کرونانوشته: پویشی برای نانوشته‌های کرونایی

هفت‌برکه – گریشنا: #کرونانوشته نام پویش جدیدی است که گریشنا در این ایام کرونازدگی راه انداخته است. در این پویش از کسانی که به علت ابتلای به بیماری کرونا و یا به صورت خودخواسته برای رعایت بیشتر، خود را در خانه قرنطینه کرده‌اند، دعوت کرده‌ایم که از تجربیات خودشان بنویسند یا عکس و فیلم بفرستند. هدف پویش این است که تجربه‌های این افراد به اشتراک گذاشته شود، و از خلال بازگویی این تجربه‌ها، به خوانندگان نیز آموزش و هشدار داده شود. شما هم اگر تجربه‌ی اینچنینی دارید، به شرکت در این پویش دعوتید.

عزیز نوبهار، فعال فرهنگی-اجتماعی، که از ابتدای شیوع ویروس کرونا یکی از خیرین فعال در عرصه‌ی تهیه اقلام بهداشتی بود، به تازگی از بند ویروس کووید-۱۹ رها شده است. او سه هفته‌ی مداوم خود را در یکی از اتاق‌های خانه‌اش، حتی دور از خانواده خودش، قرنطینه کرد، و اکنون سلامتی خود را کاملا بازیافته است. او یکی از پیشنهاددهندگان این پویش است، و در یادداشتی که برای شروع این پویش نوشته، بخشی از تجربیات و برداشت‌های خود را ارائه کرده است. نوبهار از همان ابتدای شیوع ویروس، شروع به نوشتن روزانه‌ی اتفاقات و مسائل کرده، و این کار را تا بعد از ایام قرنطینه‌ی خانگی‌اش نیز ادامه داده است. بخشی از این روزنوشت‌ها را نیز در آینده‌ی نزدیک در گریشنا خواهید خواند.

 عزیز نوبهار: «تنفس هوای تازه» نام اثری از نویسنده انگلیسی جرج اٌوروِل است که وقایع مربوط به کشورش پس از جنگ جهانی دوم را به نگارش در آورده است. استفاده از استعاره‌ی هوای تازه می‌تواند برای اشاره به فضای ایجاد شده پس از تمام بحران‌ها استفاده شود اما به نظرم این بار و اینجا دیگر یک استعاره نیست، بلکه دقیقا یک واقعیت است، چرا که به گفته پزشکان، این ویروس از طریق هوا منتقل می‌شود و اصولا تاکید مستمر مسئولین، متخصصین و رسانه‌ها بر استفاده از ماسک به همین دلیل است. به هر حال این روزها منتظر «هوای تازه» و عاری از ویروس کرونا نشسته‌ایم، ویروسی که هر روز می‌تواند جان گروهی جدید از هم‌نوعان را به خطر بیاندازد.

به واسطه‌ی اینکه در روزهای اخیر بر اثر ابتلا به بیماری، قریب به بیست روز قرنطینه کامل را سپری کرده‌ام، لازم دانستم برخی نکات را با خوانندگان محترم به اشتراک بگذارم تا از این طریق تغییری در نگرش جمعی و رفتار اجتماعی در مقابله با کرونا ایجاد شود، هر چند آرزوی قلبی‌ام این است که هیچ یک از مخاطبین به بیماری مذکور مبتلا نشوند.

برای این مهم پنج نکته را با شما در میان می‌گذارم:

یک) با بیمار به عنوان بیمار مواجه شویم. احتمالا این جمله را بارها شنیده‌اید که اعتیاد جرم نیست، بلکه بیماری است. اشتباه نکنید؛ نکته‌ی مد نظر نویسنده قضیه «معتادا نیمیگیرن! » نیست. یک بیمار در ایام نقاهت با واکنش‌های مختلفی مواجه می‌شود: از ترسِ طرد شدن از جامعه  تا ترحمِ بیش از حد که همگی می‌تواند آسیب جدی برای بیمار باشد. اگر نگاه جامعه به بیماران کرونایی مانند یک مجرم باشد، موجب می‌شود افراد مبتلا، بیماری خود را علنی نکنند و خطر ابتلا برای نزدیکان و اطرافیان، چند برابر شود. لذا باید مانند شعار بالا که امروزه تبدیل به یک باور شده است، این عقیده به وجود بیاید که بیمار مبتلا به کرونا مجرم نیست بلکه صرفا درگیر یک بیماری جسمی است که مانند تمام بیماری‌های دیگر درمان می‌شود.

دو) ترحم نیز می‌تواند لبه دیگر تیغ باشد. ترحم موجب می‌شود فرد روحیه خود را از دست بدهد و خودش را در برابر بیماری ببازد، چرا که به صورت غیر مستقیم به وی تاکید می‌شود: تو یک بیماری! اما رفتار درست آن است که به جای دلسوزی و سوال از درد و رنج بیماری، با صحبت‌های روزمره و عادی به وی روحیه داده شود. تا کنون به صورت مکرر بر ابعاد جسمی بیماری تاکید شده است، اما نکته‌ی مغفول‌مانده در این رابطه، وجه روحی و روانی بیماران است. کسی که برای مدت دو هفته یا بیشتر، یک‌جانشین می‌شود و ارتباطات او به حداقل می‌رسد پتانسیل زیادی برای احساس فراموش شدن دارد. این اتفاق در جامعه‌ای مانند جامعه‌ی ما که به زندگی جمعی بیشتر وابسته‌ایم، اثر بیشتری نیز دارد. اما امروزه به لطف فضای مجازی می‌توان بدون هیچ خطری با فرد مورد نظر ارتباط گرفت، به قدر لازم از حال وی آگاه شد و به او حس همدلی و همراهی را القا کرد.

سه) گوش بیمار و اطرافیانش باید به حرف پزشکان باشد. یکی از دوستان که او هم در ابتلا به بیماری با ما هم‌قطار شده بود، برای ویروس کویید ۱۹ لقب برازنده‌ای انتخاب کرده بود: «ویروس مولتی‌سیستم» لقبی بود که او برای کرونا برگزید. از این جهت که گاهی با تنفس آدم کار دارد، گاهی با سرما و گرمای بدن، یک بار تارهای صوتی را درگیر می‌کند و یک وقت هم به سراغ گوارش آدم می‌رود؛ که این آخری بیش از همه امان آدم را می‌برد! چه می‌توان کرد! این روزها ویروس‌ها هم دائم رنگ عوض می‌کنند و نمی‌توان به آن‌ها اعتماد کرد! این ویژگی‌ها یا به قول دوستمان این «ویروس مولتی سیستم» موجب می‌شود که هر کسی از راه می‌رسد، توصیه‌ای برای آدم داشته باشد. فلان چیز را بخور و فلان عمل را انجام بده! نظراتی که به هیچ وجه کارشناسی نیست و در مواردی می‌تواند به جز سردرگمی بیمار و مراقبین وی خطرآفرین نیز باشد. از این جهت از طرفی باید توصیه کرد که اطرافیان بیمار از امر و نهی و تجویز خودداری کنند و از طرف دیگر بیمار نیز باید گوشش به حرف پزشکان باشد و لاغیر.

چهار) در صورتی که شرایط جسمی شخص اجازه بدهد، خوب است که بیماران در ایام قرنطینه خود را تا حدی سرگرم کنند. دیدن فیلم، شنیدن پادکست و … می‌تواند گزینه‌های مناسبی برای تحمل روزهای دوری از جمع‌ها و خانواده باشد. البته نگارنده آگاه است که این پیشنهاد صرفا می‌تواند برای بیمارانی با شرایط نیمه‌عادی مناسب باشد. به هر حال این قیبل موارد می‌تواند به روحیه شخص کمک کند.

پنج) تنفس هوای تازه: کرونا تاثیرات گسترده‌ای در جامعه باقی خواهد گذاشت، از سیاست و فرهنگ گرفته تا اقتصاد که ملموس‌ترین وجه اجتماعی کرونا است. شاید برای بسیاری تغییرات به وجود آمده در بازار حیاتی نباشد، اما طبیعتا کسانی را می‌شناسید که معاش خود را از ایام به دست می‌آوردند. بازاری‌ها به این گروه افراد «روزمزد» می‌گویند که یکی از آسیب‌دیدگان اصلی وضعیت فعلی هستند. تعطیلی بازار و فشارهای اقتصادی کلان‌تر هم مزید بر علت است. مقصود اینکه مسئولین و تصمیم‌گیران می‌بایست برای کاهش تبعات اقتصادی کرونا برنامه داشته باشند. به عبارتی باید فضا را برای تنفس هوای تازه در بازار فراهم کنند چرا که تعطیلی مکرر بازار می‌تواند در بلندمدت تاثیرات منفی جدی بر جامعه بگذارد.

در پایان به همه همشهریان و به خصوص افراد تحت خطر توصیه می‌شود که رعایت پروتکل‌های بهداشتی و توجه به نکات مطرح شده توسط پزشکان را جدی بگیرند. از دیگر همشهریان مبتلاشده به این بیماری نیز دعوت می‌شود تا با در اختیار قرار دادن تجربیات خود، به انباشت جنبه‌ی تجربی جامعه از این شرایط کمک کنند.