اختصاصی گریشنا- فاطمه یوسفی: شنبه کارشناسان میراث فرهنگی اعلام خواهند کرد یک شهر گمشده ساسانی در زیر خاک‌های محوطه ماخرد روستای خلیلی شهرستان گراش قرار دارد یا این که شهر گمشده فقط یک ادعای برای جلوگیری از ساخت مسکن روستایی در این محوطه است. با نظر کارشناسان یا این کشمکش شش ساله پایان می‌گیرد یا این که رشته شهر گمشده ساسانی از زیر خاک بیرون کشیده می‌شود و این گفتگوهای نه چندان دوستانه ادامه پیدا می‌کند.
میراث فرهنگی و مالک پیشین زمین می‌گویند اینجا ممکن است یک شهر ساسانی گم شده باشد و آثاری یافت شده است، اما بنیاد مسکن و شورای روستا معتقدند این ادعاها تنها برای جلوگیری از واگذاری زمین‌ها به مردم روستا و ساخت خانه‌های روستایی مطرح می‌شود.
تا وقتی کارشناسان نظر بدهند همچنان باید منتظر ماند اما طرفین این دعوا هر کدام حرف‌هایی برای گفتن دارند.
رییس شورای روستا: این فقط ادعای مالک زمین است
سید مقیم محمدی رییس شورای روستای خلیلی معتقد است که در منطقه« ماخرد» هیچ‌گونه آثار باستانی وجود ندارد و مدعی است عکس‌‌های اشیای منتشر شده مربوط به یک منطقه دیگر است. با انتشار دو خبر از سایت خبری مهر و خبر جنوب در رابطه با متوقف کردن ساختوساز وخانه‌سازی در منطقهی «ماخرد» به دلیل وجود شهر تاریخی در این منطقه و کشف اشیای قدیمی و آثار باستانی، محمدی امکان وجود این شهر تاریخی را انکار کرد و گفت: چند سال پیش محمد محمد‌پور با داشتن سندی به قدمت دویست‌و‌هشتاد سال که با مهر یکی از خان‌های گراشی مورد تایید قرار گرفته بود ادعای مالکیت زمینهای منطقه را داشت اما با مخالفت مردم روستای خلیلی رو‌به‌رو شد او برای احقاق حق خود از راه دادگاه اقدام می‌کند و شخصی به اسم عامری وکالت این پرونده را بر‌عهده می‌گیرد اما نتیجه این می‌شود که دادگاه به نفع منابع طبیعی و بنیاد مسکن رای می‌دهد با پیگیری‌های عامری و محمد‌پور برای تشکیل دادگاه تجدید‌نظر در سال ۸۹ دادستان لار و غلام‌رضا ادیب رئیس کمیسیون ماده‌ی واحده‌ی منابع طبیعی لارستان حکم می‌کنند تا برای بازدید مجدد چند کارشناس به منطقه اعزام شوند اما آن‌ها نیز پس از بازدید به دلیل عدم دستکاری و تصرف در زمینهای منطقه و نبودن هیچ آثاری از آبادانی منطقه مورد نظر را جز انفال عمومی دولت معرفی می‌کنند اما این موضوع و حکم دادگاه نیز نتوانست محمد‌پور مدعی این زمینهای جنجال‌برانگیز را قانع کند و او همچنان به دنبال اثبات ادعا‌هایش به دادگاه استان مراجعه می‌کند و در دادگاه تجدید‌نظر استان هفت‌وهشت دهم هکتار از زمین‌ها را جز مستثنایئات معرفی می‌کنند و بقیه‌ی اراضی موات را متعلق به منابع ملی می‌دانند.
انجمن میراث فرهنگی: آثاری پیدا شده است
رئیس شورای روستای خلیلی متعقد است این مسائل باعث شده است تا محمد‌پور به همراه شخصی به اسم شیخ محمد دهقان به میراث فرهنگی نامه‌ای بنویسند با این مضمون که در این منطقه شهر باستانی پنهان است که قدمت آن به دوره ساسانی می‌رسد. البته عبدالعلی صلاحی ( رئیس انجمن دوست‌داران میراث فرهنگی) نیز حرف‌های آن‌ها را تایید می‌کند و در صحبت‌هایی که با خبرنگار خبر جنوب داشته است می‌گوید:«در محوطه تاریخی ماخرد اشیاء مختلفی نظیر مهر، مهره های رنگی و… کشف شده و گمانه ها در خصوص قدمت این محوطه به دوره های ساسانی و یا حتی اشکانی وجود دارد که تیم بررسی کننده قدمت و ارزشهای تاریخی محوطه مذکور را مشخص می‌کنند.»
رییس شورای روستا: این عکس‌ها از روستای ما نیست
روز یک‌شنبه اول بهمن تیم بررسی‌کننده به همراه صفری‌زاده کارشناس آثار باستانی از استان به منطقه اعزام شده‌اند اما محمدی نتیجه‌ی نهایی بازدید آن‌ها را برای ما مشخص نکرد و فقط بیان کرد در جلسه‌ای که با آن‌ها داشته است به دلیل عدم اعتماد لازم، تشخیص کارشناسان و گفت‌و‌گوی رد‌وبدل شده بین آن‌ها نتوانسته است راضی‌اش کند. او گفت: صبح روز دوشنبه هفته قبل از فرمانداری با او تماس گرفته شده است و خواستهاند تا کارگر‌های مورد اعتماد‌شان را همراه با تیم بررسی‌کننده برای کشف آثار باستانی و بررسی دوباره موضوع به محوطه مورد نظر بفرستند. محمدی در پایان به منظور تاکید بیشتر گفت: عکس‌ها و اشیای مورد نظر ربطی به روستای خلیلی و منطقهی ماخرد ندارد و امکان دارد آن اشیا متعلق به کازرون باشد و از ما خواست تا با علویه رییس اداره میراث فرهنگی لارستان تماس بگیریم و بپرسیم که آیا عکس‌هایی که از اشیای باستانی در خبر جنوب منتشر شده است در« ماخرد» وجود دارد یا نه؟
قائدی نائب رییس شورای روستا فردی دیگری است که به سراغ او می‌رویم. او می‌گوید در روستا شالوده و آب‌انبار‌های ساروجی، سد و حتی اشیا و قبر‌هایی قدیمی دیده شده است و وجود دارد گفت: تشخیص ارزش تاریخی این آثار در حیطه‌ی کاری او تعریف نشده است و تنها صاحب‌نظران در این موارد می‌توانند اظهار نظر کنند.
مالک زمین: بنیاد مسکن یک جای دیگر خانه بسازد
در مقابل شیخ محمد دهقان که قسمتی از زمین مستثنایات متعلق به او است گفت: طبق قانون هشت هکتار از زمین جز مستثنایات است و باید مالک داشته باشد سندی که در اختیار من است کاملا معتبر و در قسمت پایین آن سند نوشته است که با قوروش رومی« پول رایج دوره ناصر‌الدین شاه» به فروش رسید و این ارزش تاریخی سند را نیز می‌رساند. او در ادامه گفت که با وجود مالکیت زمین حاضر است با اداره میراث فرهنگی همکاری کند و مدعی شد که اداره بنیاد مسکن افرادی را که شرایط ثبت‌نام برای واگذاری زمین را نداشتند ثبت‌نام کرده است همچنین گفت: عده‌ای از مردم روستا روز شنبه مانع بررسی باستان‌شناسان در محوطه ماخرد شده‌اند و به دلیل نبود امنیت کافی کار بازدید تیم کارشناسی به روز‌های بعد موکول شده است. دهقان بیان کرد برای اجرای طرح از طرف بنیاد مسکن قسمت غرب خلیلی که نزدیک دو هزار هکتار است و امکان ساختوساز دارد انتخاب کنند. همچنین دهقان منشا بیشتر مشکلات و عدم وحدت آرا ثبت نشدن این آثار باستانی دانست و گفت: این اختلاف‌نظر‌ها حساسیت قضیه را بیشتر نشان می‌دهد و می‌طلبد که مسئولین برای روشن کردن این مساله‌ی مهم و ملی سریع‌تر اقدام کنند.
انجمن میراث فرهنگی: بنیاد مسکن حق واگذاری زمین را ندارد
صلاحی رئیس انجمن دوست‌داران میراث فرهنگی هم بیان کرد: هیچ شایعه‌ای وجود ندارد و اشیا در این محوطه و توسط اهالی خلیلی کشف شده و در صورت لزوم می‌توانند تمام اشیای باستانی را ارائه دهند و عکس‌ها را افراد معتبر و مورد اعتماد گرفته‌اند او در ادامه گفت: افرادی که آثار تاریخی را پیدا کردند هیچ‌کدام ادعای مالکیت آن را ندارند و می‌خواهند آن را به میراث فرهنگی تحویل دهند و مدافع میراث ملی هستند.
صلاحی اشاره کرد که ما با واگذاری زمین مخالف نیستیم اما نه به قیمت ساختن ساختمان بر روی ساختار فرهنگی و ملی کشور و گفت: طی نامه‌ای از اداره کل منابع طبیعی استان به اداره منابع طبیعی گراش در حال حاضر بنیاد مسکن حق واگذاری زمین‌ها به مردم را ندارد ده الی دوازده گمانه‌زنی وجود دارد که کار حفاری و بررسی آن، وقت کافی و لازم را می‌طلبد او اشاره کرد تیم اعزامی همراه با نیروی امنیتی بررسی‌های لازم را در هفته‌ای که گذشت انجام داده‌اند اما هنوز نتیجه‌ی نهایی را اعلام نکردهاند. همچنین او گفت: در جلسه‌ای که در فرمانداری تشکیل شد تصمیم بر این شد که کار واگذاری بنیاد مسکن پانزده روز به تعویق بیافتد تا ظرف این مدت تیم کاوشگر به سرپرستی صفری‌زاده به بررسی این محوطه تاریخی بپردازد تا ارزشهای تاریخی محوطه تعیین شود اما سه روز قبل از اتمام پانزده روز از طرف فرمانداری اقدام به واگذاری زمین‌ها شده است.
بنیاد مسکن: باستان شناسان چیزی پیدا نکردهاند
محمودی رئیس بنیاد مسکن شهرستان گراش سخنانش را این‌گونه شروع کرد که در سال ۱۳۸۲ با نظر کمیسیون ویژه بنیاد مسکن به میزان بیست و سه و دو دهم هکتار از اراضی منابع ملی در روستای خلیلی در اختیار بنیاد مسکن جهت توسعه مسکن روستایی قرار گرفت در سال ۸۴ طرح هادی روستای خلیلی به تصویب رسید و زمینی که به بنیاد مسکن واگذار شده بود جز محدوده طرح هادی با کاربری‌های مسکونی قلمداد شد و در نهایت در تاریخ ۱۷ دی ۱۳۹۱ با تصویب شورای تغییر شهرستان اقدام به تفکیک واگذاری اراضی به مردم کردیم در سال ۱۳۹۰ اداره میراث فرهنگی طی مکاتبه‌ای اعلام کردند که آن زمین‌ها بافت تاریخی است و باید از تفکیک واگذاری ممانعت کنیم و از ۲۳ شهریور ۱۳۹۱ اقدامی در این خصوص انجام ندادیم او در ادامه گفت: طبق آخرین شنیده‌ها ۳ بهمن ۱۳۹۱ نماینده‌ی میراث فرهنگی به اتفاق نیرو‌های انتظامی و اهالی روستا، زیر نظر میراث فرهنگی اقدام به حفاری کردند و هیچ اشیا تاریخی پیدا نشده است.
محمودی گفت: اظهارات باید منبع موثقی داشته باشد اما منبع اظهارات در این موضوع مناسب نیست و نمی‌شود به آن اعتماد کرد ومدعی شد حتی عکس‌هایی که در سایت خبرگزاری مهر و خبر جنوب منتشر شده هیچ کدام مربوط به روستای خلیلی نیست.
او گفت: زمانی که بنیاد مسکن اسلامی زمین را تملک کرد قرار شد که بر اساس طرح هادی مصوبه کارگروه معمار استان استعلامی از اداره‌های مختلف بگیرد و پاسخ استعلام اداره میراث فرهنگی این بود که آن محوطه فاقد ارزش تاریخی است و طرح در جلسه مصوبه کارگروه معماری استان با ریاست استاندار تصویب شد و به عنوان قانون در مراجع قضایی می‌توان به آن استناد کرد.
۲۵۰ خانواده منتظر زمین
رئیس بنیاد مسکن گراش با اشاره به این که روستای خلیلی از سمت شمال به کوه ختم می‌شود و امکان توسعه ندارد و از سمت جنوب و غرب به اراضی مستثناییات می‌رسد و جز اموال خصوصی است و امکان ساختوساز در آن مکان‌ها وجود ندارد گفت: تنها مکان توسعه روستای خلیلی در سمت شرق است که جز اراضی ملی محسوب می‌شود و زمین آن محوطه به دویست‌وپنج خانوار بدون مسکن روستای خلیلی واگذار شده است.
محمودی با تاکید به این موضوع که در (ماخرد) هیچ آثار ثبت شده ملی وجود ندارد گفت: زمانی که از اداره میراث فرهنگی خواستهاند اشیای کشف شده را تسلیم کنند هیچ اقدامی در این زمینه انجام نشده است چون درواقع حفاری در آن محوطه صورت نگرفته که از طریق آن آثار باستانی کشف شود. روز دوشنبه هفته گذشته که نماینده میراث فرهنگی به اتفاق مردم و شورا اقدام به حفاری کرده‌اند نیز چیزی پیدا نکردهاند اگر مسجل شود که
آن‌جا بافت تاریخی وجود دارد من با میراث فرهنگی همکاری می‌کنم تا علاوه بر احترام و ارزش به فرهنگ از نظر توریستی نیز عوایدی نصیب مردم روستا شود.ما فقط از طریق قانونی عمل می‌کنیم و به شایعات کاری نداریم.
شاید شنبه
باید منتظر رای تیم کارشناسان اعزامی بمانیم و ببینیم آیا شهر باستانی« ماخرد» می‌تواند به رسیدن به مرحله‌ی ثبت ملی امیدوار باشد یا همین ابتدای راه وجود آن انکارمی‌شود و همچنان شهر گمشده باقی می‌ماند.
مرتبط: