هفت‌برکه: سد سلمان که دهه‌ی هفتاد برای تامین آب شرب و کشاورزی جنوب استان فارس ساخته شد، اکنون قرار است تامین‌کننده آب صنعت و کارخانه‌های فولاد در جهرم باشد.
به گزارش هفت‌برکه، هدف اصلی سد سلمان، آبرسانی به لارستان و جنوب فارس بود. ۲۵ سال از طرح اولیه‌ی سد گذشته است و هنوز بعضی از شهرها مانند ارد که قرار بود از آب این سد استفاده کنند، منتظر هستند و روستاهای بسیاری چشم انتظارِ اختصاصِ بخش کمی از آب سد سلمان برای تامین آب شرب روزانه خود هستند. کشاورزی دشت‌های پایین‌دست نیز وابسته به آب رودخانه‌ای است که دیگر جاری نیست.
با همه‌ی این چشم انتظاری‌ها، در مسیری غیرِ کارشناسی و برخلاف طرح اولیه، ابتدا آب سد سلمان برای آب شرب جهرم و در تازه‌ترین تصمیم، برای صنعت جهرم استفاده می‌شود. با همه‌ی این‌ها، فشار بیش از حد به این منبع می‌تواند آن را به سرنوشت سدهایی دچار کند که به دلیل انحراف از هدف اولیه، دچار کمبود منابع آبی شده‌اند و در پی آن مشکلاتی را از نظر زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی و حتی امنیتی به وجود آمده است.
در مورد سد سلمان، اولویت اول باید سرمایه‌گذاری برای تکمیل خط دومِ انتقال به جنوب و بعد از آن جلوگیری از تخصیص‌های غیر متناسب مانند اختصاص به صنایع باشد.
هفت‌برکه پیش از این نیز در یادداشتی تحلیلی با عنوان «سهم ما از آب دریا کجاست؟» موضوع تامین آب پایدار و اهمیت آن در جنوب فارس را بررسی کرده بود.
انتقال آب سد سلمان به جهرم غیر کارشناسی است
موضوع انتقال غیر کارشناسی سد سلمان با وجود اهمیت فراوان، کمتر مورد توجه بوده و در سایه مسائل سیاسی و تقسیمات کشوری قرار گرفته است. سید روح‌الله قریشی، مدیر عامل مجمع فرهیختگان لارستان بزرگ، یکی از کسانی است که در روزهای اخیر در نامه‌ای به استاندار فارس، به خبر راه‌اندازی دو مجتمع بزرگ فولادی در شهرستان جهرم واکنش نشان داده است.
در این نامه به استاندار آمده است: «در روزهای اخیر خبری مبتنی بر راه‌اندازی دو مجتمع بزرگ فولادی در شهرستان جهرم منتشر شده که موجب تعجب، نارضایتی و احساس بی‌عدالتی میان مردم جنوب فارس شده است. چگونه است که در جنوب فارس آب آشامیدنی در بسیاری از شهرها و روستاها یافت نمی‌شود اما برای صنایع آب‌بری که مشخص است بدون مطالعات امکان‌سنجی و با استفاده از جایگاه سیاسی و با فاصله زیاد از منابع آب پایدار مصوب شده آب به وفور تامین می‌گردد؟»
قریشی با اشاره با استناد به گفته‌های نماینده جهرم نوشته است : «سد سلمان فارسی اساسا جهت تامین آب شرب کشاورزی و صنایع منطقه لارستان بزرگ احداث گردید اما طبق گفته نماینده جهرم با مبارزات بسیار (بخوانید لابی‌گری) حجم عمده این آب به سمت توسعه صنعتی شهر جهرم متمایل شد و باز هم اشتهای سیری‌ناپذیر این نماینده، دست‌اندازی به اصلی‌ترین منبع آب منطقه لارستان را رها ننموده است.»
تاکید بر نیازهای آب جنوب فارس مهمترین بخش این نامه است: «با توجه به بروز خشکسالی گسترده در مناطق لارستان و کمبود آب آشامیدنی و کشاورزی، بسیاری از روستاهای لارستان خالی از جمعیت شده که علاوه بر بیکاری، موجب کاهش تولید محصولات کشاورزی نیز شده است. در شهر بزرگی مانند لار آب قابل شرب در منازل وجود ندارد و می‌بایست با استفاده از دستگاه تصفیه آب خانگی و یا خرید آب، آب مورد نیاز را تهیه نمود. در بخش‌هایی مانند بیرم که قطعا اخبار آن به گوش شما رسیده است اوضاع وخیم‌تر بوده و نیازمند توجه ویژه استانداری به تامین ابتدایی‌ترین نیاز مردم این منطقه محروم است.»
موضوع تامین آب از طریق دریا برای شهرستان‌های لارستان، گراش، اوز و خنج نیز در برنامه قرار ندارد: «از طرف دیگر به نظر می‌رسد که لارستان از پروژه انتقال آب خلیج فارس نیز سهمی نخواهد داشت زیرا آقای قادری نماینده شیراز در مصاحبه‌ای بیان داشته که “در خصوص نگرانی مردم لارستان به جهت کمبود آب و خشکسالی موجود باید گفت برای تامین کسری آب شهرستان‌های خنج، اوز، لار، گراش و همچنین بخش‌های علامردشت و بیرم قرار بود تامین آب از سد سلمان فارسی اتفاق افتد، زیرا استفاده از آب دریا و انتقال آن هزینه بالایی داشته و تنها جهت استفاده صنایع توجیه دارد و برای تامین آب شرب باید از ظرفیت سدهای استان استفاده شود”.»
موضوع آب در کل کشور یک چالش ملی است. این موضوع در منطقه جنوب فارس نیز می‌تواند تنش‌زا باشد: «با توجه به موضوع فوق واضح است که تداوم دست‌اندازی‌های غیر کارشناسی به منابع آب شرب جنوب فارس ممکن است منجر به حوادثی شود که نمونه آن را در خوزستان شاهد بودیم، در حالی که امکان جلوگیری از آن وجود داشت. قطعا آینده‌نگری و برنامه‌ریزی برای جلوگیری از بحران‌ها، هزینه‌های کمتری را برای منطقه و کشور به دنبال خواهد داشت. بنابراین توصیه اکید آن است که هرگونه کلنگ‌زنی صنایع آب‌بر منوط به تامین آب آشامیدنی مناطق اصلی و متکی به منابع پایداری چون آب دریا باشد.»