هفتبرکه – گریشنا: سرقت رایانهای، کلاهبرداری رایانهای و عمل منافی عفت، سه جرم اصلی جرایم اینترنتی است که در سالهای اخیر به شدت افزایش یافته است.
به گزارش فاطمه یوسفی، یکی از موضوعات جلسه کارگروه اجتماعی، بررسی وضعیت فضای مجازی بود. این جلسه دوم دیماه ۱۳۹۷ برگزار شد. در گزارشهای پیشین گریشنا خبر کامل جلسه و آسیبهای مصرف مشروبات الکی منتشر شد. در این بخش، رحیم روانبین، رییس دادگاه گراش، میگوید هر چند شناسایی متهمان جرایم اینترنتی سخت است، اما در برخورد با این جرایم تعارف ندارند. همچنین در بسیاری از جرایم مالی به دلیل سخت بودن روند قضایی، شاکیان از پیگیری منصرف میشوند.
رییس دادگاه گراش هشدار داد دسترسی به فناوریهای جدید ارتکاب جرم را سادهتر کرده است: «اگر سابقا شخصی اراده میکرد مرتکب سرقت شود، نیازمند برنامهریزی زیادی بود. اما امروز فرد در هر لحظه و زمان و مکانی که باشد ممکن است به واسطه دسترسی به اینترنت و فضای مجازی مرتکب جرم سرقت شوند. اگر شخصی از طریق دسترسی به حساب یک نفر وجهی را از حساب فردی برداشت کند، در واقع این آقا مرتکب بزه یا جرم سرقت و یا کلاهبرداری رایانهای شود. جرایمی که جرم آن کمتر از سرقت و کلاهبردای در فضای حقیقی اتفاق میافتد نه تنها مجازاتش کمتر نیست که در برخی از موارد حتی مجازاتشان شدیدتر و محکمتر از جرمی است که از طریق فضای حقیق اتفاق میافتد.»
روابین از افزایش پروندههای جرایم اینترنتی خبر داد: «اخیرا به طور متوسط حتی روزی یک نفر مراجعه کننده داریم که تحت عنوان کلاهبرداری رایانهای شکایت میکند. این جرایم جز جرایمی است که درصد قابل توجهای از پروندهها در طی این دو سه سال اخیر مخصوصا سال ۹۷ را به خودش اختصاص داده است.»
عصو شورای تامین شهرستان گراش پیشگیری را بهترین راه مقابله با جرایم سایبری دانست: «بهترین راهکار بحث پیشگیری از ارتکاب است مثل سایر زمینهها که پیشگیری از وقوع آن مساله مقرون به صرفه و بهترین راهکار است. در بحث فضای مجازی پیشنهاد ما این است شخصی که مراجعه میکند تحت عنوان کلاهبرداری رایانهای شکایت میکند، پرونده را پیگیری کند. اگر متهم در مثلا اردبیل باشد، لازم است شاکی حداقل یک بار به اردبیل برود. خیلیها صرف نظر میکنند. به آنها میگوییم شاید برای شما مقرون به صرفه نباشد، ولی برای پیشگیری لازم است پیگیری کنید.»
رییس دادگاه گراش نوع مجرمین جدید را از مجرمین سنتی متفاوت دانست: «به لحاظ شگردهایی که کسانی که این کار را انجام میدهند بیسواد و کمسواد نیستند. جرایم سنتی مانند اعتیاد توسط افراد کمسواد و بیبضاعت و افراد عدم آگاه به قانون صورت میگیرد. در بحث فضای مجازی اغلب جرایم توسط قشر نوجوان و جوان و شهرنشین و کسانی که علم و آگاهی نسبت به قضیه دارند انجام میشود. پلیس فتا مرجعی است که خیلی به ما کمک میکند اما به واسطه شگردهایی که دارند، ممکن است مورد شناسایی قرار نگیرند و اگر مورد شناسایی قرار بگیرند، به لحاظ سختی مسیر کمتر پیش میآید شاکی پیگیری کند.»
رییس دادگاه در مورد عمده جرایم رایانهای گفت: «اغلب جرایمی که در فضای مجازی اتفاق میافتاد و اکثر هم توسط قشر نوجوان و جوان رخ میدهد یا کلاهبرداری رایانهای است یا سرقت رایانهای یا عمل منافی عفت، قریب به اتفاق جرایم رایانهای روی این سه موضوع و عناوین اتهامی است.»
روانبین از بانکها خواست برای پیشگیری از کلاهبرداریهای کوچک رایانهای راهکار بدهند: «کلاهبرداری رایانهای اغلب به شیوه برداشت از حساب افراد است و من از پلیس فتا، بانکها و موسسات میخواهم راهکار بدهند. برخی میزان وجهی که از حسابشان سرقت شده ناچیز است و به محض این که پلیس فتا مسیر پیگیری را میگوید، خودشان چشمپوشی میکند و پیگیری سخت میشود.»
رییس دادگاه گراش سخت بودن شناسایی مجرمین را مشکل اصلی در بررسی پروندههای فضای مجازی اعلام کرد: «در حوزه جرایم منافی عفت که در حوزه فضای مجازی اتفاق میافتد متاسفانه در این زمینه هم تعداد پروندهها قابل توجه است. و اکثر این جرمها از طریق قشر نوجوان و جوان رخ میدهد. در این مورد شناسایی متهم سخت است. موردی بوده شخص متهم با بیش از ۴۰ سیم کارت برای فردی ایجاد مزاحمت کرده یا تصاویر و فیلم مستهجن برای ایشان فرستاده است. ما تعارف نداریم. اگر از طریق فضای مجازی بخواهد مشکلی دامنگیر خانوادهها شده، قطعا برخورد میکنیم. پروندهای در دست اقدام است که هنوز قطعی نشده برای شخص متهم علاوه بر حداکثر مجازات حبس، او را به یکی از شهرستانهای خراسان جنوبی تبعید کردهایم. این رای البته هنوز قطعی نشده ولی ما تعارف نداریم.»