هفت‌برکه – گریشنا: جلسه پرسش و پاسخ «شورا، مسئولین و مردم» در شامگاه دوشنبه، ۲۴ اردیبهشت ۱۳۹۷ در حسینیه‌ی چهارده معصوم (ع)، همان صحنه‌ای بود که بسیاری تصورش را داشتند و اعضای شورا از آن می‌ترسیدند: صحنه‌ی نمایش درگیری‌های درونی شورا.
علی‌اصغر حسنی را شاید بتوان خوش‌عاقبت‌ترین مرد هفته نامید. او غایب بزرگ جلسه‌ای بود که تا لبه‌ی جنجالی بزرگ رفت، و تنها با مدیریت مصطفی خورشیدی، نایب رییس شورا، و جواب‌های قانع‌کننده فقیهی‌کیا، شهردار گراش، التهابش کنترل شد.
فوزیه ناصری، سخنگوی شورای شهر، از هفته‌های پیش وعده‌ی یک نشست خبری را به رسانه‌ها داده بود. نشست بعدا به جلسه پرسش و پاسخ شورا تبدیل شد. بعدا ادارات دیگر نیز به جلسه پرسش و پاسخ شورا اضافه شدند، تا در نظر خبرنگاران، این جلسه خنثی‌تر از آن چیزی که باید باشد.
اما جلسه‌ای که در ابتدا گمان می‌رفت به شکلی سنتی و با مصلحت‌سنجی و تعارف زیاد برگزار شود، به میدانی برای درگیری اعضای شورا و صحنی برای مطرح شدن مستقیم‌ترین و جنجالی‌ترین سوالات از آنها تبدیل شد. معلوم نیست در میانه‌ی این درگیری، در ذهن مسئولین دیگر ادارات چه می‌گذشت. مهندس قدرت‌الله فانی، رییس اداره برق، به دو سوالی که پرسیده شد با طمانینه و خیال راحت پاسخ داد. مردم از این اداره نارضایتی خاصی ندارند، بر خلاف اداره مخابرات که اتفاقا نماینده‌ای در این جلسه نداشت! از شهسواری، رییس اداره منابع طبیعی، تنها یک سوال پرسیده شد؛ و از معید، رییس اداره اوقاف، تا پایان جلسه هیچ سوالی پرسیده نشد. خرسند، رییس اداره آبفا، اواخر جلسه پشت تریبون رفت و خودش برای ارائه عملکرد داوطلب شد! بدین ترتیب، میکروفون در بخش عمده‌ی جلسه بین شهردار و اعضای شورا چرخید.
در چنین جلساتی، سوال‌ها مهم‌تر از جواب‌ها هستند. در خود جواب‌ها هم آنچه بیش از کلماتی که ادا می‌شود مهم است، کلماتی است که ادا نمی‌شود: جواب ندادن‌ها، طفره رفتن‌ها، عصبانی شدن‌ها، و … سوالاتی که در این جلسه به صورت کتبی و شفاهی مطرح شد، آنقدر مستقیم و بی‌تعارف بودند که شاید کمتر کسی انتظارش را داشت. خلاصه کردن سه ساعت مجادله کار آسانی نیست، اما نگاهی به نقاط عطف این جلسه که بیشتر مربوط به شورای شهر و شهرداری است، هم خالی از لطف نیست.
فروش زمین‌ها برای تامین بودجه شهرداری؟
از همان ابتدای جلسه، شیدا شرقی، مجری جلسه، سوالی چالش‌برانگیز را مطرح کرد: «در حالی که اعضای شورای شهر اعلام کرده بودند که شورای قبل همه زمین‌ها را فروخته است، تاکنون ۲۱ قطعه از زمین‌های مرغوب شهر گراش به فروش رفته است. لطفا به صورت شفاف اعلام کنید که شهرداری در حال حاضر چند قطعه زمین دارد؟» شهردار گراش به این سوال پاسخ مفصلی داد، که خلاصه‌اش این است: «آماری از تعداد زمین‌ها در حال حاضر ندارم»؛ «فروش زمین یکی از منابع درآمدی شهرداری‌هاست و کاملا قانونی انجام می‌شود و زمینه‌های مصرف درآمدش هم مشخص است»؛ و «ما در این مدت کمترین میزان فروش زمین را نسبت به مدت مشابه در دوره‌های قبل داشته‌ایم.»
دکتر مرتضی فتحی، یکی از اعضای شورا، که در ایام انتخابات، فروختن زمین‌ها را خیانت دانسته بود، و خود را به نوعی مخاطب این سوال احساس می‌کرد، میکروفون را تحویل گرفت و گفت: «ما در دوره‌ی سوم کاملا با فروش زمین مخالف بودیم، به جز در دو مورد.» او گفت: «مقدار زمینی که قابل توجه باشد برای ما وجود نداشت، و در روزهای اول خیلی کمتر از اینها به ما اعلام شد.»
داستان این ساختمان تا کجاست؟
سوال چالش‌برانگیز بعدی را مهندس وقارفرد، رییس نظام مهندسی گراش، پرسید. البته او قبل از این سوال، به چند معضل دیگر هم به طور خلاصه اشاره کرد: اهمیت تشکیل کمیسیون ماده پنج، خیانت به شهر با حذف پارکینگ‌های واحدهای مسکونی و تجاری، و لزوم تهیه‌ی نقشه‌های شهرک‌ها و تفکیک اراضی به دست مهندسان شهرساز. او سپس به بازگویی تاریخچه‌ی ساخت و احکامی که برای ساختمان اکبر باقرزاده، یکی از اعضای شورا، صادر شده بود پرداخت، و این سوال را مطرح کرد که چرا حکم تخریب این ساختمان که به نظر نظام مهندسی بدون استحکام کافی ساخته شده، اجرا نشده است، و چرا در یک مرحله از بررسی‌ها در کمیسیون هم‌ارز، علی‌اصغر حسنی به جای مصطفی خورشیدی، نماینده شورا در این کمیسیون، نامه‌ی تایید را امضا کرده است.
محمدامین رحیمی، همسر فوزیه ناصری عضو شورای شهر، نیز چندی بعد به پشت تریبون آمد و همین سوالات را با لحنی تندتر مطرح کرد، و پرسید چرا جریمه‌ی نقدی برای این ساختمان کمتر از حد معمول تعیین شده است.
مصطفی خورشیدی در جواب به این سوالات گفت او نماینده‌ی شورا در این کمیسیون است و بنا به دلایل فنی، او نامه‌ی پرونده این ساختمان هنوز بسته نشده و در جریان است. او همچنین عنوان کرد: «امضای آقای حسنی هم بررسی شد و با توجه به این که بعد از منصوب شدن من به مسئولیت کمیسیون هم‌ارز امضا زده بود، نظرش را برگرداند» و در نهایت امضایش را پس گرفت. خورشیدی در انتها هم اعلام کرد این موردی بی‌سابقه در کمیسیون ماده صد نیست، و بسیاری از پرونده‌هایی که به این کمیسیون می‌آید، با حکم تخریب مواجه نمی‌شود و با جریمه فیصله می‌یابد.
اکبر باقرزاده، عضو شورا و مالک ساختمان، نیز با تایید سخنان نهایی خورشیدی، گفت: «هر روز کمیسیون ماده صد تشکیل می‌شود و همه پرونده‌ها هم با جریمه خاتمه می‌یابد. اگر یک مورد پیدا کردید که حکم تخریب گرفته باشد، من به شما جایزه می‌دهم.» او در ادامه در مورد نحوه‌ی صادر کردن حکم توسط کمیسیون هم‌ارز و اعضای آن توضیحاتی ارائه کرد.
استیضاح شهردار با سوالات محرمانه؟
سوال کتبی بعدی، در مورد موضوعی چالش‌برانگیز پرسید: رابطه‌ی شورا و شهردار که چند هفته پیش مطرح شده بود. «زمزمه‌ی درخواست شورا برای استعفای شهردار را چند وقت پیش شنیدیم. بعد گفته شد که قرار است شهردار استیضاح شود. و بعد هم گفته شد که شورا چند سوال از شهردار پرسیده و منتظر جواب این سوالات است. این سوالات چه بودند و چرا منتشر نشدند تا مردم دغدغه‌های شورا را بدانند؟»
فوزیه‌ی ناصری، سخنگوی شورا، نظر هفته‌های قبلش را درباره‌ی این مساله این بار رک‌تر از قبل مطرح کرد: «اصلا استیضاح شهردار از نظر من و آقای خورشیدی وجود نداشت. دو به سه بودیم در رابطه با شهردار.» او در مورد انتشار سوالات هم گفت: «سوالاتی که برای آقای شهردار ارائه شده، متاسفانه من به عنوان یکی از اعضای شورا، آن سوالات را اصلا ندیده‌ام.» او به سابقه‌ی مخالفت شورا با شهردار در مورد تعدیل نیرو در شهرداری نیز اشاره کرد و گفت: «متاسفانه ما در شورا کارهای درست و نادرستمان را به شهردار امر و نهی می‌کنیم. در صورتی که شورا حق دخالت در عزل و نصب کارمندان شهرداری را ندارد.» او در ادامه به سوء تفاهم‌های پیش آمده نیز اشاره کرد: «یک سری حرف‌ها در حق شهردار زده شده بود که متاسفانه شهردار از آمدنش به گراش پشیمان شده بود.»
مصطفی خورشیدی، نایب‌رییس شورا، نیز نظرش را درباره این موضوع اینطور مطرح کرد: «به نظر من بعضی از مطالب دوستان شورا، همانطور که خود مهندس فقیهی‌کیا هم تایید کردند، درست و بجا بود. یعنی سوال‌هایی که شده بود، سوال استیضاحی نبود. بعضی از سوالات بسیار بجا بود، اما در حد استیضاح نبود.»
قضیه‌ی کمیسیون عالی معاملات چیست؟
محمدامین رحیمی چند سوال مطرح کرد، که یکی از یکی جنجالی‌تر بود. او جنجالی‌ترین سوالش را در آخر پرسید: «نماینده‌ی شورا در کمیسیون عالی معاملات کیست؟» او بعد از قرایت ماده قانونی که دخالت اجرایی هر کدام از اعضای شورا و بستگان درجه اولشان را در خرید و فروش املاک و فعالیت‌های اجرایی شهرداری ممنوع می‌کرد، پرسید: «آیا کسی از اعضای شورا در آن کمیسیون عضویت دارند؟ و اگر عضویت ندارند به چه دلیل در جلسات شرکت می‌کنند؟ آیا این حضور قانونی است یا نه؟»
مهندس فقیهی‌کیا، شهردار گراش در جواب به این سوال، از کنار حضور یکی از اعضای شورا گذشت، و به معرفی اعضای دیگر پرداخت: آقای مهروری، مهندس درخشنده به عنوان نماینده تام‌الاختیار شورای شهر.
این طفره رفتن شهردار، گلایه‌ی تند فوزیه ناصری را در پی داشت. او میکروفون را در اختیار گرفت و چند دقیقه‌ای فشار خون جلسه را بالا برد. او مستقیما از شهردار پرسید: «درست است که مهندس درخشنده به عنوان نماینده از طرف شورا معرفی شده است، اما آیا یکی از ما پنج نفر اعضای شورا در آن جلسات حضور پیدا می‌کنند یا خیر؟» وقتی این سوال با جواب مثبت شهردار روبه‌رو شد، ناصری فشارش را ادامه داد تا به همه واضح شود که منظور او و همسرش، برملا شدن حضور اکبر باقرزاده در این کمیسیون است. ناصری آنقدر در مورد افشای واقعیات با صدای بلند حرف زد که حتی استعفای قریب‌الوقوع خودش را هم مطرح کرد.
در شورا هیچ خبری نیست؟
اینجا بود که صدای اعتراض حاضرین در جلسه هم به نحوه‌ی پیشرفت جلسه بلند شد. مردم که می‌دیدند درگیری اعضای شورا بر سر ساختمان و عضویت در کمیسیون‌ها و استیضاح شهردار و مسائل دیگر، بخش عمده‌ی جلسه را گرفته است، از گرفتن پاسخ به سوالات و دغدغه‌های خودشان آرام‌آرام ناامید می‌شدند. در نتیجه، مصطفی خورشیدی، نایب‌رییس شورا، مجبور به مداخله شد و سعی کرد این فضای متشنج را آرام کند.
خورشیدی که با طمانینه سخن می‌گفت، تایید کرد: «در کمیسیون عالی معاملات، خلاف است که کسی از اعضای شورا حضور داشته باشد. خدا شاهد است من اطلاعی نداشتم که در این کمیسیون کسی حضور داشته است. البته باید از خودشان هم سوال شود که آقای باقرزاده در کمیسیون بوده یا نه.» او به بخش دیگری از سخنان ناصری، همان بخشی که اعتراض حاضران را به بار آورده بود، هم اشاره کرد: «قسمت دوم صحبت‌های خانم ناصری درباره مسائل شوراست. این مسائل لزومی ندارد که جلوی مردم بیان شود.» او سپس با لحنی گلایه‌آمیز از ناصری پرسید: «شما یک بار آمدید در شورا بگویید آقای باقرزاده شما چرا در کمیسیون عالی معاملات حضور پیدا می‌کنید؟ که ما پیگیری کنیم؟ من اطلاع نداشتم و الان شما در حضور مردم این را می‌گویید. چرا جلوتر نگفتید که ما جلویش را بگیریم؟»
و نکته‌ی بعدی در سخنان خورشیدی، رابطه‌ی شورای فعلی با شورای قبل بود: «شورای چهارم، مخصوصا آقای مهرابی، جزو بزرگان شهر، جزو معتمدین شهر، و جزو رفیقان من بوده و است، و من در تمام مسائل از ایشان نظرخواهی می‌کنم. هنوز هم نظرخواهی می‌کنم. این نیست که بین ما اختلافی وجود داشته باشد. بله، شورا محل تضارب افکار است.» او با این سخن تمام کرد: «نباید طوری سیاه‌نمایی کنیم که چه خبر است پس! هیچ خبری نیست. از نظر من هیچ خبری نیست.»
تعیین تکلیف شورا برای طرح تفصیلی؟
مصطفی خورشیدی با این سخنان در آرام کردن فضا نسبتا موفق بود، ولی مگر سوال‌های بعدی اجازه می‌داد! سوال بعدی که مشخصا از علی‌اصغر حسنی و اکبر باقرزاده پرسیده شد و بسیاری از حاضران خدا را شکر گفتند که حسنی حضور نداشت و باقرزاده هم ترجیح داد میکروفون دست شهردار برای جوابگویی بماند. این سوال درباره سرنوشت طرح تفصیلی بود: «شورای شهر در حال تدوین طرح تفصیلی شهر گراش است و نکته مهم این است که شنیده می‌شود برخی از اعضای شورای شهر با توجه به موقعیت زمین‌های خود اقدام به تعیین نوع کاربری مناطق شهر می‌کنند. از اعضای شورای شهر به ویژه جناب آقای حسنی و باقرزاده تقاضا دارم در این جلسه اعلام کنند که در چه نقاطی از شهرستان گراش و چه مقدار زمین دارند تا مشخص شود آیا این مساله صحت دارد یا نه؟»
مهندس فقیهی‌کیا، شهردار گراش، به بخش اول این سوال جواب داد: «ما در حال تهیه طرح تفصیلی هستیم. بحث‌هایی شد، و من از جو شهر خبر نداشتم. اما الآن در اتاق بنده، من این چند روز در را بسته‌ام و شخصا با یکی از کارمندان شهرداری بررسی می‌کنیم که مشکلات مردم در آن حل شود. من نه در این شهر قوم‌وخویشی دارم و نه ملک و زمینی. اصلا نمی‌دانم این زمین‌ها مال کیست. وقتی از نظر فنی و کارشناسی طرح از طرف بنده و کارشناسان تایید شد، طبق قانون به شورای شهر می‌فرستیم. شورای شهر هم با دید منفعت شهر انشالله مصوب می‌کنند و می‌فرستند به کمیسیون تا مصوب شود. بعد از تصویب هم در معرض عموم می‌گذاریم تا هر کسی خبر داشته باشد که کاربری زمینش چیست.»
نوبت ناراضیان شهرک‌های آزادگان و محمدآباد
بالاخره نوبت به بخشی رسید که انتظارش می‌رفت: اعتراضات و گلایه‌های تند ساکنان دو شهرک حاشیه شهر. اهالی این دو شهرک که حتی با پلاکارد به جلسه آمده بودند، بالاخره فرصتی یافتند تا پیگیر مسائل و مشکلاتشان باشند، و تقریبا همان حرف‌های پیشین را دوباره بشنوند. پورغلامی، ساکن شهرک آزادگان (بلوار فلسطین) و انصاری، ساکن شهرک محمدآباد (باغ موسی) در این جلسه با لحنی طنز و جذاب به نمایندگی از دیگر ساکنان سخن گفتند. ترک کردن جلسه درست بعد از این صحبت‌ها نشان می‌داد آنها جواب قانع‌کننده‌ای نگرفته‌اند. البته باید این نکته را هم در گفته‌های مصطفی خورشیدی در نظر گرفت که رسیدگی به مشکلات حقوقی این شهرک‌ها، دقیقا در حیطه‌ی وظایف و اختیارات شورای شهر قرار نمی‌گیرد.
مهرابی سکوتش را می‌شکند
اما جلسه به نزدیک نیمه‌شب رسیده بود که حبیب‌الله مهرابی، عضو مستعفی شورای پنجم و رییس شورای چهارم، بعد از ماه‌ها سکوتش را شکست. او در حدود ده دقیقه‌ای که پشت تریبون بود، شورای فعلی را نصیحت کرد و عملکرد شورای قبلی را توضیح داد. او خیلی از مسائل را رک اظهار کرد و خیلی از مسائل را هم سربسته بیان کرد، هرچند همین اشارات هم برای بسیاری از حاضران و شهروندان تا حدی معنادار است. او در ابتدای صحبتش گفت: «انتظار داشتم هم عزیزانی که اینجا حضور دارند به عنوان مستمع و هم بزرگوارانی که پاسخگو هستند، یک مقدار جو جلسه را جهت بدهند به سمت مسائل کلیدی شهر. شورا باید اینجا راهبردش، هدفش، سیاست‌گذاری کلانش را اعلام کند برای مردم.» او درگیر شدن شورا در مسائل کوچک و روزمره را مذموم شمرد و گفت: «شورای شهر اجازه ندارد بین خودشان اختلاف داشته باشند.»
او اعلام کرد از برگزاری یک مناظره بین روسای چهار دوره شورا در گراش در مورد پیگیری محدوده استقبال می‌کند. او گفت در این نه ماه که سکوت کرده و حرف نزده است، به او و بقیه اعضای شورای چهارم انواع تهمت‌ها را، از گرفتن رشوه تا برنگرداندن بودجه شهرداری به خزانه، زده‌اند؛ و در این میان از حسنی نیز نام برد. او در ادامه گفت: «شورای ما آرام‌تریم، فعال‌ترین و منظبط‌ترین شوراها بود. هر کسی سندی علیه ما دارد، به شماره‌ای که از آقای دهقان در بازرسی استان اعلام کردم اطلاع بدهد.»
گزارش کوتاهی از عملکرد شورا
مصطفی خورشیدی سعی کرد با این مقدمه، بخشی از صحبت‌های مهرابی را جواب بدهد: «هر شورایی یک سری اهداف برای خودش دارد. این نیست که ما بی‌برنامه آمده باشیم.» او این موارد را به عنوان عملکرد شورا در این چند ماه اعلام کرد: رسیدگی به وضعیت کشتارگاه؛ ادامه جاده‌ی چک‌چک تا دوراهی ارد؛ جذب یک میلیارد و نهصد میلیون اعتبار برای کمربندی؛ جذب یک میلیارد و پانصد میلیون تومان برای پارک تنگ آب؛ انجام فعالیت‌های فرهنگی مثل همایش چهره‌های ماندگار و پارک بانوان؛ و دنبال کردن بحث محدوده البته به صورت محرمانه. او در آخر از مهرابی گله کرد که چرا از شورا رفت.
جدال افکار در نیمه‌شب
ساعت از یک بامداد گذشته بود که یکی‌یکی چراغ‌های سالن حسینیه‌ی چهارده معصوم (ع) به نشانه‌ی پایان جلسه خاموش می‌شد و مردم به حیاط و سپس بیرون از حسینیه هدایت می‌شدند، مردمی که سعی می‌کردند نمایشی را که دیده بودند تفسیر و تحلیل کنند. احتمالا اکنون سوالاتی که در اذهان وجود دارد بیشتر از جواب‌هایی است که در جلسه گرفتند.
و شاید در ذهن کمتر کسی از حاضران در این جلسه‌ی جنجالی، خاطره‌ی جلساتی که دقیقا یک سال پیش در همین زمان برگزار شد، زنده شده باشد: مناظره‌ی نامزدهای انتخابات پنجمین دوره‌ی شورای شهر، که در روزهای شنبه ۲۳ اردیبهشت و دوشنبه ۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۶ در سینما فرهنگ برگزار شد. آیا می‌شد از خلال آن مناظره‌ها، یک سال بعد را پیش‌بینی کرد؟
