نماد سایت هفت‌برکه – گریشنا

دواچی ۸: آفتاب‌سوختگی زمستان و تابستان ندارد

هفت‌برکه دکتر مینا جباری: آفتاب‌سوختگی زمانی رخ می‌­دهد که شخص مدت زمان زیادی در معرض اشعه‌ی ماورا بنفش باشد و نتیجه‌­ی آن، آسیب به سلول‌­های پوستی است. این مشکل ربطی به فصل ندارد و در هر زمانی ممکن است اتفاق بیفتد. اگرچه بیشتر آفتاب‌سوختگی‌­ها شدید نیستند، اما مواجهه‌­ی طولانی‌مدت با نور خورشید در طول زندگی و نیز آفتاب‌سوختگی­‌های متعدد می‌­تواند ریسک ایجاد سرطان پوستی، چین و چروک‌­ها و دیگر مشکلات پوستی را افزایش دهد.

علائم آفتاب‌سوختگی

برخلاف انواع دیگر سوختگی‌­ها، آفتاب‌سوختگی ممکن است بلافلاصله خود را نشان ندهد؛ چرا که قرمزی ناشی از آفتاب‌سوختگی بین سه تا ۵ ساعت پس از مواجهه با نور خورشید ظاهر می­‌شود. علائم معمول آفتاب‌سوختگی شامل قرمزی، درد پوستی و افزایش حساسیت نسبت به فشار پوستی و گرما است. آفتاب‌سوختگی­‌های شدیدتر می‌­تواند موجب ایجاد ورم و تاول شود. آسیب ناشی از آفتاب‌سوختگی می‌­تواند تیره و برنزه شدن پوست را تشدید کند. درواقع تیرگی پوست، پاسخ بدن به آسیب وارد شده به سلول‌­های پوستی است.

آفتاب‌سوختگی با پیری پوست (چین و چروک پوستی) و سرطان‌­های پوستی مرتبط است. اشعه ماورا بنفش همچنین ریسک ابتلا به کاتاراکت (تیره و کدر شدن عدسی چشم) را نیز افزایش می‌دهد.

دلایل و ریسک‌فاکتورهای آفتاب‌سوختگی

در حالت معمول، ماده­‌ای به اسم ملانین از پوست در مقابل نور خورشید محافظت می‌­کند. ملانین در واقع رنگدانه‌­ای است که رنگ بدن افراد مختلف را مشخص می­‌کند. اگر پوست مدت زمان زیادی در مقابل اشعه UV خورشید قرار بگیرد، اثر حفاظتی از بین رفته و پوست می‌­سوزد.

مقداری از اشعه UV مورد نیاز که باعث سوختگی پوست می­‌شود به عوامل زیر بستگی دارد:

یک) مقدار ملانین موجود در پوست: در حالت کلی، افرادی با پوست و موی روشن، ملانین کمتری دارند و ریسک آفتاب‌سوختگی در این افراد در مقایسه با افرادی با پوست و موی تیره بیشتر است. برخی افراد حتی اگر کمتر از ۱۵ دقیقه در مقابل نور خورشید قرار بگیرند، علائم آفتاب‌سوختگی را نشان می‌­دهند.

دو) مکان و محلی که شخص در آن قرار دارد: افرادی که نزدیک خط استوا و یا در ارتفاعات قرار دارند، احتمال آفتاب‌سوختگی در آنان بیشتر است.

سه) برخی داروها پوست را در مقابل آفتاب‌سوختگی حساس­‌تر می­‌کنند؛ از جمله داروهایی چون مسکن‌­ها (ایبوپروفن)، سیپروفلوکساسین، تتراسایکلین، فورزماید، هیدروکلروتیازید و… در خصوص مصرف داروهای ذکر شده و یا داروهای دیگری که این مشکل را ایجاد می‌­کنند، با پزشک یا داروساز مشورت کنید و تا حد امکان از قرارگیری در مقابل نور خورشید اجتناب کنید.

 

درمان آفتاب‌سوختگی

شخصی که دچار آفتاب‌سوختگی شده باید تا زمان برطرف شدن قرمزی و درد پوستی، دور از نور خورشید باشد. برخی مسکن­‌ها می‌­توانند در کاهش درد پوستی موثر باشند و زمانی بهترین نتیجه را دارند که در اسرع وقت و با شروع درد مصرف شوند.

در سوختگی‌­های خفیف­تر، کمپرس‌­های سرد، لوسیون‌­های بر پایه‌­ی آلوئه‌­ورا و لوسیون‌­ها یا اسپری‌­های بی‌حس‌کننده­‌ی موضعی می­‌توانند مفید باشند.

در سوختگی­‌های شدیدتر، مراجعه به پزشک الزامی ا­ست. علائم آفتاب­ سوختگی شدید شامل درد شدید و تاول‌های پوستی است. در موارد خیلی شدید ممکن است تب، سردرد، گیجی، تهوع و استفراغ و تاری دید نیز مشاهده شود.

پیشگیری از آفتاب سوختگی

یک) ضد آفتاب­‌ها: ماده‌­ی فعال ضد آفتاب می‌­تواند از مواد معدنی باشد که یک حفاظت فیزیکی ایجاد کرده و مانع از رسیدن از اشعه UV به پوست می‌­شود. همچنین ماده‌­ی فعال می‌­تواند از مواد شیمیایی باشد که موجب جذب اشعه UV می­‌شود. انواع فرمولاسیون‌­های ضد آفتاب (کرم، ژل، لوسیون، اسپری) از مواد فعال متعددی تشکیل شده و ترکیبی از محافظت فیزیکی و شیمیایی ایجاد می‌­کنند.

فاکتور محافظت از آفتاب (SPF) نشان­دهنده­‌ی این است که ضد آفتاب مورد نظر چه میزان محافظت در برابر اشعه UVB ایجاد می‌­کند. مطالعات نشان می­‌دهد ضد آفتابی با SPF 50 حدودا ۲۰ درصد محافظت بیشتری نسبت به ضد آفتابی با SPF 30 ایجاد می‌­کند. با این حال اگر ضد آفتابی با SPF کمتر بر روی پوست قابل تحمل­تر است، استفاده از آن توصیه می‌­شود.

ترجیح بر این است که ضد آفتابی با اثرات گسترده­‌تر (اثر بر هر دو نوع اشعه‌­ی UVA و UVB) استفاده شود که این فاکتور بر روی ضد آفتاب‌­ها ذکر شده است.

استفاده از ضد آفتابی با SPF بالاتر نمی‌­تواند باعث طولانی­‌تر شدن اثر آن شود و در صورتی که شخص قرار است مدت زمان زیادی در معرض نور خورشید باشد، باید هر دو ساعت ضد آفتاب خود را مجددا استفاده کند.

ضد آفتاب می­بایست ۲۰ دقیقه قبل از قرارگیری در مقابل نور خورشید استفاده شود. برای پوست صورت (که معمولا بیشتر از دیگر قسمت­‌های بدن در معرض نور است) باید به اندازه دو انگشت کامل از ضد آفتاب استفاده شود. جهت محافظت از پوست لب نیز می‌­توان از بالم لب‌­های ضد آفتاب استفاده نمود.

دو) لباس: علاوه بر ضد آفتاب‌­ها، استفاده از کلاه‌­های لبه‌­دار و لباس‌­های آستین‌بلند توصیه می‌­شود. عینک‌های آفتابی که محافظتی صد درصدی در مقابل اشعه UV ایجاد می­‌کنند، می‌­توانند ریسک ابتلا به کاتاراکت را کاهش دهند.

نکاتی در خصوص کودکان

از آنجا که کودکان از خطرات آفتاب‌سوختگی اطلاعی ندارند، ریسک سوختگی در آنان نسبت به بزرگسالان بیشتر است. همچنین کودکان ممکن است به نور خورشید حساس­تر باشند و این می­‌تواند موجب آسیب بیشتری به DNA نسبت به بزرگسالان شود.

استفاده از ضد آفتاب مخصوص کودکان همواره توصیه می‌­شود. این ضد آفتاب­‌ها معمولا حاوی مواد فعال فیزیکی هستند که برای کودکان ایمن­تر است.

ذکر این نکته ضروری است که نوزادان کمتر از شش ماه تا جای ممکن نباید در معرض نور مستقیم خورشید باشند و می­‌بایست با استفاده از لباس‌­های مناسب برای آن­­ها حفاظت کافی ایجاد کرد.

ستون دواچی را از این صفحه دنبال کنید.

خروج از نسخه موبایل