هفتبرکه (گریشنا): «در حوادث جادهای روی نجاتگرهای زن هم حساب باز کنید.» این مهمترین خواستهی ۳۱ نجاتگری است که در اولین دورهی تخصصی جستوجو و نجات در جنوب استان فارس به میزبانی گراش شرکت کردهاند (خبر برگزاری در گریشنا).
نجاتگرهایی از شهرستانهای گراش، لارستان، جهرم، داراب، فسا، نیریز، فیروزآباد، فراشبند و لامرد در این دورهی پنج روزه حضور دارند. به هلالاحمر که میرسم، آنها را در حال آماده شدن برای بالا رفتن از سکوهای بلند میبینم. چند آقا نیز به عنوان راهنما و مربی، نکات آموزشی را در حین اجرای عملیات به آنها گوشزد میکنند.
در گراش پنج زن مدرک نجاتگری دارند. طیبه جعفریان، فاطمه قدسی، زینب نوروزی، فاطمه حسنشمس و زهرا پورشمسی. در صحبتی که با پورشمسی داشتم، او میگوید: «چون گراش میزبان این دوره بود، از نظر میزان شرکتکننده سهم بیشتری داشت و پنج گراشی در این دوره شرکت کردند. از لحاظ کیفیت آموزشی چون در کنار مباحث تئوری به صورت عملی نیز آموزشهایی داده میشود، بسیار خوب است.»
پنج نجاتگر زن گراشی در کنار هم گرم صحبت پیرامون این موضوع هستند که چرا تیمهای نجات جادهای، نجاتگران زن را کمتر در عملیاتهای عملی و واقعی دخیل میکنند. یکی از آنها صحبتش را اینطور شروع میکند که فعالیتهای زنان نجاتگر در این منطقه محدود به شرکت در همایشها، مانور، مسابقات و المپیادها است: «با وجود این که در چند المپیاد و مسابقه توانایی ما محک زده شده و موفق به کسب مقام شدیم، اما به نظر میرسد زیاد روی ما حساب باز نمیشود.» دوست او این مبحث را ادامه میدهد و میگوید: «قبول. از لحاظ قدرت جسمانی مردان توانایی بیشتری دارند، اما دقت و ظرافت کاری خانمها بیشتر است و بودن این دو نیرو در کنار هم میتواند روی کیفیت عملیاتها تاثیرگذار باشد. از طرفی زنان نیز برای بهتر شدن به تجربه نیاز دارند. هرچقدر که تجربهی کاری بیشتر باشد، به موازات آن توانایی آنها نیز بیشتر میشود.»
فردی دیگری از این جمع میگوید: «ممکن است در حادثهای یک خانم صدمه دیده باشد و آن فرد برای گفتن مشکلاتش با نجاتگر زن راحتتر باشد. البته باید روی این مساله فرهنگسازی شود تا در جامعه جا بیفتد. هر چند این موضوع را نباید نادیده گرفت که بعضی خانمها نیز محدودیتهایی دارند. مثلا شاید نتوانند برای ماموریتهای راه دور یا ساعات نیمهشب حضور داشته باشند، اما به هر حال، این که ما کلا نادیده گرفته شویم هم درست نیست. وضعیت ما در گراش بهتر از شهرهای دیگر است. ما بارها میزبان دورههای آموزشی بودیم و از لحاظ تجهیزات و امکانات هیچ کمبودی برای ما نگذاشتند و عالی است. محمد شکاری، محمد شیروان، علیرضا حیدری از گراش و حامد شمسیزاده از لار، مربیان این دوره هستند که از آنها تشکر میکنم.»
زینب نعیمی از لارستان به اهداف آموزشی این دوره اشاره کرد و گفت: «اصول جستوجو و نجات، معرفی کار با تجهیزات نجات، آمادگی جسمانی، شرح وظایف نجاتگر جاده، ارزیابی و مدیریت صحنه حادثه، ترابری نجات در جاده، طناب، گرهها و کارگاههای نجات در جاده، دستیابی و رهاسازی مصدوم، از جمله مواردی بود که در این دوره تا این جای کار آموزش دیدیم. چهار نفر از لار در این دوره شرکت کردیم و به جز خوابگاه که اشتراکی بود و تمام شرکتکنندگان در دوره در یک مکان استراحت میکردیم، از لحاظ کیفیت کلاس مشکلی دیگری وجود نداشت.»
ساناز غفاری از فیروزآباد میگوید: «سه نفر از همشهریانم در این دوره حضور دارند و از لحاظ کاربردی بودن آموزشها رضایت دارم. ما دوره امداد و نجات را گذراندیم، اما هیچگاه در جاده کار نکردیم و معمولا در شیفتها هیچ وقت خانمها حضور ندارند.»
زینب مرادنژاد از شهرستان نیریز، لیسانس مدیریت امداد در سوانح طبیعی دارد. او عقیده دارد: «شاید کار در جاده از لحاظ روحیه مناسب خانمها نباشد ولی از لحاظ توانایی انجام عملیاتها اینطور نیست که از عهدهی خانمها برنیاید. توانایی اجرای عملیات خانمها در حد آقایان است به جز در موارد استثنا.»
حمیده پوررحیم از شهرستان فسا نیز از کیفیت دوره راضی است و میگوید: «خوب بود اگر استان فارس نیز مانند استانهای دیگر از نجاتگرهای زن استفاده کند. متاسفانه مسئولین استان فارس زیاد به آموزش تخصصی زنان توجهی ندارند.»
مریم عباسی، کارشناس امداد و نجات از شهرستان لامرد، به همراه فاطمهالسادات احمدی، همشهریاش، نیز این گله را داشتند که چرا استانهای دیگر زنان نجاتگر را سرصحنه میفرستند اما در استان فارس این کار انجام نمیشود.
طاهره کرمی و نسرین مرادی از فراشبند هم میگویند: «از لحاظ کیفیت آموزش و نوع غذا و خوابگاه در این دوره بد نبود، اما میتوانست بهتر از این باشد. کارآیی زنان در کار امداد و نجات خوب است، اما چون در عملیات نجات از زنان دعوت نمیشود و دورههای آموزشی کمتری برای ما برگزار میشود، زنان نیز به این نتیجه رسیدهاند که نمیتوانند. در حالی که دقت، تیزبینی و سعهی صدر زنان بیشتر از مردان است و میتوانند در بعضی مواقع بهتر عمل کنند.»
لیلا استقبالیان از جهرم و سعیده نیکمنش از داراب نیز صحبتهای دیگر نجاتگران را تایید میکنند.
محمد شکاری، مسئول آموزش و پژوهش جمعیت هلالاحمر شهرستان گراش، که مربی کشوری امداد و نجات در سوانح جادهای است، میگوید: «حضور مربیان کشوری در گراش از جمله دلایلی است که گراش اکثر دورههای آموزشی سوانح جادهای را میزبانی میکند. هدف اولیه از این آموزشها این است که اولین افرادی که سر صحنه حادثه حاضر میشوند، بتوانند موثرترین و بهترین عملیات امدادی و نجات مصدومین را در اسرع وقت انجام دهند. رسیدن نیروهای اورژانس و امدادی سر صحنه گاهی زمانبر است و این خیلی میتواند موثر باشد که عموم جامعه در مرحله اول به صورت آموزش همگانی و در مراحل بعد به صورت آموزش تخصصی با مراحل امداد و نجات آشنا باشند تا از این طریق با تیمهای امدادی و نجات همکاری کنند.»
او در ادامه به آموزش زنان نجاتگر هم اشاره میکند: «آموزش تخصصی زنان نجاتگر در جامعه قدمت زیادی ندارد. در شهر گراش نیز هنوز جا نیافتاده که نجاتگر زن دارد. خیلی خوب است که مردم قبول کنند در سوانح از هر کسی که توانایی لازم را دارد کمک بگیرند، چه آن فرد زن باشد چه مرد. آموزش معمولا باعث تغییر نگرش هم میشود. هر چه آموزش موثرتر باشد، این تغییر در جامعه نیز سرعت بیشتری میگیرد.»