها تشکر کرد که اطلاعات این نمایش‌ها را در اختیار او و گروه طراحان قرار داده بودند: محمد دمساز (معروف به محمد کرم)، محمدعلی جباری و احمد خورشیدی. حاج احمد به دعوت گروه اجرایی در جمع حضور داشت و با تشویق تماشاگران به روی تالار رفت تا لوح یادبودی به نمایندگی از هم‌بازی‌هایش از دست صلاحی دریافت کند.

مسعود غفوری، یکی دیگر از طراحان برنامه، نیز درباره‌ی نمایش دنگ گفت: «وقتی از دنگ صحبت می‌کنیم، باید در نظر داشته باشیم که از ارزش‌های متفاوتی صحبت می‌کنیم. اینجا بیشتر از این که ارزش‌های هنری و نمایشی دنگ مد نظر باشد، ارزش‌های فرهنگی و میراثی آن مد نظر بود. این نمایش‌ها به صورت فی‌البداهه اجرا می‌شده و متنی برای آن در گراش موجود نیست، اما چهارچوب نسبتا ثابتی داشته‌اند.»

به گفته‌ی غفوری، احیای این بخش از فرهنگ گراش هدف برگزارکنندگان این برنامه و گروه اجرایی خونه کدیم بود که با همکاری انجمن نمایش گراش اجرا شد: «خونه کدیم بهترین بهانه برای احیای این بخش از فرهنگ مردم گراش بود. امیدوارم توانسته باشیم هم تماشاگران را سرگرم کنیم و و هم آنها را با این بخش از فرهنگ و هنر آشنا کنیم.»

Dang Khona Kadim 9

گلستان‌خوانی دانش‌آموزی

اما پیش از این نمایش، حاضران در خونه کدیم شاهد هنرنمایی دانش‌آموزان مدرسه رهنورد بر روی تالار بودند. حنانه کشاورز، یلدا آذرافروزی، هانیه متین، اسماء سالاری، فاطمه کشاورزی، هانیه حسینی، ریحانه صحراگرد فرد، زینب رفیعی و زهراسادات معصومی در دو پرده، حکایت‌هایی از گلستان سعدی را به شکل نمایش اجرا کردند. معصومه بهمنی مربی و سرپرست این گروه بود و خانم‌ها معصومه اسدیان‌پور و مقدسی او را در این کار یاری می‌کردند. از این گروه نیز در پایان ویژه‌برنامه‌ی نمایش با تقدیم لوح یادبود خونه کدیم ۴ تشکر شد.

خروج از نسخه موبایل