هفت‌برکه: مدیر جهاد کشاورزی گراش از اختصاص قسمتی از سایت الگویی گیاهان دارویی شهرستان به تولید بذر آویشن و مرو تلخ (مور تلخ) خبر داد. این اقدام با هدف حفظ، شناسایی و تکثیر ارقام بومی آویشن و مور تلخ انجام می‌شود.
رفع موانع تولید گیاهان دارویی
به گزارش روابط عمومی مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان گراش، حسن مرادی، مدیر جهاد کشاورزی گراش گفت: «در این طرح آزمایشی، بوته‌های سبز آویشن و مور تلخ مزرعه، بر اساس شکل ظاهری، ارتفاع، میزان برگ‌دهی، بزرگی یا کوچک بودن برگ‌ها و اندازه گل توسط تابلوهای کوچکی کدگذاری شده و بذر هرگونه به صورت جداگانه جمع‌آوری و بسته‌بندی می‌شود و جهت تکثیر از آن استفاده می‌شود.»
وی تصریح کرد: «هدف از این کار دست‌یابی به بذر ارقام گوناگون آویشن و مور تلخ با خلوص بسیار بالا است و پس از ارسال این بذرها به مراکز تولید نشاء این امکان وجود دارد که برای هر مزرعه متناسب با این که هدف ما تولید بذر باشد یا برگ از نشاء همان نوع خاص استفاده شود.»
مرادی در ادامه گفت: «به خاطر اهمیت ترویج و توسعه کاشت گیاهان دارویی در هفته جهاد کشاورزی سال جاری در راستای طرح رفع موانع تولید بازدیدی میدانی از این مزرعه با حضور فرماندار و مسئولین شهرستان صورت گرفت.»
محمود طاهر‌زاده، فرماندار شهرستان گراش، در این بازدید با بیان این که شهرستان گراش منطقه‌ای مناسب و غنی برای کشت گیاهان دارویی و فعالیت‌‌های جنبی آن است گفت: «هرگونه سرمایه‌گذاری درحوزه کشت، تولید و عرضه گیاهان دارویی با توجه به ظرفیت‌ها و قابلیت‌های گسترده این شهرستان، به صورت جدی حمایت می‌شود.»
کشت گیاهان دارویی سازگار با آب شور
هادی رادمرد، اجرا کننده طرح تولید آویشن، در گفت‌وگو با هفت‌برکه گفت: «محل اجرای پروژه، اناغ است. ما اول از قلمه‌زنی آویشن شروع کردیم. از قلمه‌ای که داشتیم بذر گرفتیم از بذرها هم در گراش نشا تولید کردیم و نشا را در منطقه اناغ کاشتیم که با تدوام کاشت تلاش می‌کنیم بذر به شوری آب مقاوم شود.»
او با اشاره به این که در تلاش هستیم در گراش بذری را تولید کنیم که با آب شور هم به راحتی قابل کشت باشد، گفت: «آویشن را با EC بالای دو هزار و دویست نمی‌توان کشت. اما هر بار که بکاریم نتیجه بهتری می‌گیریم چون مقاومت به شوری کم می‌شود. وقتی آب شور است، تلفات گیاه خیلی بالا می‌رود. با تدوام کشت، میزان مرگ و میر گیاه را پایین می‌آوریم. چند بار این کار انجام بگیرد بذر سازگار با آب منطقه به دست خواهد آمد. مثلا اناغ EC آب چهار هزار و دویست است در حالی که در حالت عادی آویشن در EC دو هزار دویست، نمی‌تواند دوام بیاورد. و ما باید بذر را به مرحله سازگاری برسانیم.»
او با بیان این که از سال ۹۶ کاشت گیاهان دارویی را آغاز کرده است، هدفی که از این کار داشته است را مطرح کرد و گفت: «با توجه به تحقیقاتی که کرده بودم امکان کشاورزی در گراش زیاد است و شخص خود من نیز به کشاورزی علاقه زیادی دارم. طبق مطالعاتی که داشتم صنعت گیاهان دارویی تا چند سال آینده یک صنعت قوی خواهد شد. اگر قرار است این طور اتفاقی بیافتد باید یک شالوده‌ای را به وجود بیاریم تا مثلا اگر سال ۲۰۲۵ قرار است صنعت گیاهان دارویی این قدر رشد داشته باشد، زیربنای آن در گراش فراهم باشد و گیاهان بومی منطقه خودمان را وسعت بدهیم. هدف کلی من این بود که خودمان تولید کنیم، خودمان فراوری کنیم و خودمان به فروش برسانیم. یعنی صفر تا صد کاشت تا برداشت در گراش و زیر نظر خودمان انجام شود.»
از آویشن تا مرو تلخ
مَرو تَئر که در فارسی به آن مرو تلخ یا مور تلخ می‌گویند با نام علمی Salvia mirzayanii از گیاهان دارویی پرکاربرد است که در جنوب فارس از گذشته مردم از آن استفاده می‌کنند و در سال‌های اخیر تحقیقات علمی زیادی نیز در مورد آن در حال انجام است.
رادمرد با اشاره به این که فعالیت اصلی او کاشت آویشن است ولی در تلاش برای یادگیری بذرگیری و نحوه نگهداری و کاشت گیاهان دارویی دیگر مانند مرو تلخ هم است. گفت: «در کنار آویشن چند مدل گیاه دیگر مانند مرو تلخ را نیز در زمین خودمان به راحتی بذرگیری می‌کنیم. ولی فعالیت تخصصی من آویشن است. قصد داریم بذر گیاهانی را که خاصیت دارویی زیادی دارند بگیریم و سعی می‌کنیم شیوه کاشت و نگهداری آن را یاد بگیریم تا اگر کسی می‌خواست بکارد بتوانیم حداقل او را راهنمایی کنیم. تا جایی که در جریان هستم زمانی که مرو تلخ کاشته می‌شود، رطوبت جذب می‌کند و حالت لعابی به خود می‌گیرد و برای همین کاشت آن سخت می‌شود و نمی‌توان بذرگیری کرد اما به هر حال ما برای تولید این گیاه پرطرفدار دارویی نیز در تلاشیم.»
رادمرد در رابطه با زمان کشت و برداشت آویشن گفت: «آویشن و مرو تلخ را هم در فصل سرما و هم در فصل گرما می‌توان کاشت.چون کاشت به صورت صنعتی انجام می‌گیرد و دائم آب به آن می‌رسد. سالانه ۴ تا ۵ برش می‌توانیم بزنیم یعنی ۴ تا ۵ بار در طول سال می‌توانیم برداشت کنیم.این گیاه، گیاه یک ساله نیست. یعنی یک بار که کاشته شد با مراقبتی که از آن می‌شود تا چندین سال و چندین مرتبه می‌توان آن را برداشت کرد.»
او ادامه داد: «ما کارمان صد در صد ارگانیک است. کار سختی است که از آویشن به صورت ارگانیک نشا تولید کنید. تلفات بالا می‌رود. ما همه کارها را صد در صد ارگانیک انجام می‌دهیم تا خیالمان راحت باشد محصول بدون هیچ مشکلی به دست مشتری می‌رسد و هیچ افزودنی اضافه ندارد. ما از پیشگامان کشت آویشن در ایران هستیم.»
رادمرد با اشاره به این که به دست آوردن اطلاعات نحوه‌ی کاشت، نگهداری و برداشت گیاهان دارویی در یک منطقه زمان‌بر است، گفت: «به دست آوردن اطلاعات کاشت، نگهداری و برداشت یک گیاه زمان می‌برد و باید صبور بود و حتی ممکن است اوایل ضرر آن بیشتر باشد. ما آویشن را در اناغ در زمینی به متراژ نزدیک به ۴ تا ۵ هکتار کاشتیم. ولی الان مزرعه نزدیک ۳ هکتار است یعنی تلفات باعث شده به این میزان برسد. تعدد صفات آویشن نیز زیاد است. مثلا ممکن است یک بوته برگ پهن‌تری داشته باشد و یک بوته بلدتر باشد. کار ما این است که بوته‌ای که بازدهی و کیفیت زیادتری دارد را شناسایی کنیم.»
او در پایان از خانواده مرحوم محمدعلی عظیمی به دلیل در اختیار قرار دادن زمینی در اناغ برای کشت آویشن و مور تلخ قدردانی کرد و گفت: «از خانواده مرحوم محمدعلی عظیمی تشکر می‌کنم که زمین را در اناغ در اختیار ما قرار دادند. اگر مسئولین همکاری کنند تصمیم ما بر این است که گراش را به عنوان قطب گیاهان دارویی جنوب کشور معرفی کنیم.»
