هفت‌برکه: به مناسبت ۱۱/۱۱ روز گراش، سه روز در خانه‌ی چلپسین برو بیا بود. برنامه‌های فرهنگی و هنری در صبح و عصر، بزرگترها و کوچکترها را در فضایی سنتی کنار هم جمع کرده بود تا لحظه‌های شادی را سپری کنند.
به گزارش هفت‌برکه، مجموعه فرهنگی گردشگری چلپسین یکی از میزبانان جشن روز گراش در سال ۱۴۰۲ بود. هر چند خانه چلپسین افتتاح رسمی نداشته است اما به تدریج با برگزاری برنامه‌های فرهنگی، هنری و اجتماعی به یک نام شناخته‌شده تبدیل شده است. چلپسین با بادگیر زیبایش قرار است در آینده قلب تپنده فرهنگی محله برا و یک مرکز اقامتی برای گردشگران غیر گراشی باشد.
سه روز میزبانی روز گراش
اسدی در مورد برنامه‌ریزی برای میزبانی برنامه‌های روز گراش در چل پسین گفت: «جلسه‌ای را با خانم فاطمه ابراهیمی و احمدرضا خودکامه برگزار کردیم و در این جلسه تصمیم بر این شد که برنامه‌های فرهنگی روز گراش با چلپسین و در این خانه برگزار شود و مدیریت برگزاری جُنگ و جشن روز گراش با آقای خودکامه و خانم ابراهیمی باشد.»
او ادامه می‌دهد: «در رابطه با برنامه‌های فرهنگی چلپسین، با آقای بیضایی، عضو شورای اسلامی شهر؛ آقای فتحی، رییس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ خانم شرقی و آقای بنی‌اسدی دو فعال فرهنگی شهر که اعضای ستاد برگزاری برنامه روز گراش را تشکیل می‌دهند، هماهنگی‌های لازم انجام شد و قرار بر این شد که با حمایت مالی شورای شهر، سه روز برنامه روز گراش در مجموعه‌ی چل پسین اجرا شود.»
برو بیا در این خانه صبح‌ها از ساعت ۸ شروع می‌شد و در ساعت ۱۱ ظهر به پایان می‌رسید. شروع فعالیت در عصرها ساعت ۱۶ بود و تا ساعت ۱۸ ادامه داشت. اسدی از ریزبرنامه‌های صبح چلپسین می‌گوید: «یکی از برنامه‌ها، دورهمی و پذیرایی صبحانه بود. روز اول مسئولین و خیرین مهمان ما بودند که بعد از صرف صبحانه با آن‌ها گپ و گفتی هم داشتیم. روز دوم مسئولین، کارمندان شهرداری، و نیروهای خدماتی مدارس دعوت ما را پذیرفتند. روز سوم با بانوان فعال شهر در زمینه‌های مختلف ورزشی، درمانی، فرهنگی، تجارت و غذایی به صرف صبحانه هم‌سفره شدیم.»
بو، رنگ، طعم و صدا در صبح‌های چلپسین باعث شده بود که حاضرین در این مجموعه برای دقایقی در حال‌وهوای گراش قدیم نفس بکشند. اسدی از دیگر برنامه‌های فرهنگی اجرا شده در این سه روز می‌گوید: «پخت صبحانه‌های محلی از قبیل لیتک، نی‌ننی، حلوا، بالاتوه، نخود و …، اجرا و آموزش صنایع دستی مانند بافت با پش در قالب تیلک و وسایل قابل استفاده در آشپزخانه مثل زیردیگی، آموزش نخ ریسی، پیچیدن نئگ و نیاب، دوخت لباس‌های محلی کودک مثل کلاه‌چینی، لباس‌های مل‌مل نوزاد، نمایش زندگی روزانه؛ آداب قبل جشن و مراسم، روز مراسم مثل چله‌شورون نوزاد، قند خرد کردن، تنباکو خرد کردن، برنج پاک کردن، آماده‌سازی حنا، گل سرشور، توتیا نیل و… نمایش پوشش کامل نوزاد در روز چله‌شورون و برگزاری جشن با اجرای دف‌نوازی و خواندن اشعار گراشی برای کودک، بستن حنا به صورت‌های مختلف سنتی، خلیجی و هندی که در گراش پرکاربرد و مرسوم است و با هنر نازنین قزلی نقوش گراشی در قالب حنا برای بازدیدکنندگان به نمایش درآمد.»
این برنامه‌های فرهنگی عصرها نیز هم‌محله‌‌ای‌ها و مردم فرهنگ‌دوست گراشی را به این خانه می‌کشاند. اسدی می‌گوید: «قصه‌گویی و اجرای کائت شاو توسط مجری و خود کودکان، خواندن اشعار گراشی برای مثال شعر بارش باران، نقاشی و رنگ‌آمیزی روی طرح‌هایی که از قبل توسط خانم قزلی آماده شده بود، این طرح‌ها الگویی از مکان‌های تاریخی نقوش و فرهنگ گراشی مثل پوشاک و صنایع دستی بودند، ساخت کاردستی از قبیل درست کردن گُل و گُمپک، چسباندن پولک بر نقش هَش‌فَخ، درست کردن قیف کاغذی برای تنقلات گراشی مثل برنجک و گندم برشته، کار با سفال برای ساخت کَسات (کاسه) توسط خانم قزلی که بسیار مورد استقبال کودکان قرار گرفت.»
او ادامه داد: «انجام بازی‌های محلی، به‌کارگیری و آموزش و یادآوری کلمات گراشی، آموزش چند کلمه و افسانه گراشی در قالب نقاشی مثلا دُخه (سنجاقک) که کودک با دیدن عکس سنجاقک بعد از یاد گرفتن اسم گراشی آن، افسانه‌ی و تعبیر دیدن دُخه در قدیم یعنی آمدن مسافر را می‌شنید، و بعد اجازه داشت تا با برداشت آزاد نقاشی خود را بکشد.»
مدیر مجموعه فرهنگی و گردشگری گراش با بیان این که تمامی این فعالیت‌ها برای گرفتن ارتباط با بازدیدکنندگان انجام شد، گفت: «تمامی این فعالیت‌ها به صورت مردمی و توسط خود مردم گراش نمایش داده شد و فضای بی‌آلایشی را برای مخاطب ایجاد کرد. با وجود نیروهای خود مجموعه و حضور فعالان فرهنگی شهر و همسایگان خونگرم چلپسین، برنامه‌ها فراتر از انتظار پیش رفت. همسایگان نقطه قوت چلپسین هستند که در کسری از زمان تبلیغات شفاهی انجام می‌دادند و هر کدام با شور و ذوق، گوشه‌ای از کار را به دست می‌گرفتند. شاید به خاطر همین بود که با وجود تبلیغات محدود، استقبال جمعیت مخصوصا کودکان خارج از تصور بود. این حجم از همکاری در بسیاری از محله‌ها کمرنگ و از بین رفته است.»
گزارش ویدیویی برنامه‌های روز اول را در آپارات هفت‌برکه ببینید:
افتتاح رسمی چلپسین در نوروز
اگر شانس حضور و دیدن این حال و هوا در روز گراش در این مجموعه را نداشتید، حسرت را به دلتان راه ندهید، برنامه‌های فرهنگی این مجموعه در آینده نیز ادامه دارد. اسدی می‌گوید: «برنامه‌های آینده مجموعه چلپسین با به فعل رساندن ایده‌های قوی و بر اساس فرهنگ و ادبیات بومی، مثل همیشه اعلام خواهد شد. سوا از داشتن اقامتگاه و فضایی برای برگزاری مراسم‌های فرهنگی ادبی، و بخش کافه، مجموعه چلپسین طبق رسالتی که برای خودش تعیین کرده است در هر مراسم و برنامه‌ای و به هر مناسبتی، ویژه‌برنامه‌ای مختص کودکان خواهد داشت. اما اکتفای ما صرفا به ایده‌ها و برنامه‌های چلپسین نیست و مشتاق همکاری با فعالان فرهنگی شهر به خصوص مدارس و در زمینه‌های مختلف مهارت‌ورزی و پرورشی هستیم.»
او ادامه می‌دهد: «خوشبختانه مدارس همیشه استقبال بی‌نظیری در همه مقاطع تحصیلی از برنامه‌های مجموعه‌ی چلپسین داشته‌اند و بارها بازدید توسط مدارس شکل گرفته است، حتی برای یک دورهمی ساده دوستانه و دانش‌آموزی و استفاده از محیط و صرف صبحانه که معمولا حاضرین با محیط ارتباط می‌گیرند و به گفته خودشان فضایی پر از آرامش و دور از هیاهو را تجربه می‌کنند. امتیازی هم که ما به مدارس و دانشآموزان داده‌ایم این است که تا پایان سال جاری به جای گرفتن هزینه‌ی بازدید، از مدارس و دانشآموزان می‌خواهیم که سه فعالیت فرهنگی را در چلپسین اجرا کنند. مثلا یک شعر یا داستان گراشی بخوانند، یک صنایع دستی به دوستانشان آموزش بدهند و یا دقایقی در رابطه با فرهنگ و آداب و رسوم گراش برای دوستان خود حرف بزنند.»
نرگس اسدی، مدیر مجموعه فرهنگی و گردشگری چلپسین، در مورد نحوه‌ی گرفتن مجوز و نوع فعالیت‌هایی چلپسین می‌گوید: «مرمت و گرفتن مجوزها از سال ۹۸ شروع شد و دو سال قبل آماده به کار بود اما به خاطر کرونا و بالا رفتن نرخ ارز، امکان افتتاح رسمی آن فراهم نبود. از آن جایی که فعالیت مجموعه همسو با فعالیت اداره‌ی میراث فرهنگی است، زیر نظر این اداره و با مجوز اقامتگاه سنتی فعالیت خواهد کرد اما با مجوز اداره‌ی میراث گراش و همکاری زندوی، رییس این اداره، ما به عنوان مرکز فرهنگی کودکان نیز فعالیت خواهیم کرد. از دیگر بخش‌های مجموعه، آشپزخانه‌ی اقامتگاه است که با تهیه‌ی صبحانه، عصرانه و شام بر پایه‌ی منو بومی منطقه به مسافران چلپسین خدمات‌رسانی می‌کند.»
او در مورد شروع به کار و افتتاح رسمی چل پسین گفت: «با اینکه چلپسین میزبان برنامه‌های متنوعی از قبیل کارگاه‌های صنایع دستی، مسابقه چارچار، رونمایی کتاب، نمایشگاه گل و گیاه و برگزاری روز گراش بوده است و تمام سعی‌مان را کرده‌ایم که در برنامه‌های فرهنگی ادبی دیگر از قبیل کتابخوانی ویژه کودک و بزرگسال فعال باشیم، اما افتتاح رسمی این مجموعه در عید ۱۴۰۳ رقم خواهد خورد. طراحی بنر افتتاح از سال ۹۹ آماده است و قبل از افتتاح رسمی، قطعا با نصب آن روی بیلبوردهای سطح شهر گراش، لار و اوز، همشهری‌ها و مردم خوب منطقه از زمان افتتاحیه باخبر خواهند شد.»
خانه چلپسین در محله برا و بافت تاریخی گراش قرار دارد . برای رسیدن به این خانه از انتهای بوستان لاله باید وارد کوچه پیر مکرم شوید. در نقشه گوگل ببینید.
