محمدامین نوبهار – هفتبرکه: تماشای اول که به پایان میرسد، چراغهای اتاق گفتگوی موسسه هفتبرکه را من روشن میکنم. یک ساعت و نیم با هم به اتفاقهای تلخ فیلم تئاتر «به خاطر یک مشت روبل» خندیدهایم و حالا وقت صحبت کردن دربارهی این اثر هنری است.
این اولین هفتهای است که انجمن نمایش در موسسه هفتبرکه «فیلمتئاتر» پخش میکند. مهمانهای برنامه ترکیبی از اعضای انجمن نمایش و انجمن شاعران و نویسندگان هستند و قرار است در این جلسه ابوالحسن محمودی نمایش «به خاطر یک مشت روبل» را که در تماشاخانهی ایرانشهرِ تهران اجرا شده معرفی کند. طبق نظر شورای سیاستگذاری انجمن نمایش گراش، قرار است پخش فیلمتئاترهای برتر کشور هر هفته چهارشنبهها در همین مکان ادامه داشته باشد. هر جلسه شامل پخش یک فیلم تئاتر مجوزدار، همراه با یک معرفی نیمساعته دربارهی موضوع آن تئاتر توسط یکی از اعضای انجمن یا یک مهمان ویژه خواهد بود. «تماشای اول» روز چهارشنبه دهم خرداد ساعت ۲۲ با موضوع طنز اجتماعی برگزار شد.
معرفی نمایش اول
ابوالحسن محمودی، داستاننویس و روزنامهنگار، که او را با مجله ویدیویی «کلاک» میشناسیم، این تئاتر را در تهران دیده است. او که مشتری پروپاقرص گروههای تئاتری است، درباره این تئاتر میگوید: «در سالهای اخیر گروههایی در نمایش به وجود آمدهاند که به موضوعات خاصی میپردازند. این نمایش اثر گروه «لیو» است که حسن معجونی آن را کارگردانی کرده است. گروه لیو به صورت تخصصی به اجرای نمایشهای مینیمالی میپردازد که مسائل تلخ اجتماعی را به صورت طنز بیان میکنند.»
او دربارهی متن این اثر هم میگوید: «این کار را نیل سایمون، نویسندهی معاصر آمریکایی، با ترکیب کردن چند داستان کوتاه از آنتون چخوف، نویسنده معروف روس، نوشته است و اثر شناختهشدهای است. در این نمایش ما هفت پرده میبینیم که شخصیتهای آن با مسائل اجتماعی کوچکی درگیر هستند، اما نمیتوانند خود را نجات دهند. هرکدام از ما موقعیتهای مشابه را تجربه کرده است و برای همین به این نمایش میخندیم.» علیاکبر شامحمدی دربارهی نمادپردازی در داستانهای آنتون چخوف؛ و مسعود غفوری دربارهی طنز اجتماعی در نوشتههای نیل سایمون و چخوف صحبت میکنند.
محمودی پس از این بحث، این سوال را از علی فخری، کارگردان شناختهشدهی تئاتر و مسئول انجمن نمایش گراش، میپرسد که «به نظرتان میتوان نمایشهایی با این شکل در گراش برگزار کرد؟» منظور محمودی این است که آیا تماشاگران نمایش در گراش با این نوع نمایش ارتباط برقرار میکنند؟ فخری اعتقاد دارد بسیاری از تماشاگران در گراش به دیدن میانپردههای طنز در جُنگها عادت کردهاند، و این نوع نمایشهای جدی طنز متاسفانه در گراش محک نخورده است. او اعتقاد دارد رشد دادن این توانایی در ارتباط برقرار کردن، یک موضوع دوطرفه است: هم کارگردانان و دستاندرکاران نمایش باید دانش نظری و تجربی خودشان را بالا ببرند، و هم تماشاگران باید با دیدن نمایشهای جدیتر و گرفتن کلیدهای بیشتر، در درک این نوع نمایشها تواناتر شوند.
محمدعلی شامحمدی، کارگردان شناختهشدهی نمایش در گراش، نیز بر این مساله تاکید میکند و میگوید برگزاری جلسات اینچنینی نقد و بررسی به همین هدف انجام میشود. او که مدیریت موسسه فرهنگی هنری هفتبرکه را نیز به عهده دارد، میگوید: «این موسسه میزبانی این جلسات را بر عهده گرفته است تا با کمک انجمنها نمایش و شاعران و نویسندگان، نقش کوچکی در ارتقای هنر نمایش داشته باشد.»
در پایان برنامه، علی فخری، مسئول انجمن نمایش گراش، میگوید «خوشحالم که بچههای انجمن شاعران و نویسندگان از برنامه استقبال کردهاند. امیدوارم علاقهمندان به نمایش بیشتر در این جلسه شرکت کنند.» فخری معتقد است دیدن آثار بزرگ نمایش برای هر کسی برداشت بهخصوصی ایجاد میکند. «مثلا من به عنوان کارگردان به یک نکته توجه میکنم و دیگری به عنوان بازیگر حرکات بازیگران را میبیند. یک نمایش خوب میتواند از جنبههای مختلف اثرگذار باشد.»
تماشای دوم
برای هفته دوم برنامهی «تماشا» با موضوع مونولوگ در نمایش، روز چهارشنبه هفدهم خردادماه ساعت ۲۲ فیلمتئاتر «سهگانه اورنگ» به کارگردانی محمد حاتمی و بازیگری گلاب آدینه، پیام دهکردی و مریم سعادت پخش خواهد شد. حضور همگان در این برنامه آزاد است.