هفت برکه (گریشنا): جشنواره فیلم کوتاه کل گراش برای سیزدهمین بار با حضور جمعی از فیلمسازان و هنرمندان در سالن آمفی‌تاتر دانشکده‌ی علوم پزشکی افتتاح شد.
به گزارش هفت برکه امروز، ۱۵ آذرماه جشنواره‌ی کل گراش به شماره‌ی سیزده رسید. این جشنواره به مدت ۳ روز با اکران ۳۹ فیلم و برگزاری جلسات نقد و بررسی و ۳ کارگاه تا روز جمعه، هفدهم آذر ماه ادامه خواهد داشت. برنامه و ساعت اکران فیلم‌ها را می‌توانید از کانال گراش دنبال کنید.
میراث فرهنگی باید در جشنواره کل پررنگ‌تر شود
آیینه‌افروز، رییس اداره‌ی فرهنگ و ارشاد گراش در آیین افتتاحیه این جشنواره با اشاره به تاریخچه‌ای از نحوه‌ی شکل‌گیری جشنواره و برگزاری سیزدهمین دوره از آن با وجود نداشتن بودجه، گفت: «سال ۸۱ اولین سال برگزاری جشنواره در گراش نه خانه فرهنگ و نه اداره‌ای وجود داشت. یک تشکیلات گروهی به نام گرداورندگان فرهنگ گراش با هدف حفظ ارزش‌های بومی، فرهنگی و محلی فعالیت می‌کرد. این گروه بهترین راه حفظ ارزش‌های فرهنگی را به تصویر کشیدن آن در قالب ساخت فیلم و پویانمایی تشخیص داد. در جشنواره‌های اول خیلی از آثار با هدف اولیه جشنواره منطبق بود، اما به مرور که جشنواره به سطح‌های کلان‌تر از جمله، شهری، منطقه‌ای و استانی ارتقا پیدا کرد آثار ارسالی از هدف اولیه‌ی خود دور افتاد و موضوعات آزاد در قالب‌های مختلف جای بیشتری در جشنواره باز کرد. اما شورای سیاست‌گذاری جشنواره و دبیران و برگزارکنندگان این نیاز را احساس می‌کنند که با وجود داشتن جشنواره‌های فیلم با موضوعات آزاد در سطح کشور، راه مناسب این است که در جشنواره کل، میراث بومی را تقویت و پررنگ‌تر کنیم تا نمود خوبی در کشور داشته باشد و این فرهنگ را به جشنواره‌های دیگر معرفی کنیم.»
او در ادامه در مورد مشکلات مالی جشنواره گفت: «مفتخر هستیم که ۱۲ سال جشنواره توانست روی پای خودش بایستد و حالا این افتخار را داریم که آثاری از ۸ استان کشور در این جشنواره داوری و به روی پرده خواهد رفت. در طول این مدت چندین دوره به دلیل مسائل مختلفی از جمله کمبود بودجه تعویق‌هایی در روند برگزاری جشنواره داشتیم از جمله سال ۹۵ به علت کمبود بودجه این جشنواره برگزار نشد در سال ۹۶ نیز این کمبود بودجه احساس می‌شد اما با اصرار فیلمسازان و فیلم‌دوستان و هنرمندان از گراش و استان‌های جنوبی امسال نیز کار را ادامه دادیم و جشنواره را برگزار کردیم. من از هیات برگزار‌کننده سیزدهمین جشنواره فیلم کوتاه کل گراش تشکر می‌کنم و درخواستی که دارم این است در پایان جشنواره با بررسی تاریخچه‌ی جشنواره پیش‌بینی کنیم که افق جشنواره به چه سمتی در حال حرکت است و چشم‌اندازی برای این جشنواره در نظر بگیریم.»
خودکامه، مجری برنامه با خواندن بیوگرافی، هشت عضو هیات داوران را به حاضرین معرفی کرد. مسعود غفوری دیگر فعال فرهنگی شهر نیز حاضرین در برنامه افتتاحیه جشنواره را با ۴۰ کارگردانان و ۳۹ فیلمی که موفق به حضور در جشنواره‌ی امسال شدند، آشنا کرد. در طول برگزاری مراسم کم کم فیلمسازان پذیرفته شده به جمع کم‌شمار حاضرین اضافه می‌شدند.
بعد از اتمام مراسم افتتاحیه اصحاب رسانه و برگزارکنندگان و داوران جشنواره برای برگزاری نشست خبری به سالن شماره ۲ دانشکده‌ی علوم پزشکی دعوت شدند.
مهدی نادری، نویسنده و کارگردان و رضا درستکار، منتقد سینما و مستند‌ساز که هر دو از داوران این جشنواره هستند و همچنین مهدی آیینه‌افروز، رئیس اداره‌ی فرهنگ و ارشاد بر روی ۳ صندلی در مقابل خبرنگاران و اصحاب رسانه قرار گرفتند تا نشست خبری آغاز شود.
مهدی نادری در شروع این نشست صحبت‌هایش را با سوالی از اصحاب رسانه آغاز کرد و گفت:«چرا در شهری زیبا، مذهبی و خیرساز سینمای گراش اینقدر دستش تنگ است؟ این سوال را در این شهر از دولت نمی‌پرسم بلکه این سوال را از متولیان، خیرین و مردم می‌پرسم. باید روی این مشکل به صورت جدی کار شود تا یکی از بهترین جشنواره‌های دنیا در گراش برگزار شود.»
رضا درستکار با گفتن این جمله که واقعا در گراش نمی‌شود کاری کرد چرا که گراش هیچ استعدادی ندارد و صرفا با پولدار بودن نمی‌توان کاری را پیش برد توجه اصحاب رسانه را به خود جلب کرد. این منتقد در صحبتهای انتقادی خود گفت: «در گراش نمی‌توان کاری انجام داد چرا که گراش هیچ کاری برای خودش انجام نداده است. گراشی‌ها فرهنگ، آیین و رسم و رسوم و حتی شهرشان را دوست ندارند و کسانی که پولدار هستند تنها زندگی خود را می‌گذرانند و درگیر چشم‌و‌هم‌چشمی هستند.»
این منتقد سینما جشنواره کل را با جشنواره کن مقایسه کرد: «معادلات فرهنگی تاثیر زیادی بر معادلات اجتماعی دارد. من کشور فرانسه را از شهر کوچک کن که جشنواره کن در آن برگزار می‌شود می‌شناسم. سینما زبانی جهانی دارد و بر روی بسیاری از اتفاقات اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی تاثیرگذار است و به همین خاطر است که بسیاری از سرمایه‌گذاران جهان در این زمینه سرمایه‌گذاری می‌کنند. باعث تاسف است که گراش به جایی نمی‌رسد. چون نه هتل خوب دارد، نه آیین فرهنگی خوب و نه اداره ارشاد خوب. از این که یک بیمارستان و یک دانشگاه ساختید، خوشحالید؟ اما ارزش گراش به همین بچه‌هایی است که با استعدادشان و کارهای فرهنگی‌شان به گراش ارزش و هویت می‌بخشند. ارثیه‌ی ایرانی بودن و گراشی بودن را حفظ می‌کنند. چشم و هم‌چشمی کردید و مسجد ساختید؟ این شهر چیز دیگری می‌خواهد باید عوضش کرد بچه‌های با استعدادی وارد شهر می‌شوند اگر به استعداد آن‌ها بها داده نشود از این شهر خواهند رفت.متاسفانه ما نه تنها به داشته‌هایمان واقف نیستیم که به نداشته‌هایمان نیست واقف نیستیم.»
مهدی وفایی‌فردی، مجری این برنامه در برابر انتقاد‌های درستکار پاسخ داد: «شاید اگر کمی بیشتر با شهر و مردم آن آشنا شوید دیدنتان نسبت به این شهر تغییر کند. سرمایه‌های زیادی در بخش فرهنگی و اجتماعی این جا هزینه شده است و شاید تنها مشکل این است که رسانه‌ای نشده است.»
و درستکار در جواب به او گفت: «زمانی حرف شما را باور می‌کنم که جشنواره کل گراش هم‌سطح با جشنواره کن فرانسه شود.»
جدال سخت داورها برای انتخاب برترین‌ها
محمد‌خواجه‌پور، مدیر مسئول نشریات افسانه، هیمه و سایت خبری گریشنا به عنوان اولین سوال از دواران جشنواره می‌پرسد: «با توجه به این که ۵ نفر در هیات داوران آثار را داوری خواهند کرد بفرمایید نحوه‌ی جمع‌آوری رای داوران به چه شکل است و رای نهایی به چه شکل اعلام می‌شود؟»
درستکار در جواب به او گفت: «ما تمام فیلم‌ها را دیدیم و دو جلسه با حضور پنج داور جشنواره برگزار کردیم و پیرامون آرا و نظراتمان به شدت با هم بحث کردیم. من داوری ۳۷، ۳۸ جشنواره را برعهده داشتم اما سخت‌ترین داوری‌ها را در این جشنواره داشتم. با توجه به توانایی‌های بچه‌ها و امکاناتی که در اختیار دارند آثار را بررسی کردیم و این موضوع کار را سخت می‌کرد. به هر حال ما در جلساتی که داشتیم دورهم به نتایج و جمع‌بندی رسیدیم که روز اختتامیه نتیجه اعلام می‌شود.»
خواجه‌پور در سوال دوم خود خواست که نادری در دومین حضور خود فیلم‌های این دوره را با دوره قبل مقایسه کنند. نادری به این سوال پاسخ داد:«خیلی‌ها دنبال ناامید کردن من بودند و این تصور را دارم که هیچ کارگردان، فیلمسار و بازیگری مثل من دوست ندارد ناامید شود و به همین دلیل سعی نمی‌کنم کسی را ناامید کنم. اما مشکلی که وجود دارد این است که بیشتر عناصر سینما درگیر رودربایستی هستند و خودشان نیستند و دنبال این مساله هستند که فلان فیلمسار چطور فیلم می‌سازد و چند نهاد نظامی می‌آیند و آن فیلم‌ها را حمایت و بزرگ می‌کنند. کار را باید به متخصصین داد تا آسیبشناسی شود. چرا با وجود گذشت ۴۰ سال نهادها و ارگان‌ها کار را به متخصصین نمی‌دهند؟ سینما کوتاه ایران از بدو شروعش همیشه نوسان داشته و دخالت‌هایی به اسم حمایت دولت در آن شده است. خوشحالیم بعد از دوران آنالوگ آزادی به فیلمساز داده تا با ابزار آسانتر و تفکرات مستقل فیلم بسازد. فیلم‌سازانی که دستشان در جیب خودشان بوده موفق‌تر بودند تا فیلم‌سازانی که پول از دولت دریافت می‌کردند و از تفکر خاصی حمایت.»
نادری در مورد نحوه داوری این دوره از جشنواره گفت:«سم و دشمن سینما لابی‌هایی است که در سینما اتفاق می‌افتد. گاهی خروجی و انتخاب داوران تمسخرآمیز و توهین‌آمیز است. اما ما آرمانگرا هستیم و داوران را به درستی انتخاب و دعوت می‌کنیم و در ترکیب داوری بهترین و شایسته‌ترین نظارت آرا را داریم.»
جایگاه فیلمسازان گراش در جشنواره
حسین فقیهی، سردبیر ماهنامه آیینه‌ی گراش با یک گله از آقای آیینه‌افروز سوال خود را می‌پرسد:« توقع این بود که بعد از ۱۲ سال فعالیت، فیلمسازان گراشی فیلم‌های بیشتری به جشنواره ارائه دهند. داوری کردن تخصصی جای تقدیر دارد اما انتظار داشتیم مجال بیشتری به جوانان داده شود. سوالم این است که با وجود داشتن استعداد و امکانات بالقوه چیکار کنیم که جوانان در جشنواره‌های آینده بیشتر فعالیت کنند؟
آیینه‌افروز در جواب به او گفت:«ما در جشنواره چون میزبان بودیم تشویقی‌هایی داشتیم. بسیاری از اساتید به ما گوشزد می‌کردند به بچه‌های شهر خودتان اهمیت بدهید و حتی داوران و دوستان خودشان این موضوع را به ما می‌قبولاندند. ما جایگاه ویژه‌ای برای بچه‌های میزبان داریم اما مشکل اینجاست فیلمسازان گراشی انگشت‌شمار هستند و از طرفی چون ما میزبان هستیم دلیل بر این نیست که نسبت به کارهای شهرها و استان‌های کشور خودمان کوتاهی کنیم. ما باید پهنه‌ی گسترده کشور را در نظر بگیریم و در آن نقش داشته باشیم.»
درستکار در تکمیل صحبتهای آیینه‌افروز، اضافه کرد: «فیلمسازان جدیدی در شهر شما تبلور پیدا می‌کنند و دلیل آن وجود جشنواره است. اما شما باید تناسب را در شهر رعایت کنید. در این شهر ارزش فرهنگی وجود دارد اما انتظام فرهنگی وجود ندارد. چه بهتر است که به دولت کاری نداشته باشیم دولت مرکزی گرفتاری‌های خاص خودش را دارد و حتی نظارتی بر اداره کل شهرهای مختلف ندارد. من جای آقای آیینه‌افروز بودم سعی در حفظ جشنواره می‌کردم و تقسیم بودجه‌ی بچه‌های بااستعدادتر را در اولویت قرار می‌دادم. جشنواره می‌تواند انتظام داشته باشد به شرطی که شهر منسجم باشد. مثلا باید سند چشم‌انداز ۵ ساله برای جشنواره تعیین کنید که جشنواره به کجا می‌رسد؟ و بچه‌ها چه می‌شوند؟ باید به سمتی حرکت کرد که جشنواره از منطقه‌ای بگذرد و تبدیل شود به جشنواره سراسری و ملی.»
مهدی وفایی‌فرد، فعال رسانه‌ای گراش صحبتهای درستکار در زمینه متوقع نبودن از دولت را زیر سوال می‌برد و می‌پرسد آیا نباید این ساختار تغییر کند و چرا ما نباید از دولت مطالبه‌گری کنیم؟
درستکار در جواب به او گفت:«این موضوع به من منتقد ربطی ندارد. پیشنهاد من این است که دستتان را از جیب دولت بردارید ما در کشور ثروتمند زندگی می‌کنیم اما منابع به دو نفر می‌رسد و به چهار نفر نمی‌رسد. وقتی ارزش‌های فردی را متبلور نمی‌کنند به عنوان سازنده و فیلمساز دستتان را از جیب دولت بردارید و روی پای خودتان بیاستید. اقتصاد فرهنگی را باید زنده کرد.»
صلاحی دیگر فعال فرهنگی حاضر در جلسه به عنوان آخرین نفر یک بیوگرافی از خودش و فعالیت‌هایی که برای شهر انجام داده است ارائه می‌دهد و می‌گوید: «من صحبتهای شما را در زمینه توسعه‌ی نامتوازن گراش قبول دارم و به آن در کتاب جامعه‌شناسی گراش اشاره کرده‌ام اما موضوع این است که مردم شهر حتی کتاب جامعه‌شناسی گراش که در مورد شهرشان است را نمی‌خرند. ما بارها و بارها با ثروتمندترین ثروتمندان گراش صحبت کرده‌ایم اما به هیچ جایی نرسیدیم و همان جایی هستیم که ۱۵ سال قبل بودیم ما درگیر محدودیت‌هایی هستیم و از لحاظ فرهنگی آزادی را تجربه نکردیم. و آن قدر توانایی نداریم که تاثیرگذار باشیم.»
نادری به او جواب می‌دهد که ما نیز در ایران زندگی می‌کنیم و شرایط و محدودیت‌ها را می‌توانیم درک کنیم.
