هفت برکه (گریشنا):« سه آبادی چسبیده به گراش کد گرفت: محمدآباد، امیدیه، شمس‌آباد» این تیتر خبر مهمی بود که بیشتر از همه زیر زبان ساکنین این مناطق که سال‌ها با مشکلات ریز و درشت دست و پنجه نرم می‌کردند، مزه داد.
خیلی از مردم شاید ندانند این آبادی‌ها در کجا قرار دارند. پانزده،شانزده سال قبل وقتی حاجی محمد هنرور به صورت غیرقانونی اما با نگاه خیرخواهانه برای کمک به افراد ضعیف جامعه وکسانی که فاقد مسکن بودند در منطقه محمدآباد به آن‌ها زمین اهدا می‌کرد کسی فکرش را نمی‌کرد که این مساله ممکن است گره کوری شود و راه فرار از مشکلات را تا به امروز به روی ساکنین این مناطق ببندد. این موضوع اما برای منطقه شمس آباد کمی فرق می‌کند. شمس‌آباد قدمتی صد ساله دارد و بیشتر زمین‌ها به صورت وراثتی به ساکنین رسیده است. این منطقه در مسیر جاده چک چک و نزدیک روستای کسرالدشت واقع است که حدود سی خانوار درحال حاضر در آن ساکن هستند. منطقه امیدیه نیز شرایطی نزدیک به شمس‌آباد دارد با این تفاوت که محل آن جاده باغ پرندگان نزدیک به منبع آب ابفا شهری و در دامنه کوه سیاه قرار دارد وحدود هفده خانوار که بیشتر آن‌ها دامدارند در آن ساکن هستند این منطقه پیش از این به هشت آباد معروف بود.
این گام اول است
عبدالحمید عالمی، کارشناس اداری و رئیس ستاد سرشماری شهرستان که نقش پررنگی در پیگیری این موضوع و انجام کار سرشماری را برعهده داشته است توضیحاتی از روند پیگیری برای گرفتن کد روستایی این مناطق می‌دهد و می‌گوید: «با پیگیری‌های به عمل آمده از چند سال قبل، به خصوص در قبل، حین و بعد از سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۹۵ و همچنین مکاتبات،تماس‌ها و رایزنی‌های متعدد و جلسات حضوری با کارشناسان استانداری و مدیران استانی در خصوص مسایل و مشکلات سکونتگاه‌های شمس آباد، محمدآباد و امیدیه(هشت آباد)، علی‌‍رغم محدودیت در ایجاد آبادی‌های جدید(تقسیمات کشوری) از جانب هیات وزیران،و با توجه به ساخت و سازهای غیر مجاز و بی‌رویه و به منظور ساماندهی آبادی‌ها و ارایه خدمات به آن‌ها با درخواست این فرمانداری و اعزام کارشناسان سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی و مرکز آمار فارس و بازدید از سه آبادی فوق و تایید سکونت خانوارها در آن آبادی‌ها، سکونتگاه‌های شمس آباد، محمد آباد و امیدیه دارای کد اختصاصی جمعیتی(آبادی) شدند.
در حال حاضر فرمانداری گراش با برگزاری جلسات فشرده با دستگاه‌های مسوول شهرستان، پیگیر خدمات‌رسانی به این آبادی‌های است. در روند پیگیری‌ها فرودی، فرماندار شهرستان و فرسوده، معاون فرماندار بار سنگینی را بر دوش می‌کشیدند. »
عالمی با گفتن این موضوع که اختصاص کد آبادی به منزله اتمام کار نیست، می‌افزاید:«شرط لازم برای ارایه خدمات در وهله اول اختصاص کد جمعیتی بود که بالحمدالله موفق به گرفتن آن شدیم. کار اساسی بعد تهیه‌ی نقشه و طرح است. تهیه نقشه با بنیاد مسکن است. در بخش آب‌رسانی و دیگر مسائل به نظر می‌رسد محمدآباد شرایط بهتری نسبت به دو منطقه شمس‌آباد و کسرالدشت داشته باشد برای آب‌رسانی به این مناطق نیز دو راه‌حل وجود دارد یا از طریق آبفای روستایی و گرفتن سهیمه از آب انتقالی سد سلمان فارسی و یا گرفتن مجوز برای حفر حلقه چاه.»
او در ادامه اشاره می‌کند:«لازم است که به اهالی این چند آبادی تاکید شود به منظور بهره‌مندی از خدمات تا قبل از تصمیم‌گیری نهایی و اخذ مجوزهای قانونی از هر گونه ساخت و ساز جدید خودداری و تا اطلاع‌رسانی مجدد به فرمانداری مراجعه نکنند.»
متولی این آبادی‌ها بنیاد مسکن است
در تماس تلفنی با جمشیدی، رئیس بنیاد مسکن شهرستان او نیز بر تهیه‌ی نقشه تاکید می‌کند و می‌گوید:«دو منطقه‌ی کسرالدشت و شمس‌آباد از ده روز قبل که خبر گرفتن کد آبادی به ما رسید کار نقشه‌برداری آن شروع شد و پنج‌شنبه، دوم شهریور ماه عملیات نقشه‌برداری این دو منطقه به اتمام رسید. پایه و گام اول و اساسی در واقع تهیه‌ی نقشه وضع موجود در این مناطق است و در مرحله‌ی بعد تعیین محدوده و تایید طرح از سوی کمیسیون و تثبیت آن است. حالا که از لحاظ سیاسی و قانونی این مناطق به رسمیت شناخته شده است و با گرفتن کد آبادی متولی این سه آبادی بنیاد مسکن است ما هم قول می‌دهیم در این قضیه هیچ گونه کندی صورت نگیرد. از بقیه مسئولین شهرستان نیز تقاضای کمک داریم تا هیچ وقفه‌ای در کار پیش نیاید. بعد از گذراندن این مراحل نیز نوبت به ارائه خدمات از قبیل آب و برق و تلفن و… به این سه آبادی می‌رسد که تا طی کردن این مراحل مردم باز هم باید کمی صبور باشند.»
این کار نباید تکرار شود
مشکل اصلی از آن‌جایی نشات گرفت که این مناطق خارج از محدوده‌ی خدماتی شهر و دارای کاربری باغی بودند. افرادی در این زمین‌ها شروع به ساخت و ساز غیرقانونی کردند که هدفشان رودرویی و مبارزه با قانون نبود بلکه از سر اجبار و به دلیل مشکلات اقتصادی این مناطق را برای ساخت و ساز و زندگی انتخاب کردند. کم‌کاری مسئولین و مانع نشدن در برابر این ساخت و سازها و پادرمیانی رشیدسفیدان در آن زمان باعث شد تعداد ساخت‌وسازها در این مناطق گسترش پیدا کند و مشکلات به حدی بزرگ شود که دیگر مانع شدن راه به جایی نبرد و تنها راه پیدا کردن راه‌حل این مساله باشد.
حالا دیگر نمی‌شد صدای خانواده‌هایی که زیر سقف خانه‌هایشان به دلیل زندگی کردن خارج از محدوده شهری از حیاتی‌ترین خدمات شهری مثل آب و برق و تلفن بی‌بهره بودند را ، نشنیده گرفت. برای حل این مشکل دو راه حل اندیشیده شد.
سلمان مهرابی،سرپرست مدیریت معماری و شهرسازی اداره کل راه و شهرسازی لارستان، پیش از این دو راه حل را ارائه داده بود. الحاق به محدوده از طریق افزایش خط محدوده موجود شهر و گرفتن کد آبادی.
او بعد از انتشار این خبر در گفت‌وگو با خبرنگار هفت برکه گفت:«الحاق به صورت منفصل غیر قانونی و الحاق یکپارچه این مناطق به صورتی که جز یکی از مناطق شهری محسوب شود مشکلاتی قانونی داشت و طی کردن مراحل آن خیلی مشکل و زمان‌بر بود به همین خاطر گرفتن کدآبادی که نسبت به الحاق مسیر کوتاه‌تری دارد را برای این مناطق پیشنهاد دادیم که مجموعه فرمانداری پیگیری این قضیه است و حالا که با اعلام فرماندار موفق به گرفتن کد آبادی شده‌اند جای خوشحالی است که عملا این مناطق در قالبی قانونی ساماندهی می‌شوند. در خصوص نظارت بر ساخت و ساز در این مناطق وقتی کد آبادی اخذ و رسما ابلاغ شد،محدوده آبادی مشخص و از جانب بنیاد مسکن نقشه برداری وضع موجود انجام و تثبیت می‌شود و کلیه ضوابط و قوانین مرتبط و جاری بنیاد مسکن در مورد این مناطق اعمال می‌شود.»
مهرابی با ابراز نگرانی از تکرار شکل‌گیری سکونتگاهی غیرقانونی ادامه می‌دهد:«با توجه به گرفتن کد آبادی باید به صورت ویژه‌تری مراقبت انجام شود که دیگر شاهد شکل‌گیری این نوع تجمعات سکونتی غیرقانونی در نقاط دیگر نباشیم که منجر به تغییر کاربری اراضی زراعی و باغی شود. در محدوده‌ای که کد آبادی برای آن اخذ شده در بخش داخلی آن بنیاد مسکن روی این مساله نظارت داشته باشد و خارج از آنن نیز می‌بایست شهرداری نظارت کند تا ساخت‌وسازها بار دیگر به بیرون از آن محدوده انتقال پیدا نکند و معضل جدیدی به وجود نیاید.»
منتشر شده در شماره ۵ نشریه گراش- شهریور ۱۳۹۶