هفتبرکه – فاطمه یوسفی: با بالا رفتن پرچم عزای اباعبدالله الحسین(ع) هیاتها و تکایا فعالتر از ماههای دیگر سال با اجرای برنامههای روضهخوانی، سینهزنی و زنجیرزنی ارادت خود را به امام حسین(ع) و خاندانش ابراز میکنند. در شهرستان گراش پنجاه و دو هیات با داشتن کد هیات به صورت رسمی فعالیت دارند و چندین هیات دیگر نیز به صورت غیر رسمی فعالیت میکنند. در این پست به سراغ مسئولین هیاتهای رسمی گراش رفتهایم و برنامههای آنها را در طول ماه محرم و صفر پرسیدهایم.
هیات سینهزنی ثارالله و تکیه شهدا
مسئول هیات تکیهی شهدا عبدالکریم جعفری است. تکیه شهدا از دو دسته هیأت سینهزنی ثارالله (ص) و دسته زنجیرزنی علیاصغر (ع) تشکیل شده است. جعفری میگوید: «از شب دوم ماه محرم ساعت ۱۰ مراسم سخنرانی در تکیهی شهدا شروع میشود. حجتالاسلام اردکانی از شیراز سخنران شبهای دوم، سوم و چهارم محرم در تکیهی شهدا است. شبهای پنجم، ششم و هفتم حجتالسلام بخشایشپور، امام جمعهی شهر در این محل سخنرانی خواهد کرد و شبهای هشتم، نهم و دهم حجتاسلام علیزاده از تهران مسئولیت سخنرانی و روضهخوانی را برعهده دارد.
روز تاسوعا طبق روال سالهای قبل از ساعت ۱۰ صبح برنامهی عزاداری را در گلزار شهدا برگزار میکنیم. حجت السلام علیزاده سخنران این مراسم خواهد بود. هیات سینهزنی نیز از شب اول در محل خود هیات مراسم سینه زنی را شروع میکنند تا شب پنجم مراسم سینهزنی ساعت ۱۱ در خود تکیه انجام میشود و از شب پنجم به بعد دسته سینهزنی به مسیر خیابان امام هدایت میشود.»
محمد نیساری یکی دیگر از مسئولین این هیات میگوید:«میزبانی از هیات دمامزنی جوانان بنیهاشم که محل استقرارشان تکیه شهداس و میزبانی از سایر هیاتهای سینهزنی و زنجیرزنی سطح شهر که در این مکان تجمع و واحدخوانی میکنند از دیگر فعالیتهای تکیهی شهدا است. معمولا هر شب یکی دو هیات با هماهنگی وارد تکیه شهدا میشوند.»
یعقوب مهرابی مسئول هیات زنجیرزنی حضرت علیاصغر (ع) است. این هیات نیز زیرمجموعهی هیات تکیهی شهدا است. مراسم زنجیرزنی این هیات بعد از سخنرانی در تکیه، ساعت ۹:۳۰ دقیقه شروع میشود و تا ساعت ۱۱ به پایان میرسد. هیات زنجیرزنی نیز از شب پنجم به بعد وارد خیابان میشود.
هیات سینه زنی قمر بنی هاشم (ع)
علی دیباچی مسئولیت هیات سینهزنی قمر بنی هاشم (ع) را برعهده دارد. این هیات یکی از دو هیات قدیمی سینهزنی گراش است. دیباچی میگوید: «کار هیات با برگزاری جلسات هماهنگی با نوحهخوانها برای تست صدا و بررسی نوحهها و ریتمها و نیروهای تدارکات از ۱۰ شب قبل شروع شده است. از شب اول ماه محرم مراسم سخنرانی و روضهخوانی به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در محل هیات برگزار میشود که به صورت یک شب درمیان حجتالاسلام محمودی امام جماعت مسجد و حجت السلام مهدی جعفری کار سخنرانی را برعهده دارند.
محل استقرار هیات جنب پاساژ ولی عصر(عج) است و ساعت شروع هیات سینهزنی ساعت ۱۰:۳۰ دقیقه است. هیات سینهزنی قمر بنی هاشم از شب سوم محرم به سمت خیابان حرکت میکند و معمولا در حسینیه اعظم واحد خوانده میشود و مراسم سینهزنی به پایان میرسد. روز تاسوعا نیز دسته سینهزنی از حسینیه کربلایی نقی به سمت منزل مرحوم حاج احمد پورکریمی حرکت میکند و در مسجد صاحب الزمان(عج) خاتمه مییابد. در روز تاسوعا اگر وقت باشد مراسم سخنرانی نیز برگزار میشود و بعد از آن از حاضرین پذیرایی نهار میشود.»
هیات صاحبالزمان(ع) این هیات مربوط به شبستان مسجد میشود و برای تمام مراسمهایی که در طول سال وجود دارد برنامهریزی میکند. در دهه اول ماه محرم بعد از نماز مغرب و عشا حجتالاسلام محمودی در صحن مسجد، سخنرانی و روضهخوانی میکند.
هیات سینهزنی محمد رسول الله(ص)
علی سپهر،مسئول هیات محمد رسول الله (ص) سومین دسته سینهزنی سنتی گراش است. سپهر با اشاره این که نصب پارچهنوشتههای محرمی را در سطح شهر از چند روز قبل از محرم آغاز کردیم، میگوید:«پارچه نوشتههای محرمی از خیابان حضرت ابوالفضل(ع) تا کوچهی شیخ عبدالله مربوط به هیات محمد رسول الله است که چند روز قبل از شروع محرم آن را نصب میکنیم.»
او به کارهای فرهنگی مسجد نیز اشاره کرد و گفت:«ما قبل از شروع محرم به نوجوانانی که علاقهمند هستند به سبک سنتی نوحه بخوانند آموزش میدهیم تا هم روی اعتماد به نفس آنها کار کنیم و هم روی لحن و صوت آنها. این کلاسها ۲ ماه قبل محرم هفتهای یک بار و نزدیک محرم یک روز درمیان بعد از نماز مغرب و عشا برگزار میکنیم. این کلاسها را معمولا حاج ابوطالب سپهر و خود من و گاهی اوقات میرزا احمد جعفری و دیگر دوستان برگزار میکنند.»
سپهر ادامه میدهد:«بعد از خواندن زیارت عاشورا، ساعت ۱۰ مراسم سینهزنی را شروع میکنیم. دو، سه شب اول دستهی سینهزنی به سمت خانهی اشخاصی حرکت میکنند که جز هیات بودند و در این چند سال فوت کردند و به یاد آنها در منزلشان علاوه بر قرائت فاتحه و ختم صلوات سینهزنی میکنیم و بعد دوباره برمیگردیم به مسجد. از شب چهارم به سمت حسینیه حضرت ابوالفضل(ع) حرکت میکنیم و همانجا نیز سینهزنی را تمام میکنیم و شبهای بعد مسیر را از سمت خیابان بسیج به سمت خیابان خیابان امام و به طرف مدرسهی علمیه و حسینیه اعظم ادامه میدهیم. و اگر حسینیه اعظم از ما دعوت شد آن جا دسته را خاتمه میدهیم و اگر نه در مدرسهی علمیه.»
علی سپهر در مورد برنامه تاسوعا و عاشورا میگوید: «صبح تاسوعا نیز دستهی سینهزنی از مسجد محمد رسول الله(ص) به سمت حسینیه پورکریمی و حرکت میکند و از آنجا برای شرکت در تجمع ظهر تاسوعا به سمت حسینیه ابوالفضل(ع) میرویم. شب عاشورا معمولا بعد از رسیدن به مدرسهی علمیه به سمت خانه قهرمان خان میرویم و آن جا واحد خوانی انجام میشود و بعد به سمت قدمگاه حضرت ابوالفضل(ع)، حسینیه حضرت رقیه(س) و حسینیه حاج شاه جان حرکت میکنیم و ساعت ۲ تا ۳ نیمه شب عاشورا دستهی سینهزنی را خانه پورکریمی خاتمه میدهیم. البته نیمهشبها برای آسایش مردم از بلندگو استفاده نمیکنیم.
و روز عاشورا بچههای هیات در دستهی سینهزنی اصلی پراکنده میشوند. ظهر عاشورا در مسجد نذری نیز توزیع میشود و قبل توزیع نذری در صورتی که وقت باشد سخنرانی نیز انجام میشود.»
هیات سینهزنی محبین اهل بیت(ع) و حسنیهی حاج شاه جهان
سعید بصیری، یکی از مسئولین هیات برنامهی حسینیهی حاج شاه جهان را لیست میکند و میگوید:«ساعت ۹:۳۰ دقیقه برنامه با قرائت قرآن و زیارت عاشورا شروع میشود و بعد از آن حجتالسلام نکونام از قم سخنرانی میکند و مراسم بعدی مداحی و سینه زنی توسط مداحان شهر است و کل مراسم تا حدود ساعت ۱۱:۱۵ دقیقه تمام میشود و این برنامه تا شب دوازدهم محرم ادامه دارد.
روز تاسوعا ساعت ۱۰:۳۰دقیقه برنامه سخنرانی حجتالاسلام نکونام شروع میشود و مراسم مداحی و سینهزنی تا اذان ظهر ادامه دارد و بعد از خواندن نماز از حاضرین پذیرایی میشود.
روز عاشورا سخنرانی، مداحی و اطعام ویژه خواهران برگزار میشود. مداحان حاج ناصر مهیایی شب سوم و ششم محرم، حاج عباس قاسمی شب چهارم و هشتم محرم و خاج حسن باقرپور شب پنجم و هفتم محرم و حسینعلی غیاثی شب تاسوعا و حاج محمد حسن عباسپور ظهر تاسوعا حاج مهدی خوشبخت شب عاشورا در این مکان مداحی میکنند.
هیات شام غریبان امام سجاد(ع)
این هیات که یکی از مسئولان آن حاج مهدی نیساری است مختص اجرای برنامهی تعزیهی شام غریبان در کنار زمین جنب گلزار شهدا، مرکز فرهنگی و مذهبی اهلبیت(س) است.
نیساری میگوید: «بیشتر فعالیت ما مربوط به آمادهسازی مقدمات اجرای تعزیهی شب عاشورا و شب شام غریبان است. همه برنامه ما تمرین و آمادهسازی است. دیالوگ این تعزیه را آقای ابراهیم مهروری و محمد بابا احمدی اجرا میکنند و آقای سلمان مهرابی دکلمه را میخواند. آقایان یعقوب مهرابی، حاج حسن باقرپور،غیاثی و عباسپور و بعضی سالها حاج کاظم محمدی در این برنامه مداحی میکنند. و مهدی و محمد نیساری این تعزیه را کارگردانی میکنند.
این مراسم ساعت ۹:۳۰ شب شام غریبان شروع و معمولا یک ساعت و نیم بعد یعنی ساعت ۱۰:۳۰ دقیقه به پایان میرسد.
استقرار، تلاوت قران، اجرای دیکلمه، برگشت ذوالجناح به خیام، نعل کردن اسبان، تازاندن اسبان به اجساد شهدا، آتش زدن خیام، به اسارت بردن اهل بیت(ع) و سوار کردن امام سجاد(ع) و حضرت زینب(س) بر محمل برهنه و حرکت به سمت گودی قتلگاه و در پایان مراسم سنتی شام غریبان و حرکت کاروان در محوطه تمام بخشهای این تعزیه است.»
حسینیه ابوالفضل(ع): هیات سینهزنی قاسمابنالحسن و هیات زنجیر زنی حضرت ابوالفضل(ع)
محمد علی فقیهی مسئول هیات حضرت ابوالفضل(ع) است. محموی از مسئولین این هیات فعالیتهای حسینیه و هیات را شرح میدهد:«زیارت عاشورا از در دو ماه محرم و صفر صبح ساعت ۷:۳۰ برگزار میشود. بعد از ظهرهای دو ماه محرم و صفرساعت ۱۷:۳۰ مراسم سخنرانی در حسینیهی حضرت ابوالفضل(ع) برگزار میشود.
شبهای دهه اول ساعت ۲۱ هیات زنجیرزنی شروع میشود.در دهه اول محرم همچنین استاد حسینی مقدم ساعت ۲۲ سخنرانی و روضهخوانی میکند. سینهزنی سنتی دهه اول محرم شبها ساعت ۲۳:۱۵ دقیقه برگزار میشود برافراشتن پرچم حرم حضرت ابوالفضل(ع) از جمله برنامههایی است این هیات در روز تاسوعا برگزار میکند.»
هیات نورالائمه با مسئولیت طلعت علی پور نیز نیز در حسینیه حضرت ابوالفضل(ع) فعال است که بیشتر در مناسبتهای دیگر فعالیت دارد و در ایام محرم و صفر با دیگر هیاتهای این حسینیه همکاری دارد. اجرای نمایشنامه حضرت رقیه(س) ویژه خواهران در سالن حسینیه ابوالفضل(ع) در تاریخ پنجم ماه صفر اصلیترین فعالیت این هیات در محزم و صفر است.»
هیات چهارده معصوم و هیات زنجیر زنی حیدر کرار و هیات سینهزنی چهارده معصوم(ع)
سید عبدالحسین زیارتی مسئول این هیات میگوید:«شروع زنجیر زنی حیدر کرار ساعت۱۰شب است و ما از شب اول به سمت خیابان حرکت میکنیم. دستهی سینهزنی نیز از ساعت ۱۰:۳۰ تا ۱۱:۳۰ در خود حسینیه سینهزنی میکنند. پذیرایی و میزبانی از دستههای زنجیر زنی و سینهزنی هیاتهای دیگر که وارد حسنیه چهارده معصوم میشوند از دیگر فعالیتهای هیات است.
مراسم روضهخوانی در این محل از ساعت ۵ و نیم عصر تا ساعت ۷ برگزار میشود.این حسینیه دو منبر دارد که سخنران آن به استثنای حاج آقا مداح علی پنج روز یک بار تغییر میکند.شب هفتم ماه محرم بعد از نماز مغرب و عشا از عزاداران حسینی پذیرایی شام میشود. روز تاسوعا نیز در این محل روضهخوانی انجام میشود و بعد از نماز ظهر و عصر بین حاضرین نذری توزیع میشود.روز عاشورا بعد از سخنرانی و روضهی حاج آقا مداح علی بعد از نماز ظهر و عصر نذری توزیع میشود. مراسم شام غریبان به صورت سنتی ساعت ۱۰:۳۰در هیات چهارده معصوم شروع میشود این برنامه تنها در محوطهی خود حسینیه برگزار میشود.»
محمدجواد حسنی مسئولیت هیات جاننثاران حیدرکرار که زیر نظر حسینیه چهارده معصوم(ع) است را برعهده دارد. او با بیان این که شکل و فرم این هیات زنجیرزنی با سایر هیاتهای زنجیرزنی فرق دارد و به صورت ۳ ضرب و ۴ ردیفه است، توضیح میدهد:«این هیات از شب اول محرم به سمت خیابان حرکت میکند برنامه ساعت ۹ با خواندن زیارت عاشورا آغاز و مراسم زنجیرزنی ساعت ۱۰ شروع میشود. مسیر حرکت حسینیه چهارده معصوم(ع) به سمت خیابان آبیاری یا خیابان بسیج است و از آنجا دور میزنیم و به سمت حسنیه چهارده معصوم(ع) و گاهی اوقات تا تکیه شهدا یا حسینیه اعظم نیز میرویم ولی در انتها حسینیه چهارده معصوم(ع) خاتمه میدهیم.»
هیات زنجیرزنی امیرالمومنین(ع)
ابراهیم مهروری با بیان این که این هیات زنجیرزنی از جمله هیاتهای باسابقهی گراش است، گفت:«ما فعالیت خود را قبل ماه محرم با برگزاری جلسه داخلی برای هماهنگی برنامهها و مراسمها در طول دو ماه محرم و صفر آغاز میکنیم. صبحها هر روز بعد نماز جماعت و خواندن نماز زیارت عاشورا با صبحانه از عزاداران در مسجد امیرالمومنین(ع) پذیرایی میشود و هزینهی صبحانه از طریق خود مردم و خیرین که نذر دارند، تامین میشود. نماز جماعت به صورت مرتب در این مسجد برگزار میشود و حجتالاسلام عباسزاده، امام جماعت مسجد است که معمولا هم بعد از نماز ظهر و هم بین نماز مغرب و عشا سخنرانی و مداحی میکند.»
او در ادامه گفت: «دسته زنجیر زنی امیرالمومنین(ع) جز دومین یا سومین دسته زنجیرزنی گراش محسوب میشود. این هیات در شبهای اول تا دوم در خود مسجد تجهیز کارگاه میشوند و از شب سوم زنجیرزنی در محدوده شهرک شهید دستغیب حرکت داده میشود و از شب چهارم تا شب عاشورا دستهی زنجیرزنی به سمت شهر و خیابان اصلی حرکت میکند و معمولا در حسینیه چهارده معصوم(ع) یا حسینیه ولی عصر(عج) خاتمه پیدا میکند. روز ششم ماه محرم بیش از ۱۰ دیگ پخت هلیم داریم که بین مردم توزیع میشود و روز عاشورا همچون سایر حسینیهها، تکایا و مساجد بعد از برگزاری سخنرانی و مداحی و روضهخوانی از عزادارن پذیرایی نهار میشود. یکی دیگر از برنامههای ویژهی ما برگزاری مراسم روز سوم شهادت امام حسین(ع) است که در این روز نیز پخت داریم.»
هیات شاهزاده قاسم (ع)
مرتضی زارعی مسئول هیات زنجیزنی شاهزاده قاسم(ع) در مورد برنامههای این هیات میگوید: «زنجیرزنی هر شب ساعت ۱۰ از محل تکیه شاهزاده قاسم(ع) واقع در بلوار معلم آغاز میشود. سوم محرم زنجیرزنی تا حسینیه ابوالفضل(ع) شب چهارم تا گلزار شهدای برقروز و شب پنجم و ششم تا خیابان درمانگاه ادامه خواهد داشت. در هفتم محرم زنجیرزنی به سمت حسینیه ولیعصر (عج) و همراه با مراسم حضرت علیاصغر(ع) خواهد بود. شب هشتم و تاسوعا هیات تا مقبره شیخ عبدالله حرکت خواهند کرد و در شب عاشورا ضمن اجرای تعزیه در خیابان درمانگاه هیات در حسینیه اعظم خاتمه میدهد.»
گروه تعزیه شاهزاده قاسم نیز یکی از گروههای فعال گراش است. برنامه این گروه با مراسم ورود کاروان کربلا در روز دوم محرم آغاز میشود. حرکت این کاروان از بلوار معلم تا پارک شهر است. این گروه تعزیه حضرت علیاصغر(ع) را در دهه اول در مکانهای مختلف شهر اجرا میکند. شب دوم محرم در مسجد امام رضا(ع)، شش محرم در خیابان آبیاری، شب هفتم محرم در تکیه شاهزاده قاسم(ع)، شب هشتم حرم در تکیه محبین حضرت علیاکبر(ع) در مسکن مهر این تعزیه اجرا میشود. برنامه پایانی و اصلی گروه تعزیه شبهای ۱۲ و ۱۳ محرم در پارک شهر اجرا میشود. در این شبها تعزیه علیاکبر(ع) و امام حسین(ع) اجرا خواهد شد.
هیات کتل حضرت عباس(ع)
این هیات به مسئولیت سید محمد زیارتی صبح عاشورا فعالیت دارد. هیات کتل حضرت عباس(ع) ساعت ۸ روز عاشورا از حسینیه ابوالفضل(ع) به سمت حسینه اعظم حرکت میکند و در نهایت به حسینیه ابوالفضل(ع) برمیگردد. این هیات ساعت ۱۰ خاتمه مییابد. برگزاری شام غریبان سنتی از دیگر فعالیتهای این هیات است که ساعت ۹ شب شام غریبان برگزار میشود. هیات شام غریبان از بلوار معلم منزل شخصی سید محمود زیارتی به سمت حسینیه چهارده معصوم(ع) حرکت میکند. این عزاداری تا ساعت ۱۱ به پایان میرسد.
هیات سینهزنی سیدالساجدین(ع)
این هیات سینهزنی مربوط به مسجد حضرت زین العابدین(ع) است و ساعت ۹:۳۰ عزاداری خود را شروع میکنند. این هیات به صورت ثابت است و وارد خیابان اصلی نمیشوند و حرکت آنها تنها در اطراف محل از جمله شامل مسیر مسجد به سمت کانون حضرت معصومه(س) و بلوارها و مسیر بلوار ملاصدار و کانون حضرت رقیه(س) میشود و معمولا تا ساعت ۱۱ به پایان میرسد. هیات سینهزنی سیدالساجدین(ع) در روز عاشورا و ۱۴ محرم مصادف با شهادت زین العابدین(ع) اقدام به توزیع نذری بین مردم میکند.
هیات سیدالشهدا(ع)
فرهاد قاسمی، مسئول هیات عاشقان سیدالشهدا (ع) که در شهرک شهید بهشتی، بلوار امام حسین، پشت مدرسه امام حسن عسکری(ع) قرار دارد، است. او در لیست برنامههای این هیات در دههی اول ماه محرم آورده است:«برنامه هر شب از ساعت ۲۱ با قرائت زیارت عاشورا و بلافاصله مراسم زنجیرزنی شروع میشود. شب اول، قرائت زیارت عاشورا و زنجیرزنی در تکیه هیات، شب دوم، مراسم زنجیر زنی همراه با برافراشته شدن یا اهتزاز پرچم عزا هیات عاشقان سیدالشهدا(ع)،شب سوم، مراسم زنجیرزنی همراه با مراسم پهن کردن سفره حضرت رقیه (س)، شب چهارم، مراسم زنجیرزنی و حرکت به سمت مسجد حضرت خدیجه کبری (س) و بازگشت به هیات و میزبان گروه تعزیه خوانی حضرت شاهزاده قاسم (ع) با اجرای تعزیه حضرت علی اصغر (ع)، شب پنجم، مراسم زنجیرزنی و حرکت به سمت مسجد امام زینل العابدین(ع)،شب ششم، مراسم زنجیرزنی و حرکت به سمت قدمگاه حضرت ابوالفضل(ع) واقع در محله پاقلعه، شب هفتم مراسم زنجیرزنی و حرکت به سمت حسینیه حاج علیرضا خانی، شب هشتم، مراسم زنجیرزنی و حرکت به سمت حسینیه اعظم، شب نهم، مراسم زنجیرزنی و حرکت به سمت حسینیه حضرت ولی عصر (عج)، روز نهم، صبح تاسوعا، ساعت ۹:۳۰ صبح قرائت زیارت عاشورا و مراسم زنجیرزنی تا اذان ظهر و در پایان پذیرایی ناهار از عزادران، شب دهم، مراسم زنجیرزنی و حرکت به سمت حسینیه حضرت ابوالفضل (ع)، روز عاشورا، حرکت دسته علمداران هیات عاشقان سیدالشهدا(ع) در جمع عزاداران در مرکز شهر و در پایان مراسم اقامه نماز ظهر عاشورا در تکیه هیات عاشقان سیدالشهدا (ع) و پذیرایی ناهار از همه عزادارن و شب یازدهم، مراسم زنجیرزنی و مراسم شام غریبان سنتی از جمله برنامههای این هیات است.»
هیات زنجیرزنی حسینیه امام حسین(ع)
مصطفی پورشمسی، مسئول هیات زنجیرزنی با بیان این که مراسم عزاداری در این هیات ساعت ۹ با سخنرانی و روضهخوانی شروع میشود، گفت:«زنجیرزنی از ساعت ۹:۳۰ آغاز میشود هیات تا شب سوم ماه محرم در محل خود حسینیه زنجیرزنی میکند و از شب چهارم به سمت خیابان حرکت خواهد داست. ما معمولا حوالی ساعت ۱۲ در حسینیه چهارده معصوم(ع) زنجیرزنی را خاتمه میدهیم. و روز عاشورا نیز طعام داریم. شب شام غریبان در داخل حسینیه مراسم شام غریبان را برگزار میکنیم. از دیگر فعالیتهای ما روز جمعه مصادف با ششم محرم، اجرای مراسم شیرخوارگان در خود حسینیه امام حسین(ع) است که سالهای قبل بسیار استقبال شد. این مراسم ساعت ۴ رسمی با تلاوت قران مجید آغاز میشود و آقای یعقوب مهرابی، مداح این مراسم است ما برای اجرای این مراسم پانصد لباس تدارک دیدهایم. دو ماه محرم و صفر ساعت ۹ در این حسینیه مراسم روضهخوانی برگزار میشود.»
هیات بین الحرمین و هیات محبین حضرت زینب(س)
علی اکبر مقتدری مسئول هیات بینالحرمین گفت:«یک شب قبل از شروع محرم برنامه آیین به تن کردن لباس عزای اباعبدالله با حضور پیرغلامان را داریم برنامه بعدی به مدت ۲۰ روز از اول تا ۲۰ محرم برپایی موکب در ابتدای بلوار صیاد شیرازی است که از عزاداران حسینی پذیرایی صبحانه میشود. بعد از شام غریبان تا شب ۱۵ محرم ساعت ۲۱:۴۵ دقیقه مراسم عزاداری در صحن مسجد امام رضا(ع) برگزار میشود حجتالاسلام سازنده پیرامون موضوع محرم و جوانان؛ فرصتها و هشدارها سخنرانی میکند بعد از مراسم سخنرانی مراسم سینه زنی گراشی با نوای کربلای مجید جانیپور برگزار میشود.
هیات زنجیرزنی محبین حضرت زینب(س) نیز زیر نظر مسجد امام رضا(ع) است این هیات زنجیر زنی ساعت ۹ عزاداری را شروع میکند و یک ساعت بعد خاتمه مییابد. این هیات نیز وارد شهر نمیشود و تنها در خود محل یعنی حد فاصل بلوار صیاد شیرازی تا مسجد امام رضا(ع) و پشت ناحیه بسیج حرکت میکند.
هیات سینهزنی یاوران مهدی (عج)
این هیات سینهزنی مربوط به حسینیهی قدیمی سنگاب (سنگآوی) گراش است. علی صفری، مسئول این هیات میگوید:«ما از شب اول ماه محرم به سمت شهر حرکت میکنیم. دستهی سینهزنی از حسینیه حاج علی رضا خانی به سمت سطح شهر حرکت میکند و در حسینیه چهارده معصوم(ع) خاتمه مییابد. روز تاسوعا طبق رسم قدیم در حسینیه سنگآوی شربت درست میکنیم و بعد از خواندن زیارت عاشورا دستهی سینهزنی به سمت شهر حرکت میکند و بعد با برگشت به حسینیهی سنگآوی سینهزنی خاتمه مییابد و از عزادارن پذیرایی نهار میشود.
هیات سینهزنی قاسم بن الحسن(ع) مسجد ولی عصر ثابت
مسئول هیات سینهزنی قاسم بن الحسن(ع) حاج مهدی جعفری است جانشین او حسین نیساری میگوید:«سینهزنی ما به صورت بوشهری و ثابت در مسجد ولی عصر(عج) برگزار میشود و مداح دائم هیات جعفر سعیدی است. مراسم سینهزنی بعد از خواندن زیارت عاشورا و پخش کلیپ چند دقیقهای از بخشهای گلچین سخنرانی حجتالسلام پناهیان ساعت ۱۰ شروع میشود و تا ساعت ۱۱ ادامه دارد. ما در سالن مسجد دکور ویژه ماه محرم کار کردهایم و در بخشی از حیاط مسجد با همکاری پایگاه ولی عصر(عج) غرفهی فرهنگی برپا کردهایم که نمایشگاهی از فعالیتهای جهادی پایگاه حضرت ولی عصر(عج) در طول سال است.»
هیات عاشقان مهدی(عج)
این هیات مربوط به حسینیه ولی عصر(عج) است و مسئولیت آن را عبدالرسول افشار برعهده دارد. این هیات تنها مسئول برگزاری دعای ندبه در این حسینیه است.
هیات مسجد جامع
قدرت آتشفشان، مسئول هیات مسجد جامع است. این هیات از ساعت ۹ تا ساعت ۱۱ در دو ماه محرم و صفر برنامهی سخنرانی و روضهخوانی برگزار میکند و سخنرانها پنج روز یک بار تغییر میکند.
هیات متوسلین به کتاب الله و عترت
هیات متوسلین به کتاب الله و عترت با مسئولیت حسن باقرپور در طول سال در مسجد ولی عصر(عج) فعال است. برنامهی هفتگی این هیات در طول سال از این قرار است:«شبهای یک شنبه تفسیر قرآن توسط استاد حسنزاده و شبهای چهارشنبه اجرای دعای توسل و شب جمعه خواندن دعای کمیل و جمعه شب برگزاری زیارت آل یاسین و شنبه شب نیز حدیث کسا خوانده میشود. هر شب بعد از نماز مغرب و عشا نیز یک صفحه از قرآن قرائت میشود.»
هیات سینه زنی و زنجیز زنی مهاجران افغانستانی
سید احمد جعفری، مسئول هیات مهاجران افغانستانی است. او با اشاره به این که از افغانستانیهای ساکن ارد، خنج،فیشور، اوز و لار برای برگزاری عزاداری در این هیات شرکت میکنند، گفت:«چون تعداد ما کم است معمولا عزاداران حسینی افغانستانی از شهر و روستاهای اطراف نیز به این هیات میآیند. ما ۳۷ سال در مسجد امام سجاد(ع) ساکن بودیم اما از وقتی مسجد را خراب کردند ما در مسجد علی ابن ابوطالب جنب بانک ایزان زمین عزاداری میکنیم. ۳ سال است که وارد خیابان نمیشویم. مراسم سخنرانی، روضه خوانی و سینهزنی و زنجیرزنی این هیات ساعت ۱۰ شروع و تا ۱۲ خاتمه مییابد. حجت الاسلام ادیبی از قم به عنوان سخنران در این هیات سخنرانی میکند.»
هیات زنجیر زنی حضرت ابوالفضل(ع) در ارد
ابراهیم شیخی مسئول این هیات زنجیرزنی را برعهده دارد. ساعت ۱۰ مراسم زنجیرزنی در این هیات آغاز میشود و دستهی زنجیر زنی از مقر هیات به سمت حسینیهی ارشاد حرکت میکند. حجت الاسلام کهنسال به عنوان سخنران در این هیات فعالیت دارد.
هیات یاوران سیدالشهدا در روستای خلیلی محمد تقدیری ثابت روستا
محمد تقدیری مسئول هیات یاوران سیدالشهدا با اشاره به این موضوع که این هیات هم هیات سینهزنی است و هم زنجیرزنی گفت:«برنامهی هر شب ما در طول دههی اول محرم از این قرار است که ساعت ۸:۳۰ زیارت عاشورا را برگزار میکنیم و بعد مراسم زنجیرزنی در ساعت ۹:۳۰ آغاز میشود حاج سید عباس هاشمی ساعت ۱۰:۳۰ سخنرانی و روضهخوانی میکند.
ظهرهای دهه اول ماه محرم نیز ساعت ۱۱:۳۰ دقیقه مراسم سینهزنی، روضهخوانی و سخنرانی در محل هیات برگزار میشود و این عزاداریها تا اذان ظهر خاتمه مییابد. صبح روز عاشورا نیز به قبرستان شمالی میرویم و مراسم سینهزنی را آنجا برگزار میکنیم و عصر روز عاشورا هم در گلزار شهدا عزاداری میکنیم. پذیرایی نهار در روز عاشورا در حسینیه مالک اشتر و حسینیه ابوذر غفاری انجام میشود.»
هیات حضرت ابوالفضل العباس(ع) در روستای حسین آباد
محمد فروتن مسئول هیات ابوالفضلالعباس(ع) است. این هیات نیز برنامهی خود را در ساعت ۹ با خواندن زیارت عاشورا آغاز میکند ساعت ۱۰ مراسم سخنرانی برگزار میشود و ساعت ۱۱ عزادارن حسینی در این روستا سینهزنی میکنند و ساعت ۱۲ نیز مراسم زنجیرزنی برگزار میشود. مسیر هیات در روز تاسوعا و عاشورا از این قرار است:حرکت از حسینیه الزهرا(س) به سمت قبرستان اهل قبور و بعد از آن حرکت به سمت روستای حیدرآباد و بعد از نیم ساعت برگزاری زنجیرزنی و سینه زنی در این روستا برگشت به روستای حسینآباد.»
هیات سیدالشهدا(ع) روستای بشیرآباد
بیژن سهیلی مسئول هیات سیدالشهدا(ع) است. این هیات مراسم عزاداری، سینهزنی، زنجیرزنی و خواندن زیارت عاشورا را در حسینیهی سیدالشهدا(ع) برگزار میکند. سخنرانیها معمولا پیرامون اشاعه فرهنگ عاشورایی است بعد از مراسم عزاداری همچنین جلسه روشنگری و مطابقت فرهنگی نونهالان و نوجوانان برگزار میشود که در دههی آخر محرم و صفر جایزهای برای افراد فعال در نظر گرفته میشود.
هیات سینهزنی انصار الحسین(ع)
این هیات سینهزنی ساعت ۱۰ از مقابل مدرسهی فاطمهالزهرا(س) خانهی حاج قدرت اسدی شروع میشود و معمولا در مدرسهی علمیه ختم پیدا میکند. ما روز تاسوعا و عاشورا بعد از مراسم سینهزنی در خانهی حاج قدرت و واحدخوانی پخت داریم و از عزادارن پذیرایی نهار میشود مراسم روز تاسوعا و عاشورا در این هیات از ساعت ۹ شروع و تا قبل از اذان ظهر به پایان میرسد.
هیات علمدار کربلا زینل آباد
هیات علمدار کربلا در روستای زینلآباد از ساعت ۸ تا ۸:۳۰ دقیقه با خواندن زیارت عاشورا مراسم عزاداری را شروع میکند و بعد مراسم زنجیرزنی ساعت ۹ شروع میشود. ساعت ۹:۴۰ دقیقه حجتالاسلام عسکرپور به مدت ۴۰ دقیقه سخنرانی میکند و بعد از آن ساعت ۱۱ مراسم سینهزنی برگزار میشود. معمولا دستههای سینهزنی و زنجیرزنی از اول روستا شروع و در حسینیه سیدالشهدا(ع) خاتمه پیدا میکند. از اعضای هیات و مردم در دههی اول محرم هر شب بعد از نماز مغرب و عشا پذیرایی شام میشود. روز تاسوعا هر سال هیاتی از گراش در محل هیات علمدار کربلا زینلآباد عزاداری میکنند و این هیات نیز به سمت امام زاده سبز پوش و بعد گلزار شهدا حرکت میکند. روز عاشورا کتل از بالای روستا به سمت حسنیهی سیدالشهدا(ع) حرکت داده میشود.
هیات زنجیرزنی محبین حضرت علی اکبر(ع)
حاجیزادگان مسئول این هیات میگوید:«ساعت ۷ صبح هر روز دو ماه محرم و صفر زیارت عاشورا با مداحی محمد حسینی در محل تکیه هیات محبین حضرت علی اکبر(ع) در سالن صالحین مسکن مهر برگزار میشود.» شبهای دههی اول ماه محرم ساعت۲۱ با خواندن زیارت عاشورا و مداحی محمد حسینی و محمد جواد پورغفور و مراسم سخنرانی، برنامه آغاز میشود و بعد از آن مراسم زنجیر زنی ساعت ۱۱ آغاز میشود این هیات وارد شهر نمیشود و مسیر حرکت آن مجموعه مسکن مهر است.بعد از مراسم زنجیر زنی بار دیگر حجتالسلام محمودی ایراد سخنرانی خواهد داشت.
هیات نینوا
هیات نینوا در کوچهی شهید عالمی قرار دارد و امیر حمزه مهرابی مسئول آن است. این هیات هرسال دههی آخر ماه صفر فعال است. خواندن زیارت عاشورا، سخنرانی و مداحی بخشهایی از فعالیت این هیات از ساعت ۸:۳۰ تا ۱۱ شب است. جواد برزگر مداح و حجتالاسلام شاهرودی به عنوان سخنران در برنامهی این هیات حضور دارند.
هیات عماریون
مسئول هیات عماریون حجت عابدی است. این هیات برنامههای زیادی به مناسبتهای مختلف در طول سال دارد اما در ایام دهه محرم برنامه خاصی ندارد و تنها با سایر هیاتها از جمله باشگاه فرهنگی و ورزشی هلال احمر همکاری میکنند. برگزاری ایستگاه صلواتی جلو استادیوم ورزشی عمدهترین فعالیت این هیات در دهه اول ماه محرم است.
دیگر هیاتهای گراش
هیات کتل و ذوالجناح با مدیریت فرهاد حسن زاده، هیاتهای عاشقان ولایت و متوسلین به حضرت زینب با مدیریت علی اصغر حسنی، هیات انصار المهدی با مدیریت طالب عظیمی، هیات علی بن موسی الرضا به مدیریت قاسم متین، هیات حضرت زینب سلام الله علیها در مسجد سیف الدین به مدیریت غلامعباس بخشی، هیات متوسلین به علی بن موسی الرضا مربوط به حوزه علمیه باقر العلوم و هیات تشنگان کوثر مربوط به دانشجویان دانشکده علوم پزشکی گراش دیگر هیاتهای دارای مجوز گراش هستند که امکان دریافت برنامه آنها فراهم نشد.