هفت‌برکه (گریشنا): هنوز چند ماه از رنگ‌آمیزی تک‌لبه‌ها در بلوار‌ها و خیابان‌های شهر نگذشته است، اما رنگ‌پریدگی دوباره‌ی آنها چشم را می‌آزارد. این رنگ‌پریدگی و ناهمگونی به قدری است که توجه تعدادی از شهروندان و مسئولین را به خود جلب کرد، و آنها را در یک گروه واتس‌آپی به صحبت درباره‌ی این موضوع و طرح پیشنهادهای مختلف، گاه تکراری و گاه جذاب، واداشت.
همه چیز از عکسی شروع شد که شادرام، یکی از اعضای این گروه واتس‌آپی، از رنگ‌پریدگی تک‌لبه‌ها به این گروه ارسال کرد و در توضیح آن نوشت: «رنگ‌پریدگی تک‌لبه‌های بلوار در کمتر از چند ماه از نقاشی مجدد».
در ادامه بحثی بین جمعی از شهروندان، مهندسان، و اعضای شورای شهر که در گروه عضویت دارند در گرفت، که می‌توان نکات اصلی آن را به انجام مشورت با افراد متخصص، استفاده از رنگ‌های استاندارد، و حتی شرایط و نحوه رنگ‌آمیزی حین اجرای کار یا استفاده از مصالح جانشین باکیفیت و دوام بیشتر خلاصه کرد.
مخالفان و موافقان استفاده از تک‌لبه سرامیکی
مهندس علیرضا مقتدری می‌گوید: «اگر به جای رنگ زدن تک‌لبه‌ها و هزینه‌ی که تقریبا هر سال بابت این کار پرداخت می‌شود یک بار هزینه بیشتری شود و به جای رنگ زدن از سرامیک‌های رنگی استفاده کنند این مشکل برطرف می‌شود و خارج از زیبایی کار، طول عمر کار هم بسیار بالا می‌رود و نیازی به هربنه هر ساله نیست. مشکل شهر گراش هزینه نیست بلکه اطلاع نداشتن از چگونه هزینه کردن است. با کمی جمع‌آوری اطلاعات شهرسازی و علم ساخت و البته داشتن کمی سلیقه بهترین نتیجه حاصل می‌شود.»
مهدی قنبری نیز در تایید صحبت‌های مهندس مقتدری می‌گوید: «بنده هم قبلا پیشنهاد دادم و عزیزان مد نظر قرار دادند. فکر کنم در بلوار رسالت قرار بود چنین کاری انجام شود، اما دلایلی بود و مخالفت‌هایی به وجود آمد که منتفی شد. یکی از دلایل مخالفین این کار، بازتاب نور بود که البته برای من غیر فنی و جزو عوام جامعه، قابل چشم‌پوشی بود.»
اما مخالفان استفاده از سرامیک‌های رنگی نیز کم نبودند. مسعود غفوری دلیل دیگر مخالفت را اینگونه برشمرد: «درباره استفاده از سرامیک، علاوه بر بازتاب نور (که چندان هم قابل چشم‌پوشی نیست به خاطر خطراتش)، بحث شکنندگی هم مطرح است. اگر تصادفی صورت بگیرد با بلوار، لبه‌های تیز این سرامیک‌ها می‌تواند خطرساز باشد.»
مهندس حامد عبدالهی، دانشجوی ارشد معماری، نیز با تایید این دو مساله به عنوان مهمترین عامل عدم استفاده از سرامیک، اضافه می‌کند: «این نکته را اضافه کنم که سرامیک برای منطقه گرم و خشک به عنوان مصالحی که گرما را به شدت جذب می‌کند، می‌تواند وقتی در متراژ بسیار استفاده شود، بر روی دمای محیط هم تاثیر منفی بگذارد. به همین خاطر جزو مصالح ممنوعه در سیما و نمای شهری است، که متاسفانه به راحتی هم متولی قانونی و هم عام رعایت نمی‌کنند.»
مهندس سلمان مهرابی، مدیر معماری و شهرسازی اداره کل راه و شهرسازی لارستان، نیز به دعوت غفوری وارد بحث می‌شود و چند دلیل دیگر برای عدم استفاده از سرامیک ردیف می‌کند: «عدم مقاومت در مقابل ضربه و وفور رنگ‌پریدگی لایه پوششی؛ سختی تعویض قسمت‌های آسیب‌دیده؛ محدود بودن رنگ‌ها و یکنواختی و دلزدگی از رنگ‌های آن در بلند مدت؛ رنگ‌های خیره‌کننده سرامیک؛ کمک به واژگونی وسایل نقلیه سبکی مثل موتورسیکلت (در صورتی که لاستیک آن با سرامیک سایش پیدا کند)؛ تیزی لبه‌ها که در صورت برخورد هرجای بدن با آن باعث خسارات جبران‌ناپذیری می‌شود و … می‌تواند از دیگر دلایل استفاده نکردن از سرامیک باشد.»
مهندس مهرابی در ادامه نحوه رنگ‌آمیزی موثرتر نیز می‌گوید: «و اما پیشنهاد بنده در وضع موجود، ایجاد لایه عایق در پشت تک‌لبه به منظور جلوگیری از نفوذ رطوبت به داخل بافت تک‌لبه‌ها و رنگ‌آمیزی آنها در روزهای تابستان با رنگ‌های مخصوص و پس از آماده‌سازی بستر رنگ‌آمیزی و پاکسازی و تمیز نمودن سطح مورد نظر از هرگونه لایه رنگ کهنه و گرد و غبار با دقت و حوصله است. و البته اخذ ضمانت ماندگاری حداقل ۹ ماهه رنگ‌ها از پیمانکار که در صورت نقص کار ملزم به اصلاح با هزینه خود باشد.»
پیشنهاد بعدی: تک‌لبه‌های سنگی
پیشنهاد بعدی مهندس مهرابی، استفاده از از تک‌لبه‌های سنگی است: «اما در تمامی توسعه‌های جدید، پیشنهاد بنده استفاده از تک‌لبه‌های سنگی (مرمریت) است که هر چند هزینه اولیه بیشتری دارد، اما در برابر رطوبت و ضربه مقاوم است؛ فرسایش آن ناچیز است؛ نیازی به رنگ آمیزی ندارد؛ رنگ آن با بافت شهر و طبیعت اطراف همخوانی دارد؛ هر چه از عمر آن می‌گذرد جاافتاده‌تر و به تعبیری زیباتر است؛ در صورتی که آسیب ببیند به راحتی قابل تعویض است؛ قابل شستشوست و سیمای بسیار خوبی دارد و … اما این را هم نباید نادیده گرفت که بالاخره سیمان است و فرسایش و …، از طرفی تک‌لبه‌هایی که با مصالح فرآوری شده ساخته می‌شود معمولا قیمت آن بالاتر از سنگ است.»
مهندس هادی هادی‌پور نیز کمی بعدتر درباره تجربه‌اش در نمایشگاه تهران می‌گوید: «در نمایشگاه قم تک‌لبه‌های ساخته شده از جنس پلیمر و بتن‌های پلیمری ساخته شده را دیدم که بسیار مناسب بودن و ثبات رنگ طولانی را برای آن اعلام کردند.»
رنگ‌آمیزی بهینه
به این جای کار که می‌رسد، مهراب زارع یکی دیگر از اعضای گروه می‌گوید: «درحال حاضر بهترین روش که در اکثر شهرها استفاده می‌شود همین تک لبه‌های بتونی و رنگ آمیزی سالیانه است. منتهی استفاده از رنگ‌های استاندارد و باکیفیت که دوستان اشاره کردند مانند رنگ‌های مخصوص که درخط کشی عابر پیاده در کف آسفالت‌ها هست می‌تواند عمر و دوام بیشتری داشته باشد و چون در شهرهای کوچک آلودگی و ترافیک کمتری است معمولا تا دوسال هم نیاز به رنگ آمیزی مجدد ندارد.»
علی عظیمی به نحوه رنگ‌آمیزی و تمیزکاری تک‌لبه‌ها اشاره می‌کند و بحث را این طور ادامه می‌دهد: «به نظرم علاوه بر استفاده از رنگ استاندارد،بحث نحوه رنگ آمیزی و تمیزکاری تک لبه‌ها قبل از رنگ‌آمیزی و نیز شرایط جوی حین اجرای کار هم مهم است. مثلا” در بعضی جاها در شرایطی که نم نم بارندگی بود،کار رنگ آمیزی انجام می‌شد و طبیعتا نباید انتظار کار با کیفیت و بادوام را داشت.» او در ادامه بر مهم بودن نوع بتن در رنگ‌آمیزی تک‌لبه‌ها تاکید می‌کند و می‌گوید: «در بحث تهیه تک لبه‌ها مهمترین عامل؛ استفاده از شن و ماسه‌ای است که با آب شیرین شسته شده باشد و نیز استفاده از آب شیرین جهت تهیه ملات یا بتن تک وگرنه اگر کیفیت بتن پایین باشد از هر رنگی استفاده شود، باز هم پوسته پوسته می‌شود و سریعا رنگ از تک لبه جدا می‌شود.»
محمد کاظم جعفری نظرش را این طور مطرح کرد: «تک لبه‌هایی معمولی که ساخته می‌شود برای ساخت آن در ۹۹/۹ درصد موارد از سیمان تیپ دو استفاده می‌شود در حالی که برای مقاومت بیشتر در برابر خوردگی و حمله سولفات‌ها بهتر است از سیمان تیپ ۵ استفاده شود تا دیگر نیازی به ایزوگام پشت آن نباشد، البته همان‌گونه که اشاره شد شرایط خاص تولید تک لبه‌های سیمانی از قبیل درصد اختلاط و عمل آوری در کیفیت و دوام تک لبه‌ها مهم است.استفاده از سرامیک بر روی تک لبه‌ها همان‌گونه که دوستان اشاره کردند چندان استاندارد نیست. رنگ‌آمیزی تک لبه‌ها هم معمولا هر یک یا دو سال یکبار باید اصلاح شود. یکی از بهترین روش‌ها همان‌گونه که جناب آقای مهندس مهرابی اشاره کردند استفاده از سنگ در اجرای تک لبه‌ها است یکی از بهترین روش‌ها است که معمولا به دلیل هزینه اولیه زیاد کمتر مورد استقبال قرار می‌گیرد، در حالی که اگر درست کار شود به لحاظ دوام در بلند مدت مقرون به صرفه است.»
محمد نام‌اور نیز عنوان می‌کند: «در خصوص تک لبه‌ها روش جدیدی به کار می‌برند که رنگ‌های مخصوصی در هنگام ساخت آنها قاطی سیمان می‌کنند و در واقع تک لبه‌های رنگین تولید می‌شود.گرچه هزینه بیشتری دارد اما ماندگاری رنگ به درازای ماندگاری خود تک لبه است.»
محمود نوروزی می‌گوید: «من تخصصی در زمینه نصب تک لبه ندارم ولی یک مورد را تجربه کرده‌ام که عنوان می‌کنم من آن را شخصا تجربه کرده‌ام و به نظرم نتیجه خوب بوده و آن استفاده از عایق سفید برای نقاشی تک لبه استفاده شود برای رنگین کردن آن با رنگ‌هایی که با آب رقیق می‌شوند می‌توان تهیه کرد چون خیلی ارزان‌تر هم در می‌اید. امتحان ان راحت است.من شخصا حاضرم پای کار باشم.»
شورا: نظارت کافی بوده است
یحیایی، یکی از اعضای گروه، عقیده دارد: «می‌بایست کنترل و نظارت بیشتر شود و در قبال کیفیت کار ضمانت‌نامه دریافت شود.»
حبیب‌الله مهرابی،رییس شورای شهر نیز بعد از دنبال کردن نظرات مطرح شده می‌گوید: «تا کنون از کارشناسان بزرگی مخصوصا از دانشگاه شیراز به عنوان مشاور، ناظر کار بودند، دو سال ونیم فعالیت هدفمند برنامه‌ریزی شده و جهادی داشتیم و هیچ وقت شعار ندادیم و به دنبال تبلیغات نبودیم و همه فعالیت‌های اساسی و مورد نیاز شهر دنبال کردیم، تک لبه‌های که قبلاً استفاده شده چهل و پنج درصد جذب آب دارد وهم رطوبت عبور می‌دهد و در زمستان بدلیل داشتن رطوبت متلاشی می‌شود وتک لبه‌ای که ما استفاده می‌کنیم جذب آب شش درصد دارد بدلیل این که با دستگاه دانه‌بندی پرس شده است، پیرامون رنگ تک لبه‌ها ما هم معترض هستیم وجلسه‌ای با رنگ زن گرفته شد و هیچ بهانه‌ای قابل قبول نیست، منطقه از لحاظ تکنولوژی و مصالح نوین محروم است و از جاهای دیگر هم هزینه چند برابر می‌شود ولی در بعضی قسمت‌ها مثل گریتینگ و ۰۰۰ سعی کردیم از جاهای دیگر تهیه شود.
شیبانی، دیگر عضو شورای شهر گفت: «اینکه دوستان بزرگوار در مورد مسائل شهر دغدغه دارند و انتقاد می‌کنند خیلی خوب و پسندیده است اما سئوالی که خوره ذهن می‌شود در برخی حساسیت‌های بعضا مصداق «نوش داروی بعد ازمرگ سهراب» است. عزیزان منتقد در زمان اجرای پروژه کجا هستند؟ می‌توانست همین نگاه منطقی با همکاری صاحب‌نظران و متخصصین در زمان اجرا طرح شود و منجربه اصلاح کیفی کارشود که از اتلاف سرمایه و وقت جلوگیری شود. متاسفانه نوک پیکان انتقاد بیشتر جنبه تخریب در ابعاد وسیع فعالیت‌ها است تا اصلاح امور.»
این رد و بدل نظرات در گروه واتساپی اخبار گراش- خبر و تحلیل انجام شده است.
