هفت‌برکه – دکتر مینا جباری: اگزما نوعی شرایط پوستی است که موجب خارش و پوسته‌پوسته شدن پوست می‌شود. علل مختلفی موجب بروز این شرایط می‌شود، از جمله آلرژی و حساسیت به انواع مواد مختلف، سابقه خانوادگی، سرما و خشکی هوا و…
علائم اگزما چیست؟
۱) خارش شدید؛ ۲) تغییر رنگ؛ در افرادی با رنگ پوست روشن، قسمت‌هایی از پوست که دچار اگزما می‌شود ممکن است به رنگ قرمز یا صورتی درآید. در افرادی با پوست تیره، ممکن است این قسمت‌ها به رنگ قهوه‌ای تیره، بنفش یا خاکستری تغییر رنگ دهد؛ ۳) برآمدگی‌های کوچک بر سطح پوست؛ ۴) پوسته‌پوسته شدن پوست.
اکثر افرادی که به اگزما مبتلا می‌شوند، اولین علائم را پیش از ۵ سالگی بروز می‌دهند اما اگزما در سنین مختلف می‌تواند به شکل‌های مختلفی ظاهر شود: در نوزادان و کودکان زیر ۲ سال، اگزما بیشتر جلوی بازوها و پاها، گونه‌ها و سر را درگیر می‌کند (نواحی کشاله ران معمولا درگیر نیست).
در کودکان بزرگتر و بزرگسالان، اگزما معمولا دو طرف گردن، آرنج و پشت زانو را درگیر می‌کند. همچنین می‌تواند در نواحی مچ‌ها، دست‌ها، ساعد و صورت بروز پیدا کند. در این افراد پوست می‌تواند به مرور زمان ضخیم‌تر و حتی در اثر خارش زیاد، دچار زخم شود.
چه کارهایی را می‌توان جهت کاهش علائم انجام داد؟
می‌توان از کرم‌ها و پمادهای قوی مرطوب‌کننده جهت جلوگیری از خشکی شدید پوست استفاده کرد. در صورت امکان، می‌بایست از مواردی که موجب بدتر شدن اگزما می‌شوند دوری کرد، از جمله: ۱) قرارگرفتن در معرض گرمای شدید یا تعریق زیاد؛ ۲) قرار گرفتن در معرض هوای خیلی خشک؛ ۳) استرس و نگرانی؛ ۴) تغییر دمای ناگهانی؛ ۵) صابون‌ها یا محصولات مراقبتی غیرملایم؛ ۶) عطر و ادکلن؛ ۷) پشم گوسفند
درمان اگزما چگونه است؟
درمان‌های موجود موجب تسکین علائم اگزما می‌شود اما آن را از بین نمی‌برد. اگرچه علائم تقریبا نیمی از کودکانی که مبتلا به اگزما هستند، با رسیدن به سن بزرگسالی از بین می‌رود. درمان‌های موجود شامل موارد زیر است:
کرم‌ها و پمادهای مرطوب‌کننده: این محصولات رطوبت را داخل پوست نگه می‌دارند. استفاده از این مرطوب‌کننده‌ها پس از استحمام توصیه می‌شود.
کرم‌ها و پمادهای استروئیدی: موجب کاهش علائمی همچون خارش و ورم می‌شوند. این کرم‌ها (و حتی قرص‌های آن که در موارد شدیدتر استفاده می‌شود) باید زیر نظر پزشک یا داروساز مصرف شود و از مصرف خودسرانه‌ی آن خودداری شود.
آنتی‌هیستامین‌ها: در مواردی که خارش شدید پوست موجب بی‌خوابی بیمار در شب شود، بیمار می‌تواند با مشورت پزشک یا داروساز، یک آنتی‌هیستامین مناسب جهت کاهش این علائم مصرف کند.
داروهایی که موجب تغییر عملکرد سیستم ایمنی می‌شوند: این مورد برای بیمارانی است که صرفا با استفاده از کرم‌ها و پمادهای مرطوی‌کننده و استروئید درمان نمی‌شوند.
آیا اگزما قابل پیشگیری است؟
برای کودکانی که در خانواده‌ی خود افرادی با سابقه‌ی اگزما دارند، احتمال ابتلا افزایش پیدا می‌کند. برای این دسته از کودکان و نوزادان، مراقبت پوستی مناسب می‌تواند کمک‌کننده باشد، بخصوص در مناطق سرد یا خشک.
مراقبت پوستی مناسب شامل استفاده از کرم‌ها یا پمادهای مرطوب‌کننده است اما به صورت قطع نمی‌توان گفت این کار موجب پیشگیری از ابتلا به اگزما می‌شود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
۱) علائم عفونت همچون تب وجود داشته باشد.
۲) اگزما باعث اضطراب بیمار شود.
۳) به علت خارش شدید، مشکل بی‌خوابی ایجاد شده باشد.
۴) اگر در قسمت‌های درگیر، چرک و یا زخم زرد رنگ مشاهده شود.
۵) علائمی روی چشم یا لب و یا هرگونه دانه و تاول در دهان ایجاد شده باشد.
۶) اگر پس از قرار گرفتن در کنار فردی با تاول‌های تبخالی یا تاول‌های ناشی از تب بالا، علائم بدتر شده باشد.