هفت‌برکه – غلامرضا آرمان‌مهر: انجمن‌های چهار شهر منطقه در فضای خودمونی «گَپ» شرکت کردند.
پنجشنبه هفتم شهریورماه ۱۳۹۸، گروه نردبان میزبان هفت تشکل از چهار شهر گراش، لار، اوز و خنج در سالن اجتماعات شیخ احمد انصاری در دانشکده علوم پزشکی گراش بود. رویداد «گپ» به شکل ارائه‌محور و با فرمتی شبیه به کنفرانس‌های تد ایکس TEDx برگزار شد، به این ترتیب که نماینده‌ی هر انجمن ۱۵ دقیقه فرصت داشت که ایده‌ها، فعالیت‌ها و تجربیات انجمن را ارائه بدهد. در انتهای هر ارائه، پنج دقیقه فرصت برای پاسخ دادن به سوالات حاضرین در نظر گرفته شده بود.
«گَپ» در زبان اچمی معنی «بزرگ» می‌دهد؛ در زبان فارسی معنی «گفت‌وگو»؛ و در زبان انگلیسی معنی «فاصله». اولین فصل این رویداد به گفته مسعود غفوری، مجری مراسم، برای گفت‌وگو درباره‌ی ایده‌های بزرگ برای پر کردن فاصله‌ها بین مردم «خودمونی» طراحی شده بود. هفت ارائه در دو بخش به این ترتیب انجام شد: در بخش اول نمایندگان گروه نردبان از گراش، حلقه مطالعه و پژوهش اندیشه اوز، گروه آربیتراژ (رقابت سنجش هوش تجاری) از لار، و دبیرخانه پایتخت کتاب اوز صحبت کردند. بعد از استراحت کوتاهی، بخش دوم رویداد با ارائه‌ی نمایندگان گروه رادیو اچمستان از خنج، گروه فرهنگی و آموزشی قاصدک از لار، و انجمن شاعران و نویسندگان گراش ادامه پیدا کرد.
دبیر رویداد: گپ نهال نوپایی است که مرا به رویاهایم رساند.
محسن مهرابی، ایده‌پرداز و دبیر «گپ»، در ابتدای مراسم از شروع شکل‌گیری ایده تا چکش‌کاری‌ها و اجرایی شدن آن گفت. او عقیده دارد: «در کنار بسیاری از ارزش‌های مذهبی، آیینی و ملی، ارزشمندترین اشخاص و ارزشمندترین اسامی آنهایی هستند که برای مردم کار می‌کنند، از دل مردم هستند و به هیچ‌جا وصل نیستند. تنها امید ما برای آینده‌ی جامعه، همین انجمن‌ها و سمن‌ها هستند.»
مهرابی از حضور هفت تشکل از چهار شهر منطقه ابراز خوشحالی کرد و افزود: «با برگزاری گپ با کمک گروه نردبان، رویاهایم به واقعیت پیوست. البته گپ اینجا متوقف نمی‌شود و ادامه پیدا خواهد کرد.»
محسن مهرابی که هنگام سخنرانی، پدرش حبیب‌الله مهرابی را در صف اول حاضرین در سالن می‌دید، از او به عنوان الگو و سمبل زندگی‌اش و نماد چهل سال کار برای مردم یاد کرد. در پایان نیز او از فرمانداری شهرستان گراش، مجموعه‌ی دانشکده‌ی علوم پزشکی، گروه نردبان، انجمن ایکوموس، موسسه‌ی فرهنگی هنری هفت‌برکه و کانال پندری که در برگزاری این همایش منطقه‌ای همکاری داشتند تشکر و قدردانی کرد.
ارائه‌ی اول: گروه نردبان از گراش
صادق حاجی‌پور، از اعضای شورای مرکزی و نماینده‌ی نردبان، اولین ارائه‌دهنده این رویداد بود. او از پیشینه‌ی فعالیت‌ها، نحوه‌ی شکل‌گیری نردبان و ساختار و برنامه‌های آن گفت. حاجی‌پور صحبتش درباره‌ی خلاء مشاوره‌ی مناسب در حوزه‌ی تحصیل و انتخاب رشته در سالیان گذشته را با بیان خاطره‌ای از انتخاب رشته‌ی یکی از دوستانش در دبیرستان شروع کرد، تا به لزوم تشکیل مجموعه‌ی نردبان برسد.
نماینده نردبان شروع فعالیت‌های این گروه را از سال ۹۵ تحت عنوان «تشکیلات توسعه‌ی علوم انسانی» دانست و از استمرار فعالیت‌ها در سال‌های بعد تا تشکیلاتی شدن مجموعه‌ی نردبان و انتخابات سالیانه شورای مرکزی نردبان سخن گفت. حاجی‌پور هدف کلی نردبان را توسعه‌ی آموزش در گراش دانست و مهم‌ترین فعالیت‌های دو سال اخیر این گروه را اینگونه برشمرد: تجلیل از رتبه‌های برتر کنکور، ارائه‌ی مشاوره تحصیلی و انتخاب رشته به دانش‌آموزان مدارس، جلسات هم‌اندیشی دانشجویان گراشی و برگزاری کارگاه‌های توانمندسازی نیروها.
ارائه دوم: حلقه‌ی مطالعه و پژوهش اندیشه اوز
مصطفی ملتفت، نماینده‌ی حلقه‌ی پژوهش و اندیشه‌ی اوز، به شرح مختصری از فعالیت‌های چهارساله‌ی این گروه پرداخت. او گفت این گروه فعالیتش را از سال ۱۳۹۳ با هشت نفر از دوستانش شروع کرده است و در سال‌های ۹۴ و ۹۵ با برنامه‌هایی چون «سفیران مهر» و جمع‌آوری کمک به کودکان کار و محروم از تحصیل و برگزاری اولین نمایشگاه فواید کتاب و کتابخوانی در سطح شهر فعالیت‌ها ادامه یافته است. اما از سه سال قبل، فعالیت این گروه در قالب جلسات مستمر و هفتگی نشست‌های مطالعاتی و برگزاری ۱۶۰ جلسه‌ی منظم ادامه پیدا کرده است.
ملتفت مساله‌ی عدم توجه مناسب آموزش و پرورش و دانشگاه به مساله‌ی مطالعه را یک معضل جدی دانست و گفت «مطالعه در جامعه‌ی امروز تبدیل شده است به یک ضد ارزش.» او با معرفی چند کتاب خوب آرزو کرد که هر شهر در منطقه دارای یک حلقه‌ی مطالعاتی باشد.
ارائه سوم: گروه آربیتراژ از لار
امیرحسین یگانه، نماینده‌ی گروه آربیتراژ (سنجش هوش تجاری)، سخنانش را با توضیح کلمه «آربیتراژ» شروع کرد و با یک مثال ساده به تشریح بیشتر آن پرداخت. او گفت ایده‌ی شروع فعالیت‌ها با همراهی دوستش، آیت، جرقه خورده است و انگیزه‌شان مسأله جدی کشور در سال‌های اخیر، یعنی مسأله‌ی اقتصاد بوده است: «در فکر ایده‌ای نو و جدید بودیم. در نتیجه به فکر برگزاری مسابقه‌ای آموزشی افتادیم که رقابتی باشد، گروهی یا تکی باشد، و برای هر سن یا گروهی مناسب باشد. از طرح ایده تا اخذ مجوز و برگزاری مسابقه، هشت ماه طول کشید.»
به گزارش یگانه، اولین دوره‌ی آربیتراژ در لار، دومین دوره در دانشگاه خلیج فارس بوشهر و سومین دوره نیز با همکاری چند تن از دوستان گراشی امسال در لار برگزار شد. نماینده‌ی گروه آربیتراژ از تلاش برای ثبت اختراع این ایده و برگزاری آن در شهرهای بزرگ ایران خبر داد.
ارائه‌ی چهارم: دبیرخانه‌ی پایتخت کتاب اوز
ابراهیم احمدی، از فعالین فرهنگی اوز، چهارمین سخنران همایش بود تا از تلاش‌های مستمر برای انتخاب شهر اوز به عنوان شهر پایتخت کتاب ایران گزارش بدهد. احمدی سخنانش را با تشکر از هیات برگزاری و مسئولین اوزی حاضر در جلسه و یادآوری شعار «جهانی بیندیشیم و منطقه‌ای عمل کنیم» آغاز کرد.
احمدی گفت: شهر پایتخت کتاب از سال ۲۰۰۱ و به پیشنهاد یونسکو بر مبنای درجه‌ی مشارکت همه‌ی سطوح در میان شهرهای دنیا برگزار می‌شود و شهرهایی چون مادرید و شارجه از شهرهایی هستند که موفق به کسب این عنوان شده‌اند. در ایران نیز از سال ۹۳ انتخاب پایتخت کتاب کشور شروع شده و تاکنون پنج شهر اهواز، نیشابور، بوشهر، کاشان و یزد موفق به کسب این عنوان شده‌اند.
به گفته نماینده دبیرخانه پایتخت کتاب اوز، تلاش اوزی‌ها برای کسب این عنوان از سال ۹۵ شروع شده است. این فعالیت‌ها با تولی‌گری شهرداری و اداره فرهنگ و ارشاد اوز با ۳۲ برنامه کتابخوانی و نصب ایستگاه‌های کتابخوانی در سطح شهر آغاز شد. کل هزینه‌های اجرایی این پروژه یک و نیم میلیون تومان بود. در سال ۹۶ و ۹۷ نیز تلاش‌ها با بودجه‌ی ۶ و ۸ میلیون تومان ادامه داشت و علی‌رغم راه یافتن اوز به مراحل پایانی گزینش، در نهایت موفق به اخذ این عنوان نشد. هرچند احمدی هدفش را کسب مقام نمی‌داند، و تلاش در راه گسترش کتابخوانی را به خودی خود ارزشمند می‌داند.
نماینده‌ی دبیرخانه‌ی پایتخت کتاب اوز به بررسی تهدیدها و فرصت‌ها در این راه پرمشقت پرداخت و از همکاری مسئولین اوز تشکر و قدردانی کرد. در پایان سخنان او نیز دختر خردسالی از کَهنه اوز به شاهنامه‌خوانی پرداخت.
ارائه پنجم: رادیو اچمستان خنج
بهزاد محمدپور، شاعر و محقق، نماینده رادیو اچمستان بود. او با گویش خنجی به ارائه پرداخت و در همان ابتدا دلیل این انتخاب را روشن کرد: «زبان اچمی جزو ۱۴ زبان در حال انقراض دنیاست.» به گفته‌ی محمدپور، رادیو اچمستان اولین رسانه‌ای است که در حوزه‌ی زبان اچمی در منطقه فعالیت می‌کند.
محمدپور با طرح یک پرسش که «آیا تلاش برای حفظ زبان مادری کاری بیهوده است؟» و تشریح پاسخ به آن صحبت‌هایش را ادامه داد و به این نکته اشاره کرد که «تمامی کشورهای توسعه‌یافته‌ی دنیا زبان مادری خود را مقدس می‌شمرند و مانند یک الماس از آن محافظت می‌کنند.» او همچنین با بیان اینکه آموزشگاهی برای آموزش زبان مادری وجود ندارد، خانواده را بزرگ‌ترین نهاد اجتماعی برای آموزش زبان مادری برشمرد و تاکید کرد: «حفظ زبان مادری باید به عنوان دغدغه‌ی مهم برایمان قلمداد گردد. زبان خودمان را به دست خودمان نابود نکنیم.»
ارائه ششم: گروه قاصدک از لار
فاطمه اسدی تنها ارائه‌دهنده‌ی زن در «گپ» بود و ارائه‌ی متفاوتی نیز داشت. او صحبت‌هایش را با روایتی ادبی تحت عنوان ۹ روایت از زندگی شخصی‌اش آغاز کرد و از پیشینه‌ی فعالیت‌ها و فراز و فرودهای مختلف در مسیرش سخن گفت: از آشنایی با گروهی که در زمینه‌ی کمک به محرومین تحصیلی فعالیت می‌کردند تا آغاز مسیر قاصدک در تابستان ۹۷ و همکاری خوب کتابخانه‌ی حسینیه‌ی اعظم لار و راه‌اندازی کتابخانه‌ی کودک که از آرزوهای دیرینه‌اش بوده است.
اسدی از مسئول کتابخانه‌ی حسینیه اعظم، مسئول اداره‌ی میراث فرهنگی لار و دو دوستش، ناهید رسالت و فاطمه نظافت، تشکر کرد و تیم قاصدک را یک تیم عاشق، دغدغه‌مند و آماده‌ی همکاری با گروه‌های مختلف برشمرد. او افزود تعداد اعضای گروه قاصدک از ۲ نفر در آغاز فعالیت، امروز به ۲۵ نفر رسیده است و این نویدبخش تداوم فعالیت‌های آن در آینده است.
ارائه‌ی هفتم: انجمن شاعران و نویسندگان گراش
محمد خواجه‌پور نماینده‌ی انجمنی بود که ۲۱ سال فعالیت مستمر داشت و در سال گذشته به کار خود پایان داد. خواجه‌پور خودش را یک «معتاد به فعالیت‌های اجتماعی» معرفی کرد، و سعی کرد نقشه‌ی راهی برای انجام اینگونه فعالیت‌ها برای حاضرین ترسیم کند.
او انجمن ادبی را یک انجمن موفق دانست و حالا مثل یک جوانِ پیر، از تلخی‌ها و شیرینی‌ها، دوستی‌ها و دشمنی‌ها، تاثیرگذاری‌ها و تاثیرپذیری‌ها از فعالیت‌های تشکیلاتی سخن گفت؛ از زندگی در یک انجمن، از تولد در سال ۱۳۷۶ تا مرگ در سال ۱۳۹۷؛ مرگی که به عقیده‌ی او یک مرگ طبیعی بود.
خواجه‌پور شکل‌گیری ساختار انجمن ادبی در طی سال‌های طولانی فعالیت را به عنوان الگویی برای پاگیری انجمن‌های دیگر شرح داد. او که پای ثابت بسیاری از فعالیت‌های تشکیلاتی در گراش است، از چالش‌های پیش رو در فعالیت‌های سمنی سخن گفت و پیشنهادها و راهکارهایی برای مواجه با این چالش‌ها را مطرح کرد.
