محمد خواجه‌پور: با نهایی شدن لیست نامزدهای انتخابات مجلس شورای اسلامی، گمانه‌زنی در مورد ترکیب‌بندی رقیبان اصلی انتخابات آغاز شده است. برخی فعالان سیاسی شهر لار به محض اعلام نتایج بررسی اولیه صلاحیت‌ها، با هدف رسیدن به اجماع در لار آژیر «تکرار انتخابات مجلس هشتم» را کشیدند. اما این دوره از انتخابات بیشتر مشابه کدام یک از دوره‌های گذشته است؟
در مجلس هشتم حسنی، محبی و زندوی سه نامزد اصلی بودند. یوسف محبی به طور خودکار به عنوان نماینده مجلس هفتم نامزد اصلی لار در انتخابات مجلس هشتم بود. محبی در لار رقیب قدرتمندی نداشت و ۵۸ درصد آرای شهر لار را به دست آورد و در کل حوزه ۱۹ درصد آرا را کسب کرد. اما حسنی و زندوی در مجموع ۵۴ درصد آرا را به دست آوردند و در نهایت حسنی در رقابت با زندوی به مجلس راه‌یافت. یعنی با وجود اجماع در لار، نامزد اصلی لار به همراه دیگر نامزدها روی هم نتوانستند بیش از ۳۶ درصد آرا حوزه انتخابیه را به دست آورند.
انتخابات مجلس دهم بیش از هر دوره دیگر، مشابه مجلس هفتم است. در این دوره نیز همانند مجلس هفتم نامزدهای اصلاح‌طلب اجازه حضور در انتخابات را پیدا نکرده‌اند و احتمالا چند نامزد اصول‌گرای لار که خود را قدر می‌دانند در برابر نامزد گراش قرار می‌گیرند. جالب این که با وجود گذشت ۱۲ سال از ۱۳ نامزد آن دوره شش نفر در این دوره نیز حضور دارند و همگی تایید صلاحیت شده‌اند.
در انتخابات هفتم با وجود این که در لار اجماعی اتفاق نیافتاد و چندین نامزد قدر لاری با یکدیگر رقابت کردند، یک توافق نسبی برای رای به یکی از نامزدهای لار به وجود آمد. به خاطر همین در دوره دهم نیز بعید نیست چندین نامزد قوی از لار حضور داشته باشند اما یک توافق ضمنی بر روی یکی از نامزدها به وجود بیاید. به خاطر همین، رقیبان انتخاباتی نباید با وجود حضور چندین نامزد امید داشته باشند که آرای لار شکسته شود. در مجلس هفتم نامزد پیروز در حضور رقبا ۷۰ درصد آرای لار را به دست آورد و به راحتی به مجلس راه یافت.
در سوی دیگر میدان انتخابات نیز به نظر نمی‌رسد به جز نامزد گراش، نامزد دیگری توان رقابت با رقبای شهر لار را داشته باشد. تا اینجای کار به نظر می‌رسد همه نامزدهای گراش می‌دانند تنها در صورتی شانس رقابت دارند که تک نامزد شهر خود باشند. از این رو همانند دوره‌های سوم، ششم، هفتم و هشتم اجماع در گراش کاملا ممکن است. فرمول انتخابات مجلس هفتم «یک لاری در برابر دو غیر لاری» بود. اما قریب‌الوقوع‌ترین فرمول رقابت برای این دوره همانند دوره هشتم «چند لاری در برابر یک غیر لاری» است. به طور تقریبی شهر لار تنها ۲۴ درصد و شهر گراش تنها ۱۵ درصد کل آرا حوزه انتخابیه را به صندوق می‌ریزند. اما ۶۰ درصد دیگر ممکن است به سمت هر کدام از نامزدها گرایش پیدا کنند.
فرمول نامزدهای لاری/غیرلاری ساده‌ترین فرمول برای تحلیل انتخابات است اما تمام متغیرها در این فرمول لحاظ نشده است . هر چند با رد صلاحیت‌ها اثر متغیر گرایش سیاسی نامزدها کمتر شد اما هنوز عوامل متعددی در رای دادن مردم به یک نامزد موثر است. از جمله آن‌ها یک کمپین انتخاباتی موثر است که یک نامزد را با یک شاخص از دیگر نامزدها متمایز کند.
*سرمقاله سومین شماره نشریه گراش