گریشنا (هفت‌برکه): در فراخوان اداره کل بهزیستی استان فارس، ۳۳ مرکز مورد نیاز برای اداره بهزیستی شهرستان گراش دیده می‌شود.
به گزارش هفت‌برکه، علی‌اکبر غلامی، رییس اداره بهزیستی شهرستان گراش، با انتشار لیست مراکز مورد نیاز اداره کل بهزیستی استان فارس در شهریور ۹۶، اعلام کرد در مجموع ۳۳ مرکز تحت نظارت اداره بهزیستی برای شهرستان گراش نیز در این لیست منظور شده است. او از متقاضیان اخذ مجوز برای راه‌اندازی این مراکز درخواست کرد تا ششم مهرماه ۹۶ برای کسب اطلاعات بیشتر، ثبت نام و تحویل مدارک به اداره بهزیستی گراش مراجعه کنند.
غلامی در توضیح این فراخوان میگوید: «به هدف کاهش تصدی‌گری دولت در ارائه خدمات بهزیستی، از اشخاص حقیقی و حقوقی واجد شرایط برای تاسیس این مراکز دعوت به همکاری می‌شود. سازمان بهزیستی به فراخور اعلام نیاز شهرستان‌ها و بررسی معاونت‌های اداره کل شامل معاونت مشارکت‌ها، موسسات و مراکز غیر دولتی و اشتغال، فراخوان را منتشر می‌کند. این فراخوان نیز ابتدای مهرماه منتشر شده است.» رییس اداره بهزیستی می‌افزاید: « البته هر کدام از این مراکز شرایط عمومی و اختصاصی متفاوتی دارد، که افراد متقاضی باید به اداره مراجعه کنند و کارشناس مربوطه این شرایط را برای آنها توضیح می‌دهد.»
مراکز مورد نیاز همراه با توضیحات
در لیست مراکز مورد نیاز اداره کل بهزیستی استان فارس در شهریور ۹۶، این مراکز برای گراش در نظر گرفته شده است: ۲ مرکز مشاوره ژنتیک؛ ۲ گروه همیاران سلامت روان؛ ۳ پایگاه سلامت اجتماعی؛ ۲ دفتر مشاوره؛ ۲ مرکز سلامت روان محلی؛ ۳ مرکز مشاوره عمومی؛ ۲ مرکز مشاوره تخصصی؛ ۳ موسسه غیر دولتی پیشگیری؛ ۱ مرکز درمان اعتیاد؛ ۱ مرکز روزانه آموزشی توانبخشی حرفه‌ای معلولان بالای ۱۵ سال؛ ۱ انجمن معلولین؛ ۱ بنیاد فرزانگان؛ ۱ انجمن تسهیل‌گری؛ ۴ مهد کودک؛ ۱ روستامهد؛ ۱ موسسه غیر دولتی؛ ۱ گروه همیار زنان سرپرست خانوار؛ ۱ خانه کودک و نوجوان؛ و ۱ کلینیک مددکاری اجتماعی.
رییس اداره بهزیستی در مصاحبه با خبرنگار هفت‌برکه، در مورد هر مرکز توضیح مختصری می‌دهد تا در موقع اطلاع‌رسانی، ذهنیت اولیه برای افراد شکل بگیرد. او درباره‌ی مرکز مشاوره ژنتیک میگوید: «این مراکز مشاوره‌ی اولیه در مورد میزان خطرپذیری حاملگی و فرزندآوری را برای زوجین ارائه می‌کنند. با رسم فلوچارت خانوادگیِ زوجین در شرف ازدواج، به آنها میگوید در صورت ازدواج چقدر خطر تولید فرزند معیوب و معلول وجود دارد. معمولا پزشک عمومی دوره‌دیده می‌تواند متقاضی این مراکز باشد.»
گروه همیاران سلامت روان نیز به نظر همپوشانی‌هایی با دیگر مراکز دارد. غلامی میگوید: «گروه همیاران مجموعه‌ای از افرادی هستند که دغدغه‌ی فعالیت گروهی در زمینه سلامت روان اجتماع دارند، شامل فعالیت‌های پیشگیرانه در حوزه آسیب‌های اجتماعی، مثل طلاق، اعتیاد، بزه‌کاری و … تفاوت این گروه با مراکز همسان این است که حاصل یک گروه از افراد علاقه‌مند است. و عموما هم به صورت محله‌ای فعالیت می‌کنند و برای رسمی شدن فعالیت‌شان باید از اداره بهزیستی مجوز بگیرند.»
به گفته غلامی، پایگاه سلامت اجتماعی می‌تواند در نتیجه‌ی تشکیل این گروه‌ها راه‌اندازی شود: «در واقع همین گروه همیاران می‌تواند متقاضی راه‌اندازی یک یا چند پایگاه در محله‌های مختلف باشد و فعالیت‌های معطوف به پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی را به صورت محله‌ای اجرا کند. این طیف از مراکز هدفشان آموزش و آگاه‌سازی است که پیشگیری سطح اول محسوب می‌شود.»
رییس بهزیستی برای توضیح مراکز سلامت روان محلی و مراکز مشاوره، توضیح اولیه‌ای ارائه می‌کند: «ما مراکز مشاوره را در سه سطح داریم: سطح یک و دو و سه. مراکز سلامت روان محلی در واقع مرکز مشاوره سطح یک هستند، و کارشان آموزش و آگاه‌سازی و رصد مشکلات محله‌ای است.» او در مورد تفاوت این مراکز با گروه همیاران سلامت روان نیز میگوید: «این یک مرکز است، یعنی یک شخص حقیقی می‌تواند متقاضی شود و پروانه فعالیت به نام خودش صادر می‌شود و او می‌تواند بابت خدماتی که در آن مرکز ارائه می‌دهد، کارمزد دریافت کند.» به گفته غلامی، متقاضی این مرکز باید کارشناس روانشناسی باشد.
غلامی در مورد مرکز مشاوره عمومی نیز توضیح می‌دهد: «این مراکز در واقع مراکز مشاوره سطح دو هستند، و می‌توانند ارائه‌دهنده خدمات مشاوره فردی و گروهی باشند، از جمله در زمینه خانواده، ازدواج، تحصیل و غیره. متقاضی این مرکز باید کارشناس ارشد باشد.»
او مرکز مشاوره سطح سه را نیز اینگونه معرفی می‌کند: «اما مرکز مشاوره تخصصی، مرکز سطح سه محسوب می‌شود، که اختصاصا روی یک حیطه، مثلا حیطه‌ی ازدواج، کار می‌کند. مجوز این مراکز تخصصی را فقط به یک دکترا می‌دهیم.»
موسسه غیر دولتی پیشگیری مورد بعدی است که غلامی در مورد آن میگوید: «هر گونه فعالیتی که بخواهیم در حوزه پیشگیری انجام بدهیم، باید در قالب موسسه‌ای به ثبت رسیده باشد و آن موسسه بتواند مطالبه‌گر مرکز زیرمجموعه‌اش باشد، مثلا کمپ ترک اعتیاد احداث کند. در مورد این موسسات باید هیات امنا و هیات مدیره‌ای تشکیل شود و مجوز فعالیت بگیرد؛ و بعد این موسسه می‌تواند چند مرکز را با تامین نیروی انسانی مورد نیاز راه‌اندازی کند.»
غلامی در مورد مرکز درمان اعتیاد نیز توضیح می‌دهد: «هم اداره بهزیستی و هم دانشکده علوم پزشکی در زمینه‌ی درمان اعتیاد کار می‌کنند، با این تفاوت که در مراکز درمانی که زیر نظر بهزیستی است، کار حمایتی هم انجام می‌شود. علوم پزشکی فقط دارو می‌دهد و حمایت دیگری در کنارش انجام نمی‌دهد. ولی در مراکز ما، دارو را از علوم پزشکی تحویل می‌گیرند و با حمایت‌های بلاعوض بهزیستی در اختیار افراد نیازمند می‌گذارند. متقاضی این مراکز هم باید پزشک عمومی باشد.»
به گفته غلامی، مرکز روزانه آموزشی توانبخشی حرفه‌ای معلولان بالای ۱۵ سال مرکزی است که متولی آموزش و حرفه‌آموزی به معلولین (ذهنی یا جسمی) است. این مرکز تلاش می‌کند که معلولین را توانمند کند تا بتوانند کارهای خودشان را انجام بدهند و حتی به درآمد هم برسند.
غلامی در مورد انجمن معلولین هم میگوید: «به دنبال این هستیم که معلولین را از طریق همنوایی و همگرایی با همدیگر به یک سری از توانمندی‌ها برسانیم. این انجمن می‌تواند خواسته‌ها و مشکلات معلولین را از زبان خود معلولین به گوش مدیران برساند. خود معلولین باید جمع شوند و تقاضای تشکیل این انجمن را داشته باشند.»
بنیاد فرزانگان نیز چنین کاربردی دارد: «این بنیاد قشر سالمند را هدف می‌گیرد. تشکیل این بنیاد که مجمعی از سالمندان شهر است، باعث می‌شود که ما و ادارات مرتبط آسیب‌ها، مشکلات و مطالبات آنها را بدانیم. امیدواریم ادارات همسو هم در این زمینه به ما کمک کنند.»
غلامی انجمن تسهیل‌گری را اختصاصی برای خود اداره می‌داند و توضیح می‌دهد: «ما در روستاها طرحی به نام CBR اجرا می‌کنیم که به معنی «توانبخشی مبتنی بر جامعه» است. این طرح میگوید توانبخشی هر جامعه‌ای از درون خود این جامعه و با توجه به امکاناتی که در آن روستا وجود دارد انجام‌پذیر است. ما در صدد هستیم که این انجمن را به زودی تشکیل دهیم.»
غلامی درباره‌ی مهد کودک‌ها هم میگوید: «ما ظرفیت راه‌اندازی چهار مهدکودک شهری داریم که تقاضا برای دو مهد به ما رسیده، و برای دو مرکز دیگر ظرفیت داریم. متقاضی باید حداقل مدرک کارشناسی در رشته‌های مرتبط مثل روانشناسی، علوم تربیتی و علوم اجتماعی و آموزش ابتدایی داشته باشد. البته صرفا داشتن این مدرک ملاک نیست و باید دوره‌های آموزشی مربوطه را هم از طریق جهاد دانشگاهی گذرانده باشد.»
رییس بهزیستی شهرستان گراش در مورد روستامهدها هم میگوید اکنون سه روستامهد در ارد، خلیلی و حسین‌آباد وجود دارد، و ادامه می‌دهد: «ما فقط یک مهد برای فداغ تقاضا داده‌ایم، چون بقیه روستاها یا روستامهد دارد و یا این که بچه‌هایش به حد نصاب راه‌اندازی نرسیده است.»
او خانه کودک و نوجوان را نیز اختصاصی بچه‌های بین ۱۲ تا ۱۸ سال می‌داند و توضیح می‌دهد که اداره بهزیستی از طرف یکی از موسسات خیریه، دنبال راه‌اندازی آن است.
و آخرین مورد، کلینیک مددکاری اجتماعی است. غلامی درباره این کلینیک میگوید: «مرکزی است که می‌تواند متولی کارهای مددکاری باشد و هر سازمان یا ارگانی در سطح شهر می‌تواند فعالیت‌های مددکاری‌اش را به صورت اختصاصی به این کلینیک بسپارد. موسس این کلینیک باید دانش‌آموخته روانشناسی، و مسئول فنی هم باید یک دانش‌آموخته مددکار اجتماعی باشد.»
نیازسنجی و مراکز موجود و آینده
غلامی، رییس بهزیستی گراش، در مورد نحوه‌ی نیازسنجی برای تقاضای این مراکز برای شهرستان گراش میگوید: «این مراکز تقریبا همه حوزه‌ها را پوشش می‌دهند و در اولویت هستند. خیلی از مراکز دیگر هم هست، اما یا شهرستان فعلا ظرفیتش را ندارد و یا اینکه سطح تحصیلات مورد نیاز برای این مراکز در سطح شهرستان وجود ندارد.»
او مراکز فعال وابسته به اداره بهزیستی در سطح شهرستان گراش را نیز به این صورت برمی‌شمرد: «موسسه بدر نینوا که مرکزی زیرمجموعه‌اش است تحت عنوان مرکز توانبخشی شبانه‌روزی معلولین شدید ذهنی بالای ۱۴ سال دخترانه؛ موسسه رهپویان که یک موسسه سلامت روان است؛ یک مرکز سلامت روان به نام «راه زندگی»؛ موسسه پیشگیری از اعتیاد «چشم‌انداز» که در ارد فعال است؛ شش مهد کودک که سه تا شهری و سه تا روستایی است؛ و کلینیک مددکاری اجتماعی باران. اینها مجموعه مراکز غیر دولتی هستند که از ما مجوز گرفته‌اند و فعالیت می‌کنند.»
از غلامی درباره‌ی سرنوشت کمپ ترک اعتیاد گراش نیز می‌پرسیم. او توضیح می‌دهد: «در ابتدا یک موسسه مجوز کمپ را گرفته بود. چند سال هم فعالیت کرد، اما در دو سال گذشته به دلیل یک سری توافقات، متولی و صاحب امتیاز موسسه از این مرکز جدا. ما ده ماه به او فرجه دادیم که مکان جدیدی راه‌اندازی کند، اما این اتفاق نیفتاد. در نتیجه این کمپ از ما مجوز فعالیت ندارد و فعالیت‌اش از نظر ما غیر قانونی است. بدون توجه به عملکرد این موسسه، چون از ما مجوز ندارند، اعلام کرده‌ایم که در قبال این کمپ هیچ مسئولیتی نداریم و تصمیم‌گیری برای ادامه فعالیت این کمپ با دادگستری است.» او چاره‌ی کار را تشکیل یک موسسه می‌داند: «دوستانی را به سمت ثبت یک موسسه برده‌ایم، تا آن موسسه تقاضای راه‌اندازی کمپ ترک اعتیاد را مطرح کنند. آقایان یوسف سبزواری، قاسم فرسوده و حسین فقیهی که تحصیلات مرتبط دارد، متولیان اصلی راه‌اندازی این موسسه خیریه هستند.»
و در نهایت، از رییس بهزیستی در مورد امکان راه‌اندازی اورژانس اجتماعی می‌پرسیم. او میگوید: « اورژانس اجتماعی یک طرح بسیار خوب برای رصد افراد در خطر، و پیشگیری از خطرات بعدی مثل افسردگی و خودکشی و غیره است. ساختار این اورژانس‌ها مشخص شده است و چندی پیش رسما هم افتتاح شدند. اما در مرحله اول، تنها به تعدادی از شهرستان‌ها مجوز راه‌اندازی این اورژانس داده شده است، و در فازهای بعدی، شاید یک سال آینده، به تمام شهرستان‌ها برسد.»
