هفت‌برکه: ۲۰ میلیون تومان اعتبار جهت هزینه‌های مربوط به دعوت از کارشناسان و متخصصین حوزه‌ی مرمت، برای همفکری در خصوص بررسی آخرین وضعیت برکه‌ی حاج اسدالله و چگونگی آغاز روند طرح مطالعاتی آن از سوی شورای شهر در اختیار میراث فرهنگی قرار گرفت.
به گزارش هفت‌برکه، یکشنبه ۲۷ شهریور ۱۴۰۰ ساعت ۲۱ جلسه رسمی شورای شهر با موضوع میراث فرهنگی و مرمت و حفظ آثار تاریخی با حضور مهندس غلامرضا آرمان‌مهر، مدیرعامل انجمن ایکوموس، برگزار شد.
وضعیت بحرانی برکه حاج اسدالله
مهندس آرمان‌مهر با ارائه‌ی گزارشی از وضعیت بحرانی برکه حاج اسداله گفت: «با توجه به شرایط بحرانی برکه حاج اسداله که بارها هم در رسانه‌ها در این مورد صحبت کرده‌ایم و به واسطه اهمیت موضوع که یکی از شاخص‌ترین و ارزشمندترین آثار تاریخی گراش است، با دغدغه‌ها و پیگیری‌هایی که داشتیم، وضعیت بحرانی این برکه در سطح ملی هم بازتاب گسترده‌ای داشته است. قرار داشتن در مجموعه‌ی دهباشی، منحصر به فرد بودن گنبد این آب‌انبار و مجاورت آرامگاه احمدخان اقتدای، اهمیت و ارزش این اثر را دو چندان کرده است.»
آرمان‌مهر در ادامه به اقدامات انجام شده برای مرمت این برکه اشاره کرد و افزود: «سال‌هاست که پیگیر بهبود وضعیت برکه هستیم. از شورای چهارم به این سو، بارها مکاتبات و جلسات مختلفی فرمانداری، شهرداری، میراث و اوقاف داشتیم. یکی از کارهایی که امسال با پیگیری کارگروه عمران انجام شد بازدید نماینده از برکه بود که چندماه قبل اتفاق افتاد و بعد از آن روند پیگیری‌ها با محوریت ادامه پیدا کرد. بعد از آن هم جلسه‌ای در اداره کل با اوقاف با حضور نماینده داشتیم که قرار شد از محل فروش زمین‌های اوقافی گراش، اعتبار مرمت برکه تامین شود. بعد از آن پیگیری‌ها و نامه‌نگاری‌ها ادامه داشته و هنوز نتیجه عملی حاصل نشده است.»
این مرمت‌کار حرفه‌ای آثار تاریخی در ادامه گفت: «مرمت و حفظ گنبد بسیار کار مهم و البته خطرناک است. با توجه به اهمیت موضوع باید هرچه سریعتر اقدام کرد و این اثر تاریخی را نجات دهیم، چه بتوانیم آن را حفظ کنیم و چه اگر تخریب شد، آن را بازسازی کنیم. اگر چهار سال قبل اقداماتی صورت می‌گرفت وضعیت به این شکل بحرانی نبود، ولی با توجه به مشاوره‌هایی که در این مدت گرفته‌ایم، نظر اکثریت استادکاران سنتی و باتجربه این است که گنبد برکه‌ی حاج‌اسدالله از دست رفته است و دیگر نمی‌توان آن را حفظ کرد.»
حمام دهباشی و خانه علیپور
مدیر عامل انجمن ایکوموس به دو اثر تاریخی دیگر نیز اشاره کرد: حمام دهباشی و خانه علیپور. او گفت: «خانه علیپور بعد از برگزاری خانه کدیم ۱ توسط شورا و شهرداری خریداری شد. این خانه به حال خود رها شده بود و رفته‌رفته در حال تخریب بود و شهرداری هم بعضی اقداماتی برای حفاظت و مرمت آن داشت که متاسفانه علی‌رغم همه‌ی تلاش‌ها هنوز هم خانه‌ی علیپور از وضعیت خوبی برخوردار نیست. این اثر در فهرست آثار ملی هم به ثبت رسیده ولی همچنان رها مانده است. برای تامین اعتبار که میراث مثل همیشه بودجه ندارد و به نظر می‌رسد نیازمند همت جدی شهرداری و شوراست. از آنجا که مالکیت خانه علیپور با شهرداری است و به ثبت ملی هم رسیده است، توقع ما در وهله اول از شهرداری و شورای شهر این است که به قضیه ورود کنند تا شاهد مرمت و احیای آن باشیم.»
مهندس آرمان‌مهر در مورد حمام دهباشی هم گفت: «برای حمام دهباشی در سالیان گذشته اتفاقات خوبی افتاد. بعد از شناسایی و ثبت ملی شدن توسط دلسوزان و میراث‌دوستانمان در ده‌های گذشته، مدتی رها شد و به واسطه بارندگی‌هایی که اتفاق افتاد، در حال تخریب بود، اما به کمک دوستان بعد از هر بارندگی سعی کردیم به حفظ آن کمک کنیم و رسیدگی کنیم. بعد هم همکاری خوبی بین میراث فرهنگی، شورا، انجمن و موسسه توسعه و همیاری شکل گرفت و با تامین بودجه از سوی موسسه‌ی توسعه و همیاری روند مرمت حمام در فازهای مختلف آغاز شد و میراث نیز مبلغی برای ادامه‌ی مرمت اختصاص داد و بخش‌هایی از مراحل حفاظت انجام شد. یکی از کارهای مهم برای حمام معاوضه زمینی بود که متعلق به مهندس مسعود عبداللهی بود که علی‌رغم تصمیم به ساخت، طی توافقی توسط شهرداری و شورا معاوضه شد و زمین آن در اختیار حمام دهباشی قرار گرفت. زمین دیگری نیز در مجاورت حمام دهباشی قرار گرفته که ان‌شالله با همت و درایت شهرداری تعیین تکلیف می‌شود و خدمت بزرگ دیگری به این اثر ارزشمند و میراث‌فرهنگی شهر خواهد شد.»
پیشنهاد بازدید برای اعضای شورای شهر
این متخصص مرمت آثار تاریخی در ادامه گفت: «پیشنهاد می‌کنم بعد از ماه صفر یک بازدید از بندر تاریخی گنک با حضور اعضای شورا داشته باشیم تا از نزدیک پیشرفت و رشد منطقه را ببینید تا بتوانیم الگوبرداری، همکاری و تعامل داشته باشیم و رشد و پیشرفت شهرمان را بر مبنای توسعه میراث فرهنگی و آثار تاریخی و گردشگری رقم بزنیم.»
مهندس آرمان‌مهر در پایان ضمن تشکر از دغدغه شورای ششم خاطر نشان ساخت: «در پایان ضمن تشکر از عزیزان شورا باید بگویم که ما در حوزه میراث فرهنگی در کنار شورا هستیم و ما را یار ششم خود بدانند تا بتوانیم همه با کمک هم آثار تاریخی ارزشمند شهرمان را حفظ و مرمت کنیم.»
پیشنهاد تخصیص اعتبار به پروژه‌های میراث فرهنگی
علیرضا دانشور، رئیس شورای شهر گراش، با اشاره به اینکه آثار تاریخی گراش باید کد داشته باشند گفت: «کددار بودن آثار تاریخی گراش باعث می‌شود در ردیف بودجه مرمت قرار گیرد، برای آثار دیگر هم پیگیر کد شویم و شرایط را بررسی کنیم و تا جایی که امکان دارد آثار موجود در گراش کد دار شوند.»
آرمان‌مهر در پاسخ به دانشور گفت: «در حال حاضر حمام دهباشی و خانه شهیدان عظیمی در ردیف بودجه و دارای کد است که هر بار بودجه‌ای به میراث فرهنگی شهرستان گراش اختصاص پیدا کند می‌شود برای این دو اثر خرج شود. هزینه‌های مرمت که نسبتا هزینه‌های بسیار بالایی هم است و پیشنهاد دارم که شهرداری اعتباری به صورت سالیانه برای مرمت حمام دهباشی و خانه علیپور اختصاص دهد تا بعد از گذشت چند سال، شاهد یک اعتبار خوب برای مرمت این دو اثر مهم باشیم.»
مصطفی خورشیدی، نایب رییس شورا، ضمن استقبال از این پیشنهاد آرمان‌مهر گفت: «این پیشنهاد خوبی است و استقبال می‌کنیم. با این روال می‌شود یک روال دائمی برای شوراهای بعد و شهرداران بعدی باشد که ملزم اجرا باشند تا دستاوردی برای آثار تاریخی باشند. برای خانه علیپور هم پیشنهاد می‌شود که اگر خیرین قصد ورود دارند، استقبال می‌کنیم تا این خانه را از تخریب نجات دهیم.»
همچنین پیشنهادات دیگری از سوی اعضای شورای شهر مثل پیگیری وضعیت خانه‌ی محسن‌زاده و پیگیری طرح مطالعاتی کلات و بافت تاریخی هم مطرح شد که در فرصت‌های پیش رو به آن‌ها پرداخته شود.
در پایان جلسه مصوب شد که شورای شهر مبلغ ۲۰ میلیون تومان را در مرحله اول در اختیار میراث فرهنگی بگذارد تا ضمن دعوت از متخصصین حوزه‌ی مرمت، آخرین وضعیت برکه‌ی حاج‌اسدالله بررسی شود و همفکری‌ها در خصوص چگونگی آغاز روند مطالعات اولیه و راهکارهای احتمالی صورت پذیرد. همچنین مقرر شد برای مرمت این برکه با اساتیدی در سراسر کشور ارتباط برقرار شود تا اگر در آینده بودجه‌ای برای طرح مرمت اختصاص یافت، کارها کمی پیش رفته باشد.
مهندس آرمان‌مهر، مدیر عامل انجمن ایکوموس، در انتها گفت: «همینطور که بارها اشاره کرده‌ایم حفاظت و مرمت گنبد برکه‌ی حاج‌اسدالله کار بسیار حساس و پر خطری است. برای شروع پیگیری‌ها و بررسی راهکاری پیش رو، لازم است سفرهایی برای بازدید از یزد و اصفهان و شیراز داشته باشیم و متخصصان و اساتید کارکشته در حوزه‌ی گنبد را برای بازدید میدانی به گراش بیاوریم. این اقدامات هزینه‌هایی دارد و بودجه‌ی اولیه‌ای که شورای شهر اختصاص داده است، می‌تواند قدم اولی برای این پیگیری‌ها باشد. جا دارد از اعضای محترم شورای شهر برای این دغدغه‌مندی و احساس مسئولیتشان تشکر و قدردانی کنم.»
