هفتبرکه: همانند کل کشور، انتخابات ۱۴۰۰ در شهرستان گراش نیز با افت مشارکت همراه بود؛ اما این کاهش مشارکت به شدت شهرستانهای دیگر نبود.
هر چند آمار رسمی مشارکت در انتخابات شهرستان گراش از سوی فرمانداری اعلام نشد، اما بررسی آماری هفتبرکه نشان میدهد میزان مشارکت شهرستان گراش ۵۸ درصد و مشارکت در شهر گراش ۶۱ درصد بوده است. با توجه به آمار رسمی مشارکت ۴۸.۸ درصد واجدین شرایط که از سوی وزارت کشور اعلام شد، مشارکت در شهرستان گراش بالاتر از میانگین کشوری است.
برآورد اولیه از میزان واجدین شرایط انتخابات در گراش ۴۰ هزار نفر بود که بعد از انتشار یادداشت مشخص شد واجدین شرایط حدود ۳۷۵۰۰ نفر است به همین علت در بازنویسی یادداشت بخشهایی تصحیح شده است. همچنان تا حدود ۳ درصد خطا در برآوردهای انجام شده ممکن است.
مقایسه با دوره گذشته: ۷ درصد کاهش
پیش از برگزاری انتخابات، هفتبرکه در یک نظرسنجی برآوردی از میزان مشارکت در انتخابات داشت. جمعبندی نظرسنجی هفتبرکه نشان میداد: «در انتخابات خرداد ۱۴۰۰ با مساله کاهش مشارکت روبهرو هستیم، اما نه به آن شدتی که در فضای مجازی نشان داده میشود.» (گزارش کامل)
در برآورد انجام شده، پیشبینی میشد که انتخابات در گراش با کاهش مشارکت ۱۰ درصد نسبت به دوره گذشته انتخابات ریاست جمهوری و شورای شهر برگزار شود. بعد از برگزاری انتخابات مشخص شد که مشارکت در انتخابات از ۶۸ درصد سال ۱۳۹۶ با ۷ درصد کاهش به ۶۱ درصد رسید. در کل شهرستان نیز کاهش ۵ درصدی دیده میشود. این مساله موفقیت نسبی نظرسنجی هفتبرکه را نشان میدهد.
اگر این کاهش را با کاهش ۳۱ درصدی در سطح ملی مقایسه کنیم، میزان کاهش چندان چشمگیر نیست. حتی میزان آرای باطله که در سطح کشور ۱۳ درصد را به خود اختصاص داده بود، در شهرستان گراش ۵.۳ درصد بود.
مقایسه با انتخابات ۹۸: حسینزاده با عدم کاهش مشارکت به مجلس رفت
در واقع آژیر خطر کاهش مشارکت در کل کشور در انتخابات مجلس شورای اسلامی در سال ۱۳۹۸ به صدا در آمده بود. در این انتخابات تنها ۴۲.۵ درصد واجدین شرایط پای صندوق رای رفتند.
این کاهش مشارکت در حوزه انتخابیه جنوب فارس نیز دیده میشد: مشارکت در چهار شهرستان لارستان، خنج، گراش و اوز در مجموع ۴۵ درصد بود و تفاوت چندانی با آمار ملی نداشت.
اما وضعیت در گراش متفاوت بود: با حضور ۷۰ درصدی رایدهندگان در شهر گراش، حسین حسینزاده به مجلس شورای اسلامی راه یافت. البته باید در نظر داشت که مشارکت در گراش در سطح عادی بود و نسبت به دورههای گذشته تفاوت زیادی نداشت. در واقع بهتر است بگوییم گراش از افت مشارکتی که در کل کشور و مناطق همجوار رخ داد مصون ماند. همراهی گروههای مختلف اجتماعی و سیاسی برای رای آوری حسینزاده دلیل اصلی پیشگیری از افت مشارکت بود.
اما این شور انتخاباتی در انتخابات شورای شهر کمتر بود و نسبت به دو سال پیش ۸ درصد کاهش حضور دیده میشود. مسالهای که اگر به آن توجه نشود در دورههای آینده نیز ممکن است رخ دهد.
مشارکت بالاتر شهر گراش از توابع
مقایسه چهار انتخابات سالهای اخیر نشان میدهد که بر خلاف مناطق دیگر کشور، در شهرستان گراش مشارکت در مناطق شهری بیش از توابع و روستاهای شهرستان است. در توبع در زمان انتخابات مجلس افت مشارکت دیده میشود اما در شهر گراش معمولا میزان مشارکت نوسان کمتری دارد و هر دو انتخابات شورای شهر و مجلس شورای اسلامی برای رایدهندگان مهم است.
در این انتخابات نیز مشارکت در شهر گراش ۶۱.۷ درصد بود و با توجه به مشارکت ۵۱ درصدی در بخش مرکزی و بخش ارد، در نهایت مشارکت کل شهرستان عدد ۵۸ درصد را نشان داد که البته سه درصد دیگر نیز آرای باطله به صندوق رای انداخته بودند.
در شهرستانهای همجوار، لارستان نیز میزان مشارکت مشابهی داشت و ۵۲ درصد رایدهندگان پای صندوق رای رفتند. البته در لارستان با توجه به مشارکت ۴۴ درصدی در انتخابات مجلس، این دوره از انتخابات شاهد افزایش مشارکت بوده است. در اوز همانند انتخابات مجلس استقبال چندانی از انتخابات دیده نشد و تنها ۲۰ درصد واجدین شرایط به پای صندوق رای رفتند.
آرای قاطع رییسی در گراش
تیتر «۸۹ درصد آرای رییسی در شهر گراش» در همان ساعت نخست رایگیری منتشر شد. هر چند بعد از شمارش همه صندوقهای شهرستان مشخص شد آرایی که به نفع رییسی در صندوق انداخته شده است، در شهر گراش ۸۹ درصد آرا و در کل شهرستان ۸۶ درصد آرا است.
رییسی که در دوره گذشته انتخابات ریاست جمهوری ۳۸ درصد آرای واجدین شرایط را به دست آورده بود. این بار به ۶۳ درصد رسید. در واقع آرای رییسی در این مدت ۲۵ درصد افزایش داشت.
رییسی در دوره گذشته نیز در گراش ۶۳ درصد آرا را به دست آورده بود و با ۲۶ درصد افزایش به ۸۹ درصد رسید. در واقع افزایش درصد آرای رییسی در گراش و کشور مشابه است، اما گراشیها در دوره قبل نیز به رییسی اعتماد کرده بودند. باید دید این پیشینه میتواند توجه دولت سیزدهم را به گراش جلب کند.
مشارکت، عامل مهم اثرگذاری
نمودار مشارکت در چند دوره اخیز نشان میدهد که نوسانهای مشارکت که در مناطق دیگر وجود دارد کمتر در گراش دیده میشود. یعنی بخش ثابتی از گراشیها در سالهای اخیر به پای صندوق رای رفتهاند و تفاوتی نداشته است که این انتخابات، انتخابات شورای شهر، ریاست جمهوری یا مجلس شورای اسلامی باشد.
بر خلاف آن چیزی که گفته میشود مشارکت انتخابات در شهر گراش بالا نیست و حتی دورههای گذشته از میانگین کشوری کمتر هم بوده است. آمار نشان میدهد رایدهندگان گراش دارای نوسان کمتری هستند و فراز و نشیب کمتری در آمار مشارکت دیده میشود. این دوره که کل کشور با کاهش مشارکت روبهرو بود در گراش بیشتر همان رایدهندگان همیشگی پای صندوق رفتند و به جای کاهش ۳۰ درصدی فقط کاهش ۸ درصدی مشارکت دیده شد.
رای ۸۶ درصدی به رییسی، حضور مهندس حسین حسینزاده در مجلس و انتخاب یک شورای جوان نشان داد که مردم با وجود همه دلخوریها در رایگیریها تمایل خود را برای مشارکت سیاسی و تعیین سرنوشت نشان دادهاند. هر چند تقریبا نیمی از گراشیها در این انتخابات پای صندوق نرفتند یا رای باطله دادند. هر کسی که انتخاب شده است، مسئول تمام این آرای داده شده و نداده است.
آیا این آرا میتواند به موتور محرکی برای توسعه اجتماعی، اقتصادی و سیاسی شهرستان گراش تبدیل شود؟ چهار سال بعد روند کاهش مشارکت برعکس میشود و نسیم امیدواری دوباره وزیدن خواهد گرفت؟