هفت‌برکه: مدیران آموزش و پرورش گراش راه حل بسیاری از مشکلات آموزشی شهرستان را در حضور فرهنگیان بومی می‌بییند و در نشست خبری با رسانه‌ها بارها روی این موضوع تاکید کردند.
نشست خبری دکتر محمدعلی فرجی مدیر و سه معاون آموزش و پرورش شهرستان گراش صبح ۱۶ مردادماه ۱۴۰۲ در آستانه روز خبرنگار در دفتر مدیر آ.پ گراش برگزار شد.
کمبود نیروی انسانی چالش اصلی ماست
دکتر محمدعلی فرجی مدیر آموزش و پرورش در ابتدای این جلسه گفت: «همه روزها متعلق به شما خبرنگاران است. شما چشم‌های بینا و گوشهای شنوا جامعه هستید. در یک جامعه هر چه نقش خبرنگاران قوی‌تر باشد آن جامعه سالم‌تر است چون منِ مسئول وقتی می‌بینم چند چشم بینا من را نظاره می‌کنند با دقت بیشتری به مسائل ورود خواهم کرد.»
فرجی گفت: «دو رسالت بزرگ خبرنگاران اطلاع‌رسانی و تنویر افکار عمومی است. اگر به اوایل انقلاب برگردیم ما به این شدت و حجم نقش خبرنگاران را پررنگ نمی‌دیدیم ولی الان هر کدام از خبرنگاران گوشهای از کار را به دست گرفته‌اند و امیدواریم آن چیزی که هست را نشان دهید نه بزرگنمایی شود نه کوچک‌نمایی و نه سیاه‌نمایی.»
فرجی با اشاره به حضور یک ساله خود در آموزش و پرورش گفت: «تیم شورای معاونین ما همگی از مدیران مدارس بودند که اکنون در جایگاه بالاتری برای خدمتگزاری حضور دارند. قبل از حضور در مدیریت با این دوستان جلساتی داشته‌ایم و چالش‌های را بررسی کرده‌ایم. خروجی یک چالش می‌شود یک برنامه خوب.»
فرجی در مورد مهمترین چالش‌ها و مسائل آموزش و پرورش گراش گفت: «یکی از مهمترین چالش‌های ما کمبود نیروی انسانی به ویژه نیروی انسانی بومی است. حدود ۸۵ درصد از بدنه آموزش و پرورش ما غیر بومی هستند که خود به خود یک سری چالش‌ها را در پی دارد. تهیه مسکن، رفاه نسبی آن‌ها، نقل و انتقالات آن‌ها همه چالش‌های بزرگ ما است. در بحث آموزش هم وقتی نیروها پر و خالی می‌شود ما به ثبات آموزشی نمی‌رسیم. ما معلم‌ها را پست‌بندی می‌کنیم ولی آن‌ها به این نیت وارد می‌شوند که در سال‌های بعد به محل مورد نظر و شهر خودشان منتقل شوند و این باعث چالش‌ها و عدم ثبات آموزشی برای ما می‌شود.»
فرجی در در درخواستی از رسانه‌ها گفت: «حتما به هر طریق ممکن همشهریان را تشویق کنید تا در آزمون‌های استخدامی و دانشگاه فرهنگیان شرکت کنند. بچه‌ها تشویق شوند که به سمت آموزش و پرورش بیایند تا شاهد حضور حداکثر همشهریان باشیم.»
در کرونا والدین فهمیدند آموزش چه کار سنگینی است
فرجی در مورد فعالیت‌های پرورشی در گراش گفت: «سند تحول آموزش و پرورش در شش ساحت تنظیم شده است و ما سعی کرده‌ایم در برنامه‌های پرورشی در ذیل یکی از ساحت‌ها فعالیت کنیم. در برنامه‌ها ما باید به یکی از اسناد بالادستی استناد کردیم که در این حوزه تربیت‌بدنی و پرورشی حرکت‌های بزرگی انجام شده است که خبرهای آن منتشر شد.»
فرجی در مورد آموزش و پرورش در پساکرونا گفت: «چالش دیگر ما در سال‌های اخیر کرونا بود که همه جامعه را درگیر کرد و ما سه سال کلاس‌های‌مان خالی بود و مدرسه شادابی را نداشت. آموزش رفت در خانه‌ها با فشار زیاد و کیفیت نازل و والدین فهمیدند که کار معلمان چقدر سنگین بوده است. سه سال گذشت ولی دردسری که ایجاد شد این بود دانش‌آموزان سه سال از نظر اجتماعی عقب افتادند و از نظر ما سن عقلی و اجتماعی دانش‌آموزان رشد نکرد و در این دوره فضای مجازی غوغا کرد. فضای مجازی وبال جامعه و ما شده است هر چند ما فضای مجازی را صرفا یک چالش نمی‌بینیم و یک فرصت است هر چند زود دانش‌آموزان وارد این فضا شدند و عملا ما به عنوان یک حربه خطرناک می‌بینیم.»
مدیر آ.پ گراش با اشاره به تغییر روابط عمومی مدیر آموزش و پروش گراش گفت: «خبرهایی که از مجموعه ما خارج می‌شود علمی‌تر شده است و دارای مبنای صحیح بوده است و حداقل در این قسمت ارتقای خوبی پیدا کرده‌ایم. ما دوشنبه‌ها در مساجد در محلات دیدار چهره به چهره داریم. در گام‌های نهایی در طول سال طرح «سه میم» مسجد، محله و مدرسه را اجرا می‌کنیم.»
تاسیس مدارس غیر دولتی دیگر به صرفه نیست
مهرزاد رستم‌پور معاون آموزشی مدیریت آ.پ گراش در پاسخ به سوال پندری در مورد گسترش مدارس غیر دولتی گفت: «مدارس غیر دولتی بازوی آموزش و پرورش هستند. چون نیروهای ما ۸۵ غیر بومی است در این بخش خیلی مشکل داریم . از طرف دیگر نیروهای مدارس غیر دولتی کمکی آموزش هستند. البته این نیروها باید مورد از نظر علمی، اخلاقی و اعتقادی مورد تایید آموزش و پرورش باشند حضور این نیروها می‌تواند گره‌گشا باشند. نه این که بخواهیم این مدارس را افزایش بدهیم و و در راستای کارمان می‌رویم جلو و آسیبی به ما نمی‌رساند. در کنار این‌ها ما کارگاه‌هایی داریم که این همکاران شاغل در مدارس غیر دولتی و دولتی به روز می‌شوند.»
آیا درخواست مجوز جدیدی بوده است؟ رستم‌پور گفت: « از سال گذشته مهدهای کودک به عنوان کودکستان ۱ و۲ زیر نظر آموزش و پرورش آمده است. تقاضاهایی هم داشته‌ایم. این مهد کودک‌ها پراکنده بوده است ولی الان زیر نظر آموزش اداره تمامی غیر دولتی‌ها باید مجوز بگیرند و محتوای آموزشی آن‌ها از استان ارسال می‌شود و در اختیار مدارس قرار می‌دهیم. برای مدرسه غیر دولتی درخواست جدیدی نداشته‌ایم ولی به عنوان کودکستان داشته‌ایم هم به شکل تمدید و هم مجوز جدید.»
تعداد مجوز مدارس غیر دولتی محدودیتی دارد و آیا این مدارس به ویژه در مقطع ابتدایی در گراش بیشتر از متوسط کشوری نیست؟ مدیر آموزش و پرورش پاسخ داد: «تعداد مدارس غیر دولتی بر اساس ظرفیت منطقه مشخص می‌شود. در این مورد برای موسس معیارهای اقتصادی هم مطرح است که بتواند دانش‌آموز هم جذب کند. چون تعداد دانش‌آموزان ابتدایی و جمعیت هدف زیاد است درخواست‌ها در این مقطع بوده است و کمکی هم به آموزش و پرورش است. برای موسسین در مقطع متوسطه اول و دوم فعالیت به صرف نیست مدارس برآورد می‌کنند که آیا ظرفیت دارد یا نه. اگر درخواست جدیدی هم باشد ما مشاوره می‌دهیم که این به صرف نیست. در شهر ما الان مدارس غیر دولتی کفایت می‌کند. در مقطع ابتدایی حدود ۱۰ مدرسه غیر دولتی و ۴۲ مدرسه دولتی داریم. در کل ۹۵ مدرسه و فضای آموزشی در شهرستان فعال هستند.»
تفکر خیرین همچنان به سمت ساختمان‌سازی است
فرجی در پاسخ به خبرنگار تابان در مورد کمک‌های خیرین برای بخش‌های نرم‌افزاری و محتوایی گفت: «هر مسئولی به دنبال این است که کمک‌ها را مستقیم از مردم و خیرین بگیرد چون راحت‌تر است. اما برنامه من از اول این نبود و از ابتدای ورود در سال گذشته هم به دنبال بودجه دولتی بودیم که بودجه خوبی هم مصوب شد. البته می‌دانید که بودجه مصوب و تخصیص با هم خیلی تفاوت دارد و این تخصیص هیچ ربطی هم به زرنگ بودن مدیر مجموعه ندارد و تصمیم از بالا گرفته می‌شود. عیب بزرگ بودجه‌های دولتی این است که فقط شامل بودجه‌های عمرانی می‌شود و بودجه‌های دولتی ما و بودجه‌های نوسازی برای آموزش خیلی خیلی ناچیز است.»
فرجی گفت: «در بخش کمک‌های خیرین ما در قالب پروژه مهر همراه خیرین و بخشدارها رفتیم همه مدارس روستاها را دیدیم و بخشی خیرین و بخشی از بودجه دولتی برای رفع مشکلات روستاها کمک گرفته‌ایم که بیشتر در بخش ساختمان بوده است. اما در بخش دیگر هم بوده است. مثلا ما در بحث کنکور برای تقدیر از قبولی‌های کنکور خیریه عنیبه هفت لپ‌تاپ اهدا کردند و در حوزه‌های تربیت‌بدنی و قرآن و عترت هم کمک‌هایی داشته‌اند اما در کل خیرین با همان نگاه قدیمی که چیزی جلو چشم باشد، همچنان بیشتر به بنا و ساختمان توجه دارند هر چند من شخصا به این اعتقادی ندارم. سر جمع خیرین با همه مشکلات کنار ما هستند ولی در کل نگاه ما باید بیشتر به سمت دولت باشد تا خیرین»
بدیع‌زادگان معاون پرورشی و تربیت‌بدنی آ.پ گراش در مورد موفقیت‌های حوزه کاری خود گفت: «حوزه کاری ما بسیار گسترده است و از تربیت‌بدنی، قرآن، سازمان دانش‌آموزی، کانون‌ها، دارالقرآن‌ها، بسیج دانش‌آموزی، مشاوره و … را شامل می‌شود. در بخش مسابقات قرآن، عترت و نماز بیش از ۵۰ درصد دانش‌آموزان در این مسابقات شرکت کردند و به نوعی رکوردشکنی و جهش داشته‌ایم. از ۵ هزار شرکت‌کننده دانش‌آموز، ۹۵ نفر به مسابقه مقدماتی استانی، از آنجا ۳۰ نفر به مسابقات استانی رفتند و ۶ نفر مقام استانی داشته‌ایم که به مسابقات کشوری اعزام می‌شوند. در بخش تشویق و تقدیر از دانش‌آموزان خیرین این موارد را دیده‌اند و مشارکت خوبی داشته‌اند و از ۴۵۰ برگزیده باید تقدیر کنیم. در بخش تربیت‌بدنی آقای وفایی‌فرد و جهانسوزی ما در تمامی رشته‌ها را با کمک هیات‌ها مسابقات را برگزار کردند و در بخش استعدادیابی فوتسال هفت نفر از دانش‌آموزان انتخاب شدند.»
رستم‌پور معاون آموزشی در مورد کمک‌های خیرین گفت: «خیرین در بخش آموزش کمتر وارد می‌شود. کارگاه‌هایی که برگزار می‌کنیم یا مشاوری که داریم هزینه دارد.»
فرجی در مورد تاسیس دانشگاه فرهنگیان در گراش گفت: «روزی که ما آمدیم تیم قبلی گفتند که کار تمام است و امضای آخر مانده است. ما هم یک نامه با شش امضا از مسئولان شهرستان تنظیم کردیم و برای نماینده فرستادیم. موضوع را در دیدار با وزیر وقت هم مطرح کردم. در گفتگو با رییس دانشگاه فرهنگیان اعلام کردند که نگاهی به توسعه دانشگاه فرهنگیان ندارند. آقای صحرایی که آن زمان رییس دانشکده بودند گفت نگاه‌شان به توسعه نیست و نگاه بیشتر به تجمیع است و از بالا نگاه مثبتی به توسعه ندارند چه برای لار و چه برای گراش. پیگیر هستیم ولی نگاه وزیر مثبت نیست.»
۴۲۰ دبیرستانی سال گذشته مدرسه را رها کرده‌اند
پرسش هفت‌برکه در مورد تاثیر کرونا بر ترک تحصیل دانش‌آموزان بود. رستم‌پور معاون آموزشی آ.پ گفت: «در دوره کرونا خیلی از دانش‌آموزان در کنار درس خواندن درگیر شغل می‌شدند. تعدادی از دانش‌آموزان راهی بندر و یا شهرهای دیگر شدند. بر اثر آمار ارسالی از شیراز در دوره ابتدایی ۱۲۱ نفر، در دوره متوسطه اول ۱۲۳ نفر، در دوره متوسطه دوم ۴۲۰ نفر آمار ارسالی بازمانده از تحصیل است. خروجی این آمار کاملا واقعی نیست و آمار در دوره ابتدایی به ویژه خیلی دقیق نیست چون آمار ثبت احوال ملاک است که ممکن است اختلاف داشته باشد. به خاطر همین آمار خیلی دقیق نیست. ما در متوسطه دوم ریزش دانش‌آموزی زیادی داشتیم. دانش‌آموزانی که رفتند و مشغول به کار شدند ولی به چرخه آموزش و پرورش برنگشتند. با کمک مدیران در طرح شهید محمودوند تلاش کردیم دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل را به مدارس برگردیم هنوز آمار دقیقی از دانش‌آموزان بازگشته نداریم حتی بعضی از مدیران بارها با به خانواده‌ها مراجعه کرده‌اند.»
اما چقدر از این آمار مربوط به کرونا و چقدر مربوط به عوامل دیگر است؟ رستم‌پور گفت: «ما در دوره آغاز مدیریت یک بازدید میدانی از یزد داشتیم که چرا مدارس یزد موفق هستند؟ و مقایسه‌ای داشتیم آن انگیزه لازم در دانش‌آموزان ما وجود ندارد. شاید یکی از دلایل آن همجواری ما با کشورهای حوزه خلیج فارس موثر بوده است که از لحاظ معیشتی مقایسه می‌کنند. طرح‌هایی مانند اعتکاف علمی را که در یزد انجام می‌شد، انجام دادیم در این طرح مسجد فاطمه الزهرا(س) همکاری خوبی داشتند و مدرسه امام حسن عسکری هم پایگاه خواهران بود. جوی که بین دانش‌آموزان ما وجود دارد با مدارس شهرهای دیگر متفاوت است. این موضوع را در سهمیه دانشگاه فرهنگیان می‌بینیم. ما مجوز خرید خدمات برای استخدام نیروهای شرکت در چرخه آموزش داشتیم استقبال برای حضور که از شهرهای دیگر داریم در شهر گراش نداشتیم. البته ممنون این دوستان هستیم که می‌آیند و کلاس‌های ما روی زمین نمی‌ماند ولی نیروی بومی پای کار نمی‌آیند. برای کاهش دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل اگر بومی‌های و دانش‌آموختگان ما کنار ما قرار بگیرند و ثبات آموزشی به وجود بیاید مشکلات کمتری خواهیم داشت.»
رستم‌پور در مورد اهمیت ثبات آموزشی گفت:«گاهی نیاز نیست که ما سالی ۱۴ تا ۱۵ کارگاه آموزشی داشته باشیم. در سالی که شروع کردیم با یک کمبود شدید نیرو روبه‌رو بودیم. مثلا معلم اسم‌اش برای کلاس ما بود اما پشت در اداره‌کل برای انتقال بود. دو برابر ظرفیت از اینجا نیرو به شهرهای دیگر منتقل شد. مشکل ما زمانی حل می‌شود که نیروی بومی و پایدار به ما اضافه شود.»
بدیع‌زادگان در تایید این موضوع گفت: «در سال ۹۳ آمار غیر بومی به بومی ما ۶۰ به ۴۰ بود که الان ۸۵ به ۱۵ هستیم و اگر این استقبال همچنان کم باشد این مشکل بیشتر هم می‌شود. امسال در مقطع ابتدایی ما ۲۲ بازنشسته و در دبیرستان ۹ بازنشسته داریم.»
آسیب‌های اجتماعی را نگوییم بهتر است
سوال دیگر هفت‌برکه در مورد آسیب‌های اجتماعی بود. رضایی مدیر پیشین آموزش و پرورش از تدوین اطلس آسیب‌های اجتماعی شهرستان خبر داده بود. بدیع‌زادگان گفت: «ما نقشه‌ای را عملا ندیدیم. از ابتدای مهرماه نقشه آسیب‌های اجتماعی در هر مدرسه و منطقه شروع شده است. آسیب‌هایی را شناسایی کرده‌اند ولی آسیب‌ها را نگوییم و مطرح نشود بهتر است. در مدارس نداریم و مانند مدواخ بیرون از مدرسه است. خیلی از مسائل را همکاران حل کرده‌اند ما پارسال ۱۲۰ و امسال ۸۰ مشاوره برگزار شده است. گراش اعتقادی به مشاوره حضوری ندارند و امسال مشاور تلفنی را در طول سال تحصیلی فعال کردیم.»
بدیع‌زادگان گفت: «یک سامانه جامع هم داریم و خط ۱۵۷۰ از طریق اداره کل ۲۴ ساعته به جز روزهای جمعه در همه زمینه‌ها پاسخگو هستند و از امسال برای اولین بار پوشش مشاوره‌ای را در تمامی مدارس دخترانه گراش، فداغ و ارد هم داشتیم و با توجه به نیازهای مدارس خدمات مشاوره‌ای داده‌ایم. برای آموزش خانواده به جای جلسات عمومی و همایشی به صورت کلاس به کلاس و خانوادگی برگزار می‌شود. در برهه زمانی پاییز گذشته که مشکلاتی وجود داشت ما با کمترین آسیب از آن عبور کردیم. ما زیر بمب‌باران آسیب‌های اجتماعی هستیم و می‌طلبد همه نهادها همکاری کنند. یاریگران زندگی که در بحث آسیب‌های اجتماعی بود ما ۹ مقام آوردیم و برتر شدیم.»
فرجی در مورد وضعیت ثبت‌نام اتباع خارجی گفت: «بحث اتباع یک بحث عجیب است از یک طرف می‌گویند ثبت‌نام کنید و از همان طرف می‌گویند ثبت‌نام نکنید. آنقدر آمار ما سنگین است که شاید نتوانیم همه را پوشش دهیم اولویت اول ما برای ثبت‌نام کسانی است که پاسپورت دارند. از نظر امنیتی نمی‌توانیم مدرسه جداگانه یا حتی کلاس مستقل داشته باشیم و آن‌ها باید بین دانش‌آموزان ما باشند. سیاست کلی تقسیم دانش‌آموزان بین مدارس است.»
خیرین به تعهد خود عمل کرده‌اند اما نوسازی نه
عبدالرضا موغلی معاون پشتیبانی آ.پ گراش در مورد مدارس در دست ساخت گراش گفت: « مدرسه عظیمی فداغ، سلیمی گراش، رسالت کنار زیارت، عظیمی بشیرآباد چهار مدرسه مشارکتی در حال ساخت است. در این مدارس سهم خیر ۵۰ و سهم نوسازی ۵۰ بوده است که در همه مدارس سهم خیر حتی تا ۷۰ درصد رسید ولی سهم نوسازی اقدام نشده است. پیمانکار هنوز پای کار نیامده است.»
موغلی در مورد مدارس کامل خیرساز گراش گفت: «مدرسه خیام در انتهای بند و شیخ به صورت کامل خیرساز است به زودی کلنگ‌زنی می‌کنیم. مدرسه قائدی با همکاری خیر و کمک نماینده در دست ساخت است. مدرسه اکبری در خیابان درمانگاه از مهرماه افتتاح می‌شود. سه مدرسه شهیدان بهمنی، رحمتی و عبداللهی که توسط خیرین در حال ساخت است که بخشی از آن مانده است. در مدرسه رحمتی شهرک عظیمی مشکل کنتور و انشعاب داریم که اداره آبفا همکاری نداشته و نیمه ساخت مانده است.»
موغلی گفت : «در طرح جهادی شهید عجیمان ما ده مدرسه روستایی را معرفی کردیم. که با مدرسه صنعت فداغ کار را شروع کردیم. روستای لب‌اشکن و روستای چک‌چک در مرحله بعد قرار دارند. رنگ‌آمیزی، ایزوگام و تعمیرات میز و صندلی در قالب «قرارگاه جهادی عدالت تربیتی و نصیب آموزشی برابر» در این طرح انجام می‌شود.»
در میان مدارس گراش از دو مدرسه روستایی به صورت مشخص سوال پرسیده شد. فرجی در مورد وضعیت مدرسه عظیمی فداغ گفت: «مدرسه عظیمی فداغ و سه مدرسه دیگر در اولویت ما است. ۵۰ درصد کار انجام شده است و از طریق نوسازی پیمانکار تعیین شده است و چون نوسازی به پیمانکار بدهکار است کار متوقف شده است و این مدرسه به نسبت مدارس دیگر کار جلوتر است.»
فرجی در مورد مدرسه لب‌اشکن گفت: «آنجا یک جوری مجمع‌الخیرین است و هر کلاس را یکی از خیرین ساخته است. برای سرویس بهداشتی هم قرار است از طریق نوسازی پیمانکار بیاید کار کنند. یک مبلغی هم گذاشته‌ایم که اگر از نوسازی هم اقدام نشد خودمان اقدام می‌کنیم. برای مدرسه لب‌اشکن از طریق خیرین یا بنیاد برکت در زمین کنار آن یک مدرسه جدید شش کلاسه ساخته می‌شود.»
اجاره بدهید، پرداخت اجاره فرهنگیان را تضمین می‌کنیم
معاون پشتیبانی آموزش و پرورش از همشهریان برای اجاره منزل به فرهنگیان غیر بومی درخواست همکاری کرد: «۵۵۰ نفر نیروی غیر بومی در گراش هستند که اولین و مهمترین مشکل برای ماندگاری آن‌ها در گراش مسکن است. برای این افراد به حدود ۱۰۰ خانه نیاز داریم سال گذشته اتفاقی افتاد ولی کمی دیر بود از نظر پرداخت اجاره ما تضمین می‌کنیم. خیرین و حتی افراد عادی می‌توانند در این مورد همکاری کنند ما هم پرداخت اجاره را ضمانت می‌کنیم. در حال حاضر سه خوابگاه داریم ۱۳ نفر در مدرسه حسنی، ۱۱ نفر در خوابگاه آشفته خانمم‌ها و یک خوابگاه نیمه متاهلی با ۴ خانوار در خوابگاه حضرت رقیه ساکن هستند. ۲۰ سرایداری مدارس و ۲۰ دستگاه هیات امنایی هم در اختیار فرهنگیان است که این‌ها به هیچ وجه کفاف نمی‌دهد.»
سوال پایانی هفت‌برکه در مورد وضعیت تعاونی مسکن فرهنگیان در طرح اقدامی ملی مسکن بود. فرجی گفت : «سال ۹۸ فراخوانی زده بودند که ۶۰ نفر واجد شرایط مشخص شد. قرار بود زمینی کنار مسجد خدیجه کبری(س) تغییر کاربری به مسکونی داده شود و مسکن برای فرهنگیان در چند طبقه ساخته شود. حضور من همزمان با تغییر سیاست دولت عوض بود و نظر آن ۶۰ نفر هم این بود که واگذاری به صورت ویلایی باشد و چندین جلسه با راه و شهرسازی و فرمانداری گرفتیم تا کار به اینجا رسید که باید تعاونی تشکیل شود. تعاونی تشکیل شد و زمین‌هایی پیش‌نهاد شد و مسکن فرهنگیان در مرحله واگذاری زمین در تنگ حسین قرار دارد. اما عزیزانی هم هستند فرم ج آن‌ها قرمز نیست آن موقع شرایط نداشتند ولی الان شرایط را دارند که باید منتظر فاز دوم بمانند. با راه و شهرسازی مطرح کرده‌ایم که گفته‌اند کار گروه اول تمام شود و بعد به سراغ گروه دوم برویم.»