هفت‌برکه ـــ مبینا پزشک: آتش‌نشان‌ها همان‌قدر که باید سریع و پرهیجان در ماموریت حاضر شوند، لازم است آرام و مهربان، آسیب‌دیدگان را نیز یاری کنند. مردان آتش‌نشان مانند خود آتش دو ویژگی متضاد دارند: هم سوزان و هم گرمابخش.
یک روز قبل از هفتم مهرماه که روز آتش‌نشان نام‌گذاری شده است، راهی ایستگاه مرکزی آتش‌نشانی گراش شدم تا در فرصتی کوتاه پای صحبت مردانی بنشینم که همیشه برای نجات انسان‌ها گوش به زنگ هستند. سالار اکبری، مسئول پایگاه، و چند تن از پرسنل آتش‌نشانی، تجربیات، چالش‌ها و نگاه خود را به این شغل گفتند.
ایستگاه مرکزی آتش‌نشانی گراش در بلوار شیخ احمد انصاری و کنار آبشار اندیشه قرار دارد. با رسیدن به ایستگاه، دو نفر از آتش‌نشانان با احترام از جا برخاستند. لحظاتی بعد، جمع آتش‌نشان‌ها جمع شد. این برخورد گرم، حس خوبی ساخت و نشان می‌داد که اینجا خانه‌ی دوم کسانی است که آماده‌ی خدمت‌رسانی هستند.
ایستگاه‌های آتش‌نشانی در ورودی ندارد و انگار در آن به روی همه باز است. شما هم می‌توانید امروز سری به دو ایستگاه آتش‌نشانی بزنید و به پرسنل آن خسته نباشید بگویید.
۱۸ آتش‌نشان گراش در دو ایستگاه
سالار اکبری، مسئول مجموعه آتش‌نشانی، شروع‌کننده این گفت‌وگو بود: «من کارشناس الکتروتکنیک برق صنعتی و متولد ۱۳۷۲ هستم. ۱۲ سال است که آتش‌نشانم و علاقه‌ام به این شغل، تحت‌تأثیر پدرم، علیرضا اکبری، بازنشسته آتش‌نشانی، شکل گرفته است. پایگاه مرکزی آتش‌نشانی گراش از سال ۱۳۸۷ زیر نظر شهرداری فعالیت خود را آغاز کرده است.»
رییس آتش‌نشانی گراش می‌گوید: «عشق و علاقه، شرط اساسی برای موفقیت آتش‌نشانان و انجام درست وظایف امدادی است.»
او در معرفی مجموعه آتش‌نشانی گراش می‌گوید: «این مجموعه دارای دو پایگاه است، پایگاه مرکزی ما در کنار پمپ گاز قرار دارد و خیابان خدیجه کبری (الله‌قلی‌خان)، مناطق مسکن مهر تا خیابان درمانگاه و از خیابان درمانگاه تا خیابان دارایی را پوشش می‌دهد. ایستگاه دوم در ابتدای خیابان ریحان، مناطق سمت بلوار خلیج فارس، خیابان بسیج، خیابان آبیاری و خیابان فلسطین را پوشش می‌دهد.»
در حال حاضر ۱۸ نفر در دو ایستگاه آتش‌نشانی گراش فعال هستند: ۱۵ آتش‌نشان و ۳ اپراتور.
اکبری به تجهیزات و خودروهای آتش‌نشانی هم اشاره کرد: «در دو سال اخیر، بیش از ۲۲ میلیارد تومان برای مجموعه آتش‌نشانی هزینه شده است. تجهیزات خریداری شده شامل دو خودروی سبک و سنگین و دو سِت هیدرولیک است. ست هیدرولیک عمدتاً برای تصادفات جاده‌ای و رهایی افراد محبوس شده در خودروها استفاده می‌شود. همیشه می‌گفتند اگر کسی تعصب داشته باشد ۸۰ درصد راه را رفته است؛ اما به نظر من این ویژگی ۵۰ درصد مشکل را حل می‌کند و ۵۰ درصد باقی‌مانده به تجهیزات و امکانات بستگی دارد.»
استخدام در آتش‌نشانی چگونه است؟
آتش‌نشانی می‌تواند شغل جذابی باشد. اکبری در مورد استخدام آتش‌نشان‌ها می‌گوید: «استخدام در شهرهای کوچک از طریق شهرداری صورت می‌گیرد، اما در کلان‌شهرها آزمون‌های سه‌مرحله‌ای (تئوری، عملی و مصاحبه) برگزار می‌شود. آتش‌نشانان از سه نوع بیمه تأمین اجتماعی، بیمه مدنی و بیمه حوادث انفرادی برخوردارند و بالاترین سقف تعهدات بیمه را دارند. کلیه پرسنل دوره‌های تخصصی را گذرانده‌اند. نیروهای جدید ۱ تا ۲ ماه آموزش می‌بینند. هزینه تجهیزات هر آتش‌نشان مثل لباس حریق، کلاه و دستکش مناسب، کپسول و… حداقل ۲۰۰ تا ۲۵۰ میلیون تومان است.»
رییس آتش‌نشانی یک گلایه هم دارد و می‌گوید: «بین ارگان‌های امدادی نباید تبعیضی قائل شد. ما در انواع مأموریت‌ها حضور داریم و اولین ارگانی هستیم که به صحنه حوادث می‌رسیم. گاهی برخی از ارگان‌های امدادی عکس حضور ما را کات می‌کنند که به‌نظر من این یک نوع بی‌احترامی است. هر چند ارگان‌ها هر کاری که برای سطح شهر و مردم انجام بدهند، ما خوشحال می‌شویم.»
اکبری گفت: «در سال گذشته یعنی سال ۱۴۰۳ آتش‌نشانان گراش در ۷۳۳ مورد عملیات‌های مختلف حضور داشته اند. متاسفانه یکی از سنگین‌ترین عملیات‌ها برای ما اتفاقی بود که در اسکله شهید رجایی در بندرعباس رخ داد. تیم‌هایی از آتش‌نشانی گراش هم اعزام شدند و در این اسکله ما هفت جسد را از زیر آوار بیرون آوردیم.»
بعد از اتمام صحبت با مسئول آتش‌نشانی، در حالی که یکی از آتش‌نشان‌های حاضر با چای و شیرینی از ما پذیرایی می‌کرد، فرصتی دست داد تا با بقیه آتش‌نشان‌ها هم‌صحبت بشوم. فرصتی خیلی کوتاه که بیشتر ادای احترام به آن‌ها بود.
با جان خود بازی می‌کنیم
فضل‌الله آشفته با ۲۴ سال سابقه آتش‌نشانی یکی از چهره‌های خاص آتش‌نشانی است: «ما با شغل آتش‌نشانی با جان خود بازی می‌کنیم تا جان و مال دیگران را نجات دهیم. بخشی از کار ما آموزش و پیشگیری است و کلاس‌های آموزشی هم در لار و هم در گراش برای مدارس و مکان‌های دیگر برگزار کرده‌ام.»
فرشید فرج‌پور، ۳۴ساله، از علاقه‌اش به آتش‌نشانی گفت: «من ۳ سال است که آتش‌نشان هستم. قبل از این شغل، مسئول واحد خدمات شهر بودم، اما چون به آتش‌نشانی علاقه داشتم، این راه را ادامه دادم.»
مصطفی مهروری ۵۱ساله در ادامه صحبت همکاران‌اش می‌گوید: «من ۷ سال است که آتش‌نشان هستم. عشق و علاقه‌ام به آتش‌نشانی من را به این سمت کشاند.» او معتقد است همه آتش‌نشانان به احترام و توجه مردم و مسئولان نیاز دارند.
علیرضا محمدیان ۴۸ساله، از سابقه شغلی‌اش حرف زد: «من ۱۰ سال است که سابقه آتش‌نشانی دارم. دلیل اصلی استخدام در آتش‌نشانی این بود که دوست داشتم در خدمت مردم باشم.»
او پیام آتش‌نشانان به مردم را رعایت بیشتر ایمنی می‌داند. شعار آن‌ها این است: «زمانی که از خانه به آتش‌نشانی می‌آییم، مرگ ما است، چون مشخص نیست که به خانه برمی‌گردیم یا خیر. زمانی که از شیفت به آغوش خانواده برمی‌گردیم، تولد دوباره ما خواهد بود.»
او یادآوری می‌کند که آتش‌نشانان در ۹۰ درصد حوادث حضور دارند، از خارج کردن حلقه انگشتر در دست تا گزیدگی و خودکشی و…
مزاحم‌های تلفنی، گله اصلی آتش‌نشان‌ها
اکرم باشی‌نژاد ۵۴ساله از گله‌هایش می‌گوید: «من از سال ۱۳۷۶ در شهرداری استخدام شدم، این شغل بی‌خوابی و استرس دارد. با این وجود این شغل را دوست دارم.»
او از مزاحمت‌های تلفنی گله کرد و از مردم خواست تلفن را در اختیار فرزندانشان نگذارند تا خطوط برای اطلاع‌رسانی حوادث واقعی اشغال نشود. او همچنین بر لزوم داشتن کپسول آتش‌نشانی (خاموش‌کننده) در منازل برای حفظ جان و مال تأکید کرد.
محسن حسن‌زاده ۳۹ساله، که پیش‌تر مسئول روابط عمومی شهرداری هم بوده است، گفت: «از ۹ سال پیش آتش‌نشان هستم. روحیه من جوری است که مشتاق هیجان هستم. به قول معروف سرم درد می‌کند که به محض اتفاق افتادن حوادث در محل حادثه حضور داشته باشم. این علاقه آنقدر زیاد است که زمانی که شیفت نیستم و متوجه می‌شوم ماشین آتش‌نشانی به محلی اعزام شده سریعاً خودم را به صحنه حادثه می‌رسانم. در کل نجات دادن دیگران بسیار حس خوبی است و من هر چقدر این حس را توصیف کنم شما نمی‌توانید این احساس را درک کنید.»
اکرم شبانی‌نژاد به میان حرف آمد و گفت: «بیشترین تماس با پایگاه ایام ماه رمضان بود که اکثراً مزاحم تلفنی هستند.» او اشاره کرد که با باز شدن مدارس، مزاحمت‌ها کاهش یافته است.
دو درخواست آتش‌نشان‌ها
فرشید فرج‌پور به یک نکته درباره نام کپسول‌های آتش‌نشانی اشاره کرد: «بهتر است مردم در منازل، خودرو و مدارس، خاموش‌کننده داشته باشند. قبلا به خاموش‌کننده‌ها، کپسول‌های آتش‌نشانی می‌گفتند اما در حال حاضر این کپسول‌ها با اسم خاموش‌کننده هم شناخته شده هستند.»
یکی از وظایف آتش‌نشانی بازدید از ساختمان‌ها پس از پایان ساخت است. اکرم باشی‌نژاد می‌گوید: «زمانی که همکاران ما به بازدید از ساختمان‌‌های مسکونی می‌روند، یادآوری می‌کنند که هر واحد باید یک کپسول آتش‌نشانی داشته باشد. اما برخی از همشهریان می‌خواهند که از این مورد چشم‌پوشی کنیم. اگر ما می‌گویم کپسول آتش‌نشانی در منزل داشته باشید برای حفظ جان و مال خودتان است.»
وی در پایان از مردم خواست که هنگام دیدن خودروهای آتش‌نشانی، راه را برای عبور باز بگذارند و ترافیک ایجاد نکنند: «متاسفانه گاهی ساعت به پایان رسیدنِ مراسم‌های عروسی تا سه و نیم صبح هم ادامه داشته است. از مردم خواهش می‌کنم که ترافیک ایجاد نکنند و اگر ماشین‌های آتش‌نشانی را دیدند، چه در روز و چه در شب، راه را برای عبور باز بگذارند.»
پایان‌بخش گزارش ما، عکس یادگاری است. جز سپاس از طرف همشهریان ارمغان دیگری برای مردان آتش نداریم.
