هفت‌برکه – نازنین قزلی: «با میراث آشتی کنیم.» این شعار طرح گراش‌گردی است که از چندی پیش انجمن ایکوموس گراش برای دانش‌آموزان اجرا می‌کند تا آنها را با میراث فرهنگی گراش آشنا کند.
غلام‌رضا آرمان‌مهر، دبیرکمیته‌ی گردشگری انجمن معرفی و حفظ آثار و بناهای تاریخی گراش (ایکوموس گراش) است. او در مورد شروع طرح «آشتی با میراث» توضیح می‌دهد: «آشتی با میراث یک طرح ابتکاری از سوی انجمن ایکوموس گراش است که مورد توجه میراث فرهنگی کل استان قرار گرفته و با همکاری اداره آموزش و پرورش، نزدیک به سه سال است برگزار می‌شود. ما در این سه سال به طور متوسط هر سال پنجاه بازدید داشته‌ایم. اگر میانگین هر بازدید را سی نفر بگیریم، می‌شود چهار هزار و پانصد دانش‌آموز.» محوطه‌ها و بناهای تاریخی گراش از جمله کلات، برکه کل، مجموعه هفت‌برکه، حمام دهباشی، و خانه‌های قدیمی سعادت و علی‌پور از جمله مقاصد این بازدیدهای گراش‌گردی بوده است.
تاکید بر نقش مردم در حفظ میراث فرهنگی
آرمان‌مهر اعتقاد دارد با وجود این که ایران از لحاظ آثار تاریخی جزو ده کشور برتر دنیاست، نقش مردم در حفظ آثار باستانی نادیده گرفته می‌شود. همچنین خلا آموزشی موجود، باعث دوری مردم از آثار تاریخی و میراث فرهنگی شده است. همین نکات باعث شده است اعضای انجمن ایکوموس گراش به فکر برگزاری چنین طرحی بیفتند: «انجمن با اجرای این طرح زمینه‌ی آشنایی بیشتر مردم با میراث را از طریق ارتباط با دانش‌آموزان فراهم آورده و سعی در تسریع روند آشنایی محصلین و گروه‌های دیگر با میراث فرهنگی شهر دارد. تاکید ما تنها روی بازدید از میراث فرهنگی نیست، بلکه ضمن بازدید، ما ضرورت شناخت و حفظ آثار تاریخی را گوشزد می‌کنیم و به بچه‌ها می‌گوییم وجود آثار تاریخی و فرهنگی چه نفعی برای خودشان و جامعه دارد.»
او دلیل اجرای طرح برای دانش‌آموزان را تاثیرپذیری و تاثیرگذاری بالای آنها می‌داند: «خلا حفظ میراث در آموزش و پرورش خیلی محسوس است و به همین خاطر ما آموزش و پرورش را انتخاب کردیم. چون خود دانش‌آموزان نیز قشر تاثیرگذاری هستند و سن‌شان، سن مناسب برای آموزش و آشنایی با میراث فرهنگی است. این دانش‌آموزان در آینده در بخش‌های مختلف، مسئولیت شهر را بر عهده می‌گیرند و در هر بخشی که در آینده خدمت کنند، وقتی از گذشته خودشان شناخت داشته باشند، تاثیر‌گذارترند. از طرفی وقتی ما دست می‌گذاریم روی دانش‌آموزان، قطعا خانواده‌ها نیز با این مساله درگیر خواهند شد و با این حساب، قشر زیادی از جامعه درگیر دغدغههای میراث فرهنگی می‌شوند.»
بازخوردهای مثبت طرح
دبیر گردشگری انجمن ایکوموس از بازخوردهای طرح نیز راضی به نظر می‌رسد: «بعد از مدتی که از اجرای طرح می‌گذشت، استقبال از طرف مدارس و دانش‌آموزان زیاد شد؛ به گونه‌ای که خودشان برای بازدید از آثار پیگیری می‌کردند. این مساله بازخورد خوب این طرح بین دانش‌آموزان را نشان می‌دهد.»
او در خصوص روند نظرخواهی از بچه‌ها می‌گوید: «دیدن بازخوردهای مردم در این زمینه می‌توانست به ما کمک کند. برای همین ما از بچه‌هایی که برای بازدید می‌آمدند، می‌خواستیم تا برای ما یادداشتی بنویسند و نظراتشان را به ما منعکس کنند. این که بازدید از آثار چقدر روی آنها تاثیر گذاشته؛ خود بچه‌ها چه معلوماتی داشتند و چه اطلاعاتی به دانسته‌های آنها اضافه شده است؛ و همینطور چقدر به میراث فرهنگی و حفظ آن علاقه‌مند شدند.» و درباره‌ی بازخوردها هم اظهار می‌کند: «وقتی بازخوردها را می‌بینیم و یادداشت‌ها را می‌خوانیم، متوجه می‌شویم که خیلی مشتاق هستند و استقبال می‌کنند. از طرفی در نوشته‌های دانش‌آموزان مشخص است که خانواده‌ها هم در این قضیه خیلی درگیر شده‌اند و قرار است در مراحل بعد، ما بازدیدی بگذاریم از آثار تاریخی که دانش‌آموزان این بار به همراه خانواده‌هایشان در این طرح شرکت و به تاریخ و گذشته سفر کنند. یکی دیگر از کارهایی که می‌خواهیم در این هفته انجام دهیم این است که برای خود معلم‌ها نیز بازدید بگذاریم.»
در آینده انجمن ایکوموس از گزارش‌های و نوشته‌های دانش‌آموزان در طول این بازدیدها رونمایی می‌کند.
همکاری آ.پ. و برنامه‌های بعدی
آرمان‌مهر همکاری آموزش و پرورش را نیز در این سه سال مطلوب ارزیابی می‌کند: «آموزش و پرورش، مدیران و دبیران در این مدت همکاری بسیار خوبی با ما داشتند و صمیمانه از آنها تقدیر و تشکر می‌کنم. اما در بسته پیشنهادی که ما به آموزش و پرورش تحویل دادیم، قرار بود برنامه‌ها در دو قالب انجام شود: کلاس‌های تئوریک و بازدیدهای عملی. در این سه سال، ما بازدیدهای عملی را شروع کردیم، اما کلاس تئوری هنوز شروع نشده و در صدد هستیم آنها را هم در مدارس شروع کنیم تا با حاضر شدن در کلاس‌ها، با دانش‌آموزان در زمینه میراث فرهنگی و معرفی، شناخت و حفظ آثار تاریخی صحبت کنیم.»
آرمان‌مهر درباره‌ی تاثیرگذاری این طرح و کلیت فعالیت‌های انجمن ایکوموس نیز می‌گوید: «پیش از این مرسوم نبود که عده‌ای جمع شوند و از مکان‌های تاریخی بازدید کنند. اما اتفاقی که در طول این سه سال افتاد این بود که این بازدید و تجمع‌ها از حالت نامتعارف بودن بیرون آمده است و مردم با این قضیه کنار آمده‌اند. شاید تا چند سال قبل، اگر قرار بود خانه‌ای قدیمی خراب شود، برای کسی مهم نبود. اما بعد از این فعالیت‌ها، اگر خانه‌ی قدیمی می‌خواهد خراب شود، مردم عکس‌العمل نشان می‌دهند و یا اعضای انجمن را مطلع می‌کنند.»
