نماد سایت هفت‌برکه – گریشنا

کمد ۴۸: چیزی بیشتر از زندگی، رسمِ پروانه شدن

هفت‌برکه – سمیه کشوری: ترینا پالوس Trina Paulus نویسنده‌ای آمریکایی است که در سال ۱۹۳۱ در کلیولند اوهایو به دنیا آمد. او خود را «طرفدار کشاورزی ارگانیک، کمپوست، سلامت کلی و جستجوی معنوی» توصیف می‌کند. پالاس به عنوان نایب رئیس شبکه Cornucopia نیوجرسی فعالیت دارد.

مهم‌ترین کتاب ترینا پالوس، با نام اصلی «به امید گل‌ها» Hope for the flowers اولین بار در سال ۱۹۷۲ منتشر شد. اما در ایران با اسمِ «چیزی بیشتر از زندگی»، «در تکاپوی معنا» و «در جست‌وجوی معنای زندگی تا گل‌ها باقی بمانند» با مترجمان متفاوتی چاپ شده است. ترجمه‌‌ی فارسی این کتاب در سال ۱۳۶۶ برگزیده‌ی شورای کتاب کودک شد.

این کتاب با زبانی کودکانه به مسئله‌ی معنای زندگی می‌پردازد، و به چندین زبان ترجمه شده است. کتاب «چیزی بیشتر از زندگی» یک داستان روانشناسی دارد و محبوب‌ترین و پرفروش‌ترین کتاب‌های داستانی در سراسر دنیا به شمار می‌رود. به این کتاب می‌توان از وجوه مختلف پرداخت ولی در اینجا به دو جنبه از آن می‌پردازیم: یک، گنجاندن یک مفهوم بزرگ در زبانی ساده؛ و دو، استفاده از زبان تمثیلی.

 

گنجاندن یک مفهوم بزرگ در زبانی ساده

این کتاب به خاطر نوع زبان و شخصیت‌هایی چون کرم ابریشم، در دسته‌ی کتاب کودک جای گرفته است ولی همان طور که از نام اثر پیداست و با توجه به مفهوم بزرگ خود داستان، باید گفت این کتاب برای بزرگسالان مناسب‌تر و حیاتی‌تر است. این داستان، مفهومی بنیادین، عمیق و فلسفی را در قالب داستانی ساده و کوتاه بیان می‌کند.

این کتاب در داستانی کوتاه، حکایت زندگی یک کرم ابریشم را بازگو می‌کند که همه چیز در زندگی دارد؛ برگ سبز و تازه برای خوردن، درختی محکم برای زندگی و خورشیدی که به او نور می‌تاباند؛ تا اینکه یک روز به فکر فرو می‌رود و از خودش می‌پرسد آیا زندگی فقط همین است؟ وقتی جوابی برای یک زندگی حقیقی و درست پیدا نمی‌کند، به دنبال چیستی زندگی و شناخت خود، از درختی که در شاخه‌ی آن زندگی و از برگ‌هایش تغذیه می‌کرده، پایین می‌آید. این کرم ابریشم که کرم راه‌راه نام دارد، سفر خود را برای پیدا کردن جواب شروع می‌کند.

صدایی در اعماق وجود کرم ابریشم مدام می‌گوید زندگی ارزشی بیش از خوردن و بزرگ‌تر شدن دارد. صدایی که روزی جایی در اعماق وجود همه‌ی ما به گوشمان می‌رسد. داستان از جایی زیبا می‌شود که کرم ابریشم به صدای درونش گوش می‌دهد و به دنبال جواب دور جهان راه می‌افتد. کرم راه‌راه در این سفرِ معنوی با دیگرانی برخورد می‌کند و می‌بیند آن‌ها هم چیزی زیادی از زندگیِ حقیقی نمی‌دانند. پس کرم راه‌راه کجا به دنبال معنای واقعی زندگی بگردد؟ روحِ پرسشگر کرم راه‌راه کجا آرام می‌گیرد؟

 

استفاده از زبان تمثیلی

تمثیل یک روایت است که پوشیده خوانده شود؛ به‌طوری‌که معنای دیگری را هم به خود بگیرد. تمثیل، توصیف یک چیز است زیر پوشش چیزی دیگر. تمثیل برای رسیدن به اهداف نهایی خود از نمادهای گوناگونی استفاده می‌کند. به عبارت دیگر، تمثیل که شاخه‌ای از تشبیه است، ذکر روایتی است به شعر یا نثر که مفهوم واقعی آن از طریق برگرداندن اشخاص و حوادث به صورت‌هایی غیر از آنچه که در ظاهر دارند حاصل می‌شود.

کتاب «چیزی بیشتر از زندگی» یک داستان تمثیلی است که بیانگر آرمان‌گرایی ضد فرهنگ دوره است.

کرم راه‌راه در مسیر به ستونی برمی‌خورد که کرم‌های ابریشم برای بالا رفتن از آن تقلا می‌کنند و رویِ سر و کولِ هم سوار می‌شوند و به بالا می‌خزند. بالایِ ستون هم تویِ ابرها گم شده است. کرم راه‌راه از دیگران می‌پرسد بالا چه خبر است ولی هیچ‌کس نمی‌داند و صرفاً به این خاطر که همه از ستون بالا می‌روند بقیه هم همین کار را می‌کنند. کرم راه‌راه هم به تبعیت از بقیه از ستون بالا می‌رود اما اوضاع آنجا خوب نیست و هیچ‌کس به دیگری کمک نمی‌کند، حتی همدیگر را هل می‌دهند. او در این مسیر با یک کرمِ ابریشم دیگر به نام کرم خاکستری آشنا می‌شود. این آشنایی ادامه‌ی سفر پروانه شدن را رقم می‌زند. با این حال روح کمال‌طلب کرم راه‌راه در تکاپوی رسیدن به معنای زندگی، با موانع زیادی روبرو می‌شود اما با این حال راهش را ادامه ‌دهد تا رسم پروانه شدن را بیاموزد.

کرم‌ها و پروانه‌ها در این داستان، به‌عنوان استعاراتی نمادین، به برخورد شخصیت‌های مختلف بشر نسبت به زندگانی اشاره دارند. انسان‌ها هم مانند همین کرم راه‌راه در مسیر بزرگ شدنشان سفرهایی چه به درون چه به بیرون طی می‌کنند اما انتخاب‌های آن‌هاست که انسان‌ها را از هم مجزا می‌کند. دسته‌ای ممکن است به همان خوردن و بزرگ شدن بسنده کنند و هیچ‌گاه به صدای درونشان گوش ندهند. گاهی ما در جامعه به دنبال چیزی می‌رویم که راحت‌تر و بی‌دردسرتر است. همان راهی که بیشتر مردم طی می‌کنند و ما هم به تبع از آنان همان راه را طی می‌کنیم اما در این مسیر هیچ‌گاه کمال و رهایی در ما اتفاق نمی‌افتد. دسته‌ای دیگر ممکن است به صدای درونشان گوش دهند اما در این سفر زود جا می‌زنند و سرخورده می‌شوند. دسته‌ای دیگر هم در این مسیر پر فراز و نشیب سختی‌های راه را تحمل می‌کنند. این دسته، همان‌هایی هستند که در نهایت رسم پروانه شدن را می‌آموزند.

اگر می‌خواهید قصه‌ای درباره‌ی پروانه شدن و پرواز کردن بشنوید، کتاب صوتی آن می‌تواند برای شما انگیزه‌ و الگویی محکم‌تر باشد. کتاب صوتی این داستان در پایگاه کتاب گویای ایران‌صدا به اسم «امیدی برای گل‌ها» به صورت رایگان وجود دارد.

خروج از نسخه موبایل