رضا سلیمانی – رییس اداره بهزیستی گراش: ۱۵ اکتبر برابر با ۲۴ مهرماه روز جهانی نابینایان و عصای سفید است. این روز به منظور افزایش آگاهی عمومی نسبت به چالشها و حقوق نابینایان نامگذاری شده است. در روز جهانی نابینایان، ما باید به اهمیت دسترسی و برابری برای همه افراد جامعه به طور کامل توجه کنیم. این روز فرصتی است برای تجدید نظر در رویکردهایی که میتواند زندگی افراد نابینا را بهبود ببخشد و به آنها این امکان را بدهد که در جامعه حضور فعال داشته باشند.
همانطور که همه ما میدانیم و به آن اعتقاد داریم، تمامی افرادی که در جامعه زندگی میکنند عضوی از آن جامعه هستند و دارای حقوقی میباشند. یکی از ابتداییترین و اصلیترین این حقوق امکان دسترسی به بخشهای مختلف و امکان بهرهمندی از امکانات موجود در جامعه است. افراد دارای معلولیت و سایر افرادی که به هر دلیلی از قبیل سالمندی، بیماری، جانبازی و … از نظر توانایی جسمی و عملکردی دارای مشکلاتی هستند نیز عضوی از آن جامعهاند و باید از این حقوق بهرهمند باشند.
برای حمایت از نابینایان در جامعه، میتوان اقدامات متنوعی انجام داد که شامل بهبود دسترسپذیری و ایجاد فرصتهای برابر است. از جمله این اقدامات میتوان به فراهم کردن زیرساختهای قابل دسترس مانند پیادهروهای مناسبسازی شده، سیستمهای حمل و نقل عمومی دارای اعلانهای صوتی و تکنولوژیهای کمکی نظیر نرمافزارهای تشخیص صدا و صفحهخوانها اشاره کرد. همچنین، ارائه برنامههای آموزشی که به آموزش خط بریل و مهارتهای کامپیوتری میپردازد و فراهم کردن فرصتهای شغلی مناسب برای نابینایان از اهمیت بالایی برخوردار است. افزایش آگاهی و درک عمومی نسبت به نیازها و تواناییهای نابینایان و تشویق مشارکت آنها در فعالیتهای فرهنگی و ورزشی نیز میتواند به حضور اجتماعی آنها کمک کند.
در همین راستا و با هدف رعایت عدالت در جامعه طی قانون حمایت از حقوق معلولان کشور، مصوب سال ۱۳۹۶ موضوع الزام اجرای ضوابط مناسبسازی و دسترسپذیری برای عموم در تمامی سطوح کشور ابلاغ شده است. علیرغم تمامی اقداماتی که غالبا توسط ادارات و ارگانهای ذیربط صورت گرفته است، متاسفانه هنوز عدم اجرای ضوابط مناسبسازی و دسترسپذیری از مشکلات اصلی شهرستان ما میباشد. این مشکل موجب شده معلولین، سالمندان، جانبازان و سایر افراد دچار کمتوانی جسمی که بخش قابل توجهی از جمعیت شهرستان را شامل میشوند، از امکان تردد بدون مشکل در سطح شهر و روستا و استفاده از امکانات موجود محروم باشند و به همین دلیل اکثر این عزیزان محکوم به خانهنشینی و از دست دادن فرصتهایشان در طول زندگی هستند. خیلی از این افراد علیرغم معلولیت، توانمندیهای زیادی دارند و توانایی شاغل شدن و گاها حتی قادر به راهاندازی کسب و کار خاص خود میباشند، منتهی به دلیل عدم مناسبسازی جامعه امکان حضور آنان در این عرصهها فراهم نیست و متاسفانه از این حقوق حداقلی محروم هستند.
افراد غیر نابینا میتوانند با اقدامات مختلفی در حمایت از نابینایان مشارکت کنند. این اقدامات شامل افزایش آگاهی و درک عمومی در مورد چالشهایی است که نابینایان با آن روبرو هستند و همچنین ترویج فرهنگ دسترسپذیری و فراگیری و مشارکت در برنامههای آموزشی. کمک به توسعه مهارتهای شغلی نابینایان، از جمله آموزش خط بریل و استفاده از تکنولوژیهای کمکی، نیز میتواند مفید باشد. علاوه بر این، کمک به ترجمه و مناسبسازی کتابها و مواد آموزشی به فرمتهای قابل دسترس برای نابینایان، مانند کتابهای صوتی و متون بریل، از دیگر راههای مشارکت است. همکاری با سازمانهای مردمنهاد و دولتی که در زمینه حقوق نابینایان فعالیت میکنند و پشتیبانی از قوانینی که به بهبود دسترسی نابینایان به منابع و خدمات کمک میکند، میتواند تأثیرگذار باشد.
در نهایت، ایجاد محیطهای کاری و اجتماعی که در آن نابینایان بتوانند به طور مؤثر مشارکت کنند و از حقوق برابر برخوردار باشند، از اهمیت بالایی برخوردار است. این اقدامات میتواند به ایجاد جامعهای فراگیرتر و دسترسپذیرتر کمک کند که در آن همه افراد، صرفنظر از تواناییهای بینایی، قادر به مشارکت کامل هستند.
مطمئنا بدون توجه خاص و مشارکت عموم مردم در هر جایگاه و شغلی، رسیدن به جایگاهی قابل قبول در زمینه مناسب سازی و دسترسپذیری جامعه و داشتن شهری بدون مانع امکان پذیر نخواهد بود.
به همین جهت و به مناسبت روز جهانی عصای سفید از عموم مردم نوعدوست و نیکاندیش شهرستان گراش اعم از بازاریان، اصناف، خیرین، دستگاههای دولتی، مهندسین، رانندگان، فعالین در بنگاههای خدماتی و … تقاضا داریم که به این موضوع توجه ویژه داشته باشند، و هر یک از ما در هر جایگاه و موقعیتی که هستیم امکانات، شرایط و تمهیداتی فراهم کنیم تا تمامی افراد جامعه با هر نوع وضعیت جسمی و میزان توانایی، امکان تردد بدون مشکل و بهرهمندی از خدمات و امکانات موجود را داشته باشند.