هفت‌برکه – گریشنا: بیش از یک سال و سه ماه از معارفه ابراهیم خداشناس به عنوان شهردار گراش می‌گذرد و او چهره‌ای علمی و عمرانی از خود نشان داده است. بررسی عملکرد شهرداری گراش در سایه اختلافات شورای شهر کمتر مورد توجه قرار گرفته است. با وجود مسائل شورای شهر، شهرداری گراش فعالیت عمرانی و خدماتی خود را پی می‌گیرد.
دکتر ابراهیم خداشناس پیش از حضور در گراش شهردار منطقه ۳ شیراز بوده است و دو کتاب علمی در زمینه شهرسازی منتشر کرده است. او از ۳۰ مهرماه ۱۳۹۷ کار خود در گراش را آغاز کرد. (خبر در گریشنا)
گفتگوی گریشنا با شهردار در دو مقطع زمانی جداگانه انجام شده است و به مناسبت دهه فجر منتشر می‌شود. شهردار گراش با اشاره به سوابق خود در شهرداری شیراز افزایش بودجه عمرانی را مهمترین دستاورد خود در شهرداری گراش می‌داند.
در بیش از یک سال حضور در گراش به نظر شما کدام عملکرد عمرانی شاخص‌تر بوده است؟
یک شهردار به حمایت‌های همه گونه‌ی شورا، نه یکی دو نفر بلکه همه نیاز دارد. یعنی یک شهردار آمده خدمت است باید همه پشت سر او باشند. ببینیم رشد بودجهای شهرداری چقدر بوده است. بودجه عمرانی ما در سال ۹۶، سه میلیارد بوده سال۹۷، پنج میلیارد و سال ۹۸، به ۱۲ میلیارد رسیده‌ایم. هر چقدر رشد بودجه عمرانی داشته باشیم نشان می‌دهد آن مدیر شهری که آمده می‌خواهد گام بلندتری بردارد.
وقتی از بالا می‌خواهند در مورد عملکرد یک مدیر بحث کنند بررسی می‌کنند چقدر درآمد جذب شده است. آیا اگر ۲۰ میلیارد گذاشته توانسته ۲۰ میلیارد را جذب کند یا نه؟ من قول می‌دهم تا آخر سال از میزان مصوب ۱۴۰ درصد جذب شود. آنجا ۲۲۰ درصد رشد عمرانی داشتته، اینجا هم از ۱۲ میلیارد ۱۴۰ درصد فراتر رفته است و این امر در سایه همدلی و تلاش کلیه پرسنل و نیروهای شهرداری محقق گردیده است.
مهم این است که یک تعادلی باشد این که چقدر دخلت است و چقدر خرجت. شهرداری عایدی دیگری از این ور آن ور ندارد درآمد ما بر اساس ۲۰ میلیارد تنظیم شده که انشاالله به مرحله وقوع می پیوندد و مازداد آن نیز روی ۴۰ درصد پوشش دهیم.
مثلا روزهای اولی که آمدیم و شناختی از شهر نداشتیم واقعا دنبال این بودیم که زیرگذر بزنیم. ولی بر اساس مطالعات انجام شده گزینه صحیح تر انتخاب شد. مطالعات را انجام دادیم که با کار علمی و انجام پروژه های مطالعه شده شهرمان نسبت به شهرهای جنوب کشور متمایز می شود این اتفاق هم خواهد افتاد و با هماهنگی یک تیم مردمی، تیم شورا و شهرداری و اجرای پروژه‌های بزرگی که باید انجام شود.
پروژه‌های شاخص در یک سال نمی‌تواند نمود داشته باشد. در این یک سال این که رشد بودجه عمرانی داشتم و شهر را به سمت مسائل علمی حرکت دادیم مهمترین کار است. چه مطالعات آبهای سطحی، چه کارهای دیگری که بوده و چه پروژه‌های بزرگ دیگری که بوده چه صنعت لوله‌گذاری که به سمت این شهر آوردیم.
یعنی پروژه‌های عمرانی هنوز به نتیجه نرسیده است؟
اجرای روند پروژه های عمرانی به سه دسته زمانی تقسیم کرده ایم: پروژه های کوتاه مدت که در مدت یکماه و به سرعت انجام می شود و جزء فعالیت های روزمرگی ما محسوب می شود. مانند مرمت کوچه ها و جداول و آسفالت کوچه ها (در این مدت حدود یکصد کوچه و گذر و خیابان اسفالت شده است)
پروژه های میان مدت: پروژه هایی که حداکثر یکسال به طول می انجامد و در مدت کمتر از یکسال به بهره برداری می رسند. بلوار شهیدان نام آور و عاشورا و خیابانهای کربلا و مرصاد از این جمله می باشند.
پروژه های بلند مدت: این پروژه ها و طرح ها افق دید و چشم انداز آینده شهر را ترسیم میکند و شهرداران آتی نیز بر اساس آن تصمیم می گیرند. طرح مطالعات آبهای سطحی و کنترل سیلاب ،ثبت دیون دولتی، طراحی فضا های شهری، طرح مطالعاتی گردشگری شهر، کارخانه آسفالت شهرداری و …. از این دست پروژه ها می باشند.
درباره همین لوله‌گذاری انتقادهایی وجود دارد که ممکن است آبگرفتگی معابر را تشدید کند؟
الان بزرگترین لوله‌ی سایز ممکن در گراش اجرا می‌شود که یک آدم میتواند درون آن حرکت کند و دبی بالایی دارد. بلوار عاشورا نزدیک هشتصد میلیون لوله‌گذاری و بتن‌ریزی شده بعد مردم می‌آیند و می‌گویند یک آسفالتی شهرداری کرده چه مشکلی را حل کرده؟ این بعنوان زیرساخت شهر است ولی در در برخی نقاط این شهر از زیرساخت بسیار ضعیفی برخوردار است.
یکی از فعالیت‌های شهرداری آسفالت معابر است. آیا مانند گذشته شرط آسفالت معابر مشارکت ۵۰ درصدی شهروندان است؟
یکی از پروژه‌های روزمره‌ای که شهرداری انجام می‌دهد و کمتر به چشم می‌آید بهسازی کوچه‌های شهر گراش است. در برخی مناطق خانه ساخته شده ولی زیرساخت آنها انجام نشده است. در بافت فرسوده هزینه‌ای در خصوص بهسازی و جدول‌گذاری، زیرسازی و آسفالت دریافت نمی‌شود. در خارج از بافت فرسوده شهرداری به صورت خودیاری وجوهی را دریافت میکند که حدود ۳۰ درصد تعرفه است و گاهی در بعضی موارد فعالیت شهرداری به گونه‌ای است که پرداخت مردم در حدود ۱۰ درصد است. در برخی مناطق از جمله شهرک آزادگان در ۱۵ سال گذشته فعالیت عمرانی انجام نشده که شهرداری از امسال این شهرک را در اولویت قرار داده است و تاکنون بالغ بر ۲ ملیارد تومان در این شهرک هزینه نموده است.
در کنار شهرک آزادگان به نظر شما کدام محله گراش مشکلات بیشتری دارد؟
یکی از برنامه‌های ما رفع بن‌بست از محله بیدله است. خیابان های مرصاد و کربلا از پروژه‌های اولویت‌دار امسال است و فاز اول آنها به پایان رسیدو انشاالله در فاز بعدی هدف پروژه که افزایش مسیرهای دسترسی به محله پرتراکم بیدله است محقق خواهد شد.
اولویت شما، بعد از آسفالت معابر چیست؟
اولویت دوم عمرانی، تاسیساتی است که در سالیان گذشته مصوب شده ولی به دلایلی انجام نشده است. از جمله دوربین‌های پایش تصویری که بعد از چهار سال انجام شد. در کشتارگاه، شهرداری از طرف محیط زیست تحت فشار بود و حتی محیط زیست شکایت کرده بود. مجبور بودیم کشتارگاه و گود زباله را جزو اولویت‌ها‌ی خود قرار دهیم و در آن اقدامات اساسی انجام دهیم. کما اینکه با دفن اصولی پسماندهای شهری و همچنین احداث تصفیه خانه کشتارگاه موضوع پس آبهای کشتارگاه را پس از سالها که دغدغه اصلی فعالان محیط زیست بود را برطرف نماییم.
اولویت بعدی ما زدودن بعضی از مسائل از مرکز شهر بود. پارک هفته‌برکه به اتمام رسید و پارک پنج برکه پیمانکار مشخص شده است و در دهه فجر شروع می‌شود.
در زمان کلنگ‌زنی پارک کوهپایه کلات شما گفتید نیمی از کار در یک سال انجام می‌شود. چرا این پروژه که می‌دانم که مورد تاکید خودتان هم است به کندی پیش می‌رود؟
معرفی نمودن گراش به عنوان شهر برتر و مروارید جنوب در کشور و استان فارس دورنمایی است که ما ترسیم کرده‌ایم. بر همین اساس بهترین پتانسیل شهر، وجود کلات در مرکز شهر به عنوان یک مجموعه گردشگری با پتانسیل فرهنگسرا، مجموعه ورزشی، آب‌نما موزیکال، پیاده راه، آبشار، کوهپیمایی، دوچرخه‌سواری به صورت دوار است. امسال ۵۰۰ میلیون برای شروع پروژه هزینه شد که در سال‌های آتی گام‌های بعدی برداشته می‌شود. البته وجود پروژه‌های معطل مانده که ذکر کردم باعث شده است که این پروژه سرعت مورد نظر را نداشته باشد.
این پروژه شهر را متمایز میکند. یک کلاس برای شهر است و شهر را به سمت گردشگری می‌برد. البته با تخصیص یک ملیارد تومان در سال آینده هم اتفاقی نخواهد افتاد این پروژه به سه تا چهار سال زمان نیاز دارد و برآورد هزینه آن حدود ۱۰ میلیارد تومان می باشد. من اعتقاد دارم خود کلات مثل یک رستوران گردان است که مثلا اگر یک تله‌کابین بگذارند و برود بالا چقدر میتواند از آن عایدات داشت و درآمد پایدار به دست آورد.
با توجه به اختلافاتی که در شورا است ارتباط شهردار با شورا چطور است؟ حتی شنیده شده شما هم چند باری استعفا دادید؟
بعضا دوستان‌مان شناخت از قوانین ندارند. شورا ناظر بر عملکرد شهرداری در زمینه‌ی بودجهای است. هر سال یک دفترچه بودجه به ما می‌دهند ما باید نسبت به این گام برداریم. حالا ارتباطات خارج از این می‌شود تعاملی. و گرنه ارتباط شورا با شهرداری در قانون کاملا تعریف شده است. حرف شورا در قالب بودجه باید باشد و ناظر بر عملکرد شهرداری باشند و محکم پشت سر شهرداری بایستند.
یکی از انتقادهایی که اعضای شورا داشتند این بود که ارتباط شهردار با شورا فقط ارتباط با رییس شورا بود. چه این دوره که آقای باقرزاه است و چه قبل آقای حسنی بود.
من خدا را شاهد می‌گیرم اول ارتباط شهردار باید با رئیس شورا داشته باشد شما می‌توانید بپرسید شهردار که هر روز نمی‌تواند با یک‌یک آنها ارتباط داشته باشد. قانون تعریف میکند و می‌گوید هماهنگی‌ها با شورا باید از طریق رئیس شورا باشد. حتی می‌توانید از مسئول دفتر ما بپرسید ارتباط شهردار با رئیس شورای فعلی یا گذشته به چه سیستمی است. سیستم اداری و رسمی. بعضی از عزیزان ما هر کدام اهداف مردمی دارد و آمده‌اند بین آنها عدالت رعایت کنند من جمله خواهر خوبم خانم ناصری که گام‌های نخستی که در جهت اهداف عمرانی برداشتند. پیشنهادها باید طوری باشد که اهداف مردمی را با قانون یا در قالب بودجه دنبال کنند. اما اهداف مردمی یک به یک آنها را من دیدم سعی کردم عدالت را در قالب بودجه رعایت کنم. خدا شاهد است هیچ کدامشان نبوده که من بخواهم یکی از از آنها را نادیده بگیرم. این که بگویند زنگ بزن به هیچ کدامشان به جز رییس شورا زنگ نزده ام. ارتباط دوستانه اینجا برای کسی تعریف نشده است. ارتباط ما رسمی و کاملا بر اساس قانون است. شاید این حرفها به اختلافات درونی خودشان بر می گردد.
در مورد نیروهای شهرداری شما یک سری تغییرات داشتید. طبق قانون، شورا نباید در این زمینه دخالتی کند. می‌توانید توضیح دهید تصمیمات شما برای تغییرات نیروها چطوری گرفته می‌شود؟
اعضای شورا با افکاری می‌آیند، یک قول‌هایی داد‌ه‌اند. این وظیفه شهرداری است که آن افکار بلندی که آنها دارند در قالب قانون و بودجه دیده شود. شورا در قالب نیرو دخالتی نمی‌تواند داشته باشد یا تغییر و تحولی ایجاد کنند. شهردار با توجه به توانایی و تخصص نیروها، آنان را در پستهای مورد نظر قرار می دهد.
شهردار یک شهر کوچک مشکلات خاص خودش را دارد. با این نیروهای بومی که از قبل وجود دارند وقتی که شهردار می‌آید باید یک تیم خاصی بچیند. چرا در شهرهای بزرگ موقعی که شهردار جابه‌جا می‌شود تیم تخصصی و بعضاً همفکر تعیین می‌شود و شهردار باید حداقل ۴ تا کارشناس بیاورد که بتواند آن افکار و ایده‌هاش را پیاده کند.
شما آنها را آوردید؟
آوردن نیرو اینجا به این راحتی نیست من دو بار رفتم تهران و مجوز نیرو گرفتم حالا بحث مسائل بعدش نیرویی که در خبرهای شما منتشر شد به این راحتی‌ها نبود. در سفری که من رفتم تهران با هزار تا خواهش و تمنا بعد از ۲۰ سال مجوز گرفته شد. نیرو فکر میکند و تصور میکند که جایی که هست و نظری که دارد نظر خودش حجت است حالا چون که بومی است. باید نیروهایی از بیرون بیایند این که ما بگوییم صرف بومی بودن یک امتیاز است این اشتباه است. این را من از سر دلسوزی می‌گویم این که دوستان می‌خواهند چه کنند خودشان می‌دانند بر اساس روند قانونی نیروی باید به شهر وارد شود و شهر را به سمت خدمات بهتر سوق دهد.
الان چارت شما دو معاون دارد؟
آقای شمس‌آبادی خطاب به لقمانی استانداری نوشته جذب نیروی شهرداری گراش انجام شود. چارت سازمانی وقتی چند سال اتفاقی در آن نیافتد اکثر پست های آن خالی است. ما می‌گوییم اجازه نیرو به ما بدهند از این ۵۴ نیرو که حق داریم نیرو بگیریم. چرا ما دنبال این مسائل نباشیم چرا ۲۰ سال است چارت سازمانی شهرداری با ۴ نیرو کنترل می‌شود؟ بازرس می‌آید اینجا فقط از ۴ نفر توضیح می‌خواهد به خاطر این که مابقی رسمی نیستند. موقعی هم که می‌رویم برای افزایش چارت، مقاومتی درون سازمانی خودمان است.
الان در چارت سازمانی شهرداری چند تا نیرو دارید؟
چهار نیروی رسمی داریم. اینها که بازنشست بشوند کار سخت‌تر هم می‌شود. امور مالی و امور اداری و … همه آنها خالی است که از لحاظ حقوقی حساس‌ترین بخش است. مجوز کسی نرفته است بگیرد. ما دو بار از هزینه‌ی این شهر رفتیم تهران. دوستان عزیزان شورا یا کسانی دیگری که می‌آیند در قالب شورا تصورشون این است که شورا فقط شهرداری است. شورا یعنی ماموریت‌سازی. باید بروند امتیاز برای این شهر بگیرند. باید بروند با خارج از شهر یا استان برای منافع شهر مشاجره کنند. اگر در یک مطلب یک دفعه خبری از منافع شهر زد او کارآیی و دل و جرات دارد. شورا که شهرداری نیست. ما ۶۰ میلیارد تومان خزانه ثبت کردیم. اگر ۶۰ میلیارد به این شهر می‌آمد چه می‌شد؟ بودجه ما ۲۰ میلیارد است ۶۰ میلیارد که معادل ۳ سال عمر شهرداری است و میتواند شهر را چندین سال جلو بیندازد و فعالیت های عمرانی شتاب گیرد. شورا باید بسیج بشود از هزینه‌ی داخلی خودشان شده از هزینه‌ی خیر شده، همه در سفر باشند که ۶۰ میلیارد نگذارند از شهر برود.
بحث بودجه ۶۰ میلیاردی که در قالب اوراق عرضه ملی است آن تا کجا رسیده؟
جزء دیون دولتی است. این را من نباید بجنگم شورا باید بجنگد ثبت‌اش که وظیفه من بود انجام شده است. جلوی آقای تاجگردون هم بلند شدم و گفتم می‌خواهم در زمان من یک حرکت بزرگی اتفاق بیافتد. من در شیراز طی دو سال ۱۲ پارک ساختم، جابه‌جایی شورای شهر شیراز دست‌رنج من است. شهرداری منطقه ۳ اداره‌ش دست رنج من است. حالا بیایم و اینجا نتوانم کار بزرگ انجام بدهم من چهار دوره مدیر نمونه اجرایی شناخته شدم. به دست استاندار ابلاغیه به من دادند. شهردار تا کجا میتواند برود؟ کجا نمی‌تواند برود؟ از یک جایی بزرگان شهر باید کار کنند. چنان تعصبی به کارم دارم که هر جا می‌روم با عشق کار می‌کنم تا حالا نشده روزی در شهر شما باشم و عصر نیایم اینجا، تا حالا نشده خانه یکی از مسئولین بروم. خانه هیچ کدامشان را بلد نیستم.
۷۱ میلیارد ثبت کردیم. اولین کسی بودم که ثبت کردم. عصر جمعه این جا نشستیم دور هم همه وسایل رو جمع جور کردیم خیلی روی آن بحث کردیم و بردیم شیراز با هزار بدبختی ثبت سیستم کردیم. اوکی به ما نمی‌دادند کارشناس‌اش گفتند بروید تهران چهار مرحله تا در سیستم ثبت شود. بیاید در قالب استانی. ۶۰ میلیارد بیاد و ندن به این شهر؟ مگر رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس تصویبش نکرده است؟ مگر وزیر کشور ابلاغش نکرده است؟ بیاید در قالب استان و آن را ندهند؟ اینجا دیگر کار شوراست.
شهرداری را ارزیابی کنید و نگاه کنید چه گام‌های بلندی برداشته شده است. تا یک جای آن شهرداری می‌توانست برود. مثلا برای تعریض خیابان محقق من رفتم پیش مدیر کل ورزش و جوانان می‌گوید: «تنها اومدی؟» یک شهردار تا چه اندازه میتواند دنبال چیزی باشد. در شورا باید ماموریت‌سازی شود آقای فلانی شما وظیفه‌ات این است که تا ۲ ماه آینده فلان امتیاز برای شهر بگیری و بیایی.
بحث خیابان محقق تصمیم نهایی شما برای خیابان چیست؟ شکایت کردید؟
بله. بر اساس توافق پیش نمی‌روند ما طبق قانون رفتیم جلو ما قوانین طرح املاک داریم که اگر توافق شد شد اگر نشد قانونی و کتبی عمل کند و دادستان حکم صادر کند به نفع شهرداری. قانون طرح جامع می‌گوید باید تخریب شود طرح تفصیلی می‌گوید باید تخریب شود. اگر روگذر زده شد قطعا باید تخریب شود.
هر جا تعریض اتفاق بیافتد هر جا زیرگذر اتفاق بیافتد هر جا توسعه شهری باشد منافع عام است. منافع یک بخش ۱۰ نفره باید بگذارید کنار، فرد باید خودش را فدای عام کند فدای مردم کند اینجا ممکن است چند نفر فقط مخالف باشند.
وضعیت طرح‌های شهر چگونه است. چرا طرح تفضیلی تصویب نمی‌شود؟
طرج جامع مشکلاتی دارد که همه به آن واقف هستند. به دنبال لغو طرح جامع بودیم اما درخواست ما در دیوان عدالت رد شد. به خاطر همین دوباره با دکتر افضلی جلسه گرفته‌ایم که طرح تفضیلی نهایی شود.
اگر شورا نماند شما می‌مانید؟
هر چی نظر خدا باشد. من دوست دارم شورایی همفکر و هم‌گام در کنارم باشد. خدا را شاهد می‌گیرم تا الان نشده خواسته‌ها را بیاورند و خواسته شخصی را انجام بدهم. والله از من نخواستند که یک نفر از آنها آمده باشد پیش من و بگوید این خواسته‌ی شخصی دارم. دوست داشتم شورا هم‌صدا باشد اختلاف در درون خودشان حل کنند و بیرون وارد نشود. جنگ اگر هست جنگ فراتر از شهر باشد و بروند جنگ که برای این شهر امتیاز بگیرند.
