هفت برکه – فاطمه آتشی: بهار نزدیک است و این بار درهای خانه شهیدان عظیمی باز است تا در طرح «خونه کدیم ۳» شما را بکشاند به آن دورانی که تاریخ قد خم میکند و میشکند در برابر ایثار. «ایستاده در تاریخ» نامی است که برای طرح خونه کدیم ۳ انتخاب شده است.
مراسم افتتاحیه طرح «خونه کدیم ۳» ساعت ۲۱ و پنج دقیقه، روز ۲۶ اسفندماه ۹۵ آغاز میشود؛ و تا دهم فروردین ۱۳۹۶ درِ خانه شهیدان عظیمی با ۱۴ ویژهبرنامه به روی علاقهمندان باز خواهد بود. با توجه به این که بسیاری از همشهریان در ایام نوروز قصد مسافرت یا خروج از شهر را دارند. افتتاح طرح پیش از عید، امکان بازدید برای علاقهمندان را بیشتر فراهم میکند. میزبانان این طرح نوروزی هر روز از ساعت ۱۰ صبح تا ۱۰ شب پذیرای مردم منطقه و مسافران نوروزی خواهند بود. قرار است با پایان تعطیلات نوروزی و طرح خونه کدیم ۳، خانه شهیدان عظیمی به عنوان موزه مردمشناسی شهرستان گراش به فعالیت خود ادامه دهد.
طرح نو در خانهی سوم
خانهی شهیدان عظیمی که محل استقرار نمایندگی میراث فرهنگی و گردشگری گراش هم هست، سومین خانهای است که میزبان اعضای انجمن ایکوموس و فعالان فرهنگی شهر برای طرح «خونه کدیم» میشود. در سال ۱۳۹۴، طرح خونه کدیم ۱ در خانه تاریخی استاد علیپور برگزار شد و مورد استقبال زیادی قرار گرفت. همین استقبال چشمگیر از طرح خونه کدیم ۲ در خانه تاریخی سعادت در سال ۱۳۹۵ هم باعث شد برگزارکنندگان به ادامه طرح برای سال سوم نیز تشویق شوند.
وجه تمایز ویژهبرنامههای امسال، اجرای برنامههای مشترک فرهنگی با توابع شهرستان و همچنین شهرهای همجوار خواهد بود. اشتراکات فرهنگی فراوان جنوب کشور میتواند جذابیت زیادی برای بازدیدکنندگان داشته باشد و موجب همدلی و نزدیکی بیش از پیش مردم منطقه شود.
غلامرضا آرمانمهر، دبیر انجمن ایکوموس، میگوید: «طرح خونه کدیم ۳ در حالی کلید میخورد که ما تجربهی دو سال برگزاری این طرح را در چنته داریم. سال ۱۳۹۵ این طرح در خانهی سعادت برگزار شد. امسال با مشورتهای انجام شده، تصمیم بر آن شد که طرح خانه ی کدیم ۳ در محل خانهی شهیدان عظیمی اجرا شود. به این ترتیب، توفیق گره خوردن این طرح با نام شهیدان و همچنین معرفی فرهنگ شهادت به عنوان میراث ملموسی که در میراث فرهنگی شهرمان مورد کملطفی واقع شده است، را نیز کسب کردیم. به همین خاطر، برنامهها با شعار «ایستاده در تاریخ» برگزار میشود.»
دبیر انجمن ایکوموس بر تفاوت ویژهبرنامههای امسال باسالهای پیش نیز تاکید میکند: «در زمینهی فعالیتهای امسال، با توجه به ریشه و پتانسیل فرهنگی موجود در گراش و تغییرات و جایگزینیهای بنیادین طی سالها، نیاز به راهاندازی موزهی مردمشناسی در جهت حفظ پیشینه و آداب و رسوم مردم شهر احساس میشود. همچنین امسال از فعالان فرهنگی شهرها و روستاهای همجوار نیز دعوت میکنیم که در ویژهبرنامههای مربوط به شهر و روستای خودشان شرکت کنند و ما را با مختصات فرهنگیشان آشنا کنند.»
هدف: احیای موزه مردمشناسی گراش
آرمانمهر دربارهی یکی از اهداف بلندمدت طرح خونه کدیم ۳ میگوید: «رویکرد خونه کدیم ۳ به هدف دائمی و ماندگار کردن طرح در قالب موزهی مردمشناسی گراش، تفاوت اساسی با طرح خونه کدیم در سالهای قبل دارد. از این رو با گستردگی موضوعات و غنای محتوایی بیشتری روبهرو خواهیم بود. احیا و معرفی شاخههای ارزشمند تاریخی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی گراش در طول تاریخ در قالب اختصاص هر فضا به یکی از صنایع و مشاغل ریشهدار و برجستهی گراش و معرفی آنها در قالب اشیاء، ادوات، عکس و مطلب در دستور کار امسال است. برای مثال در اتاق سفالگری، بازدیدکنندگان با تاریخچهی صنعت سفالگری به عنوان یکی از برجستهترین صنایع گراش در دوره قاجاریه آشنا خواهند شد و ضمن بازدید از ظروف سفالی ارزشمند و تاریخی، با کاربردهای مختلف و همچنین نحوهی ساخت آنها آشنا میشوند. یا در اتاق پیشهوری، بازدیدکنندگان میتوانند با انواع مشاغل مرسوم در گراش قدیم آشنا شوند و ابزار کار آنها را از نزدیک ببینند.»
دست در دست هم برای فرهنگ
زمانی که بحث از فعالیت در قالب سازمانهای مردمنهاد NGO به میان میآید، بزرگترین شاخصه، دغدغهمندی اعضای آن است. انگیزهای که افراد را گرد هم آورده و به سمت هدف با هر فراز و نشیبی به پیش میبرد. دبیر انجمن ایکوموس میگوید: «طی چند سال اخیر، انجمن ایکوموس شاید مشخصترین انجمن مردمنهاد در زمینهی فعالیتهای فرهنگی و گردشگری به حساب میآید که سعی در ایجاد ارتباط مستقیم با مردم شهر را داشته است. اجرای طرح موفق خونه کدیم ۱ در نوروز ۹۴ در عین حال که اولین تجربهی اجرایی انجمن به حساب میآمد، با استقبال و علاقمندی مردم و حضور پرشور آنها در خانهی علیپور همراه شد و لزوم اجرای این دست فعالیتها را بیش از پیش نمایان کرد.»
جوانان عضو انجمن معرفی و حفظ آثار بناهای تاریخی شهرستان گراش (ایکوموس) در کنار جوانان نسل گذشته انجمن دوستداران میراث فرهنگی، برگزارکنندهی اصلی طرح خونه کدیم ۳ هستند. نهادهایی مانند شورای اسلامی شهر و شهرداری گراش، فرمانداری، نمایندگی میراث فرهنگی و گردشگری، اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی، دفتر نمایندگی نظام مهندسی و ساختمان شهرستان گراش، هیات امنای بازار طلا، هیات رزمندگان گراش، فعالان خاکریز خاطرات، انجمن فیلم و عکس، مجموعه فرهنگی ورزشی آبشار اندیشه، موسسه خیریه شباب البرکه، موسسه فرهنگی هنری هفتبرکه، موسسه توسعه و همیاری شهرستان گراش و شرکتهای رایانت، مهندسی و ساختمانی گراش سقف، و مجموعه رستوران آبشار در برگزاری بخشهای مختلف این برنامه همکاری دارند.