هفت‌برکه – محمد خواجه‌پور: قرمز بودن وضعیت کرونا گراش در دو هفته اخیر که همراه با اعمال محدودیت‌هایی برای اصناف است، تعجب و اعتراض بخشی از مردم را در پی داشته است.
برای درک این موضوع، بد نیست مروری بر معیارهای جدید رنگ‌بندیِ شهرها از ابتدای آذر ۱۳۹۹ داشته باشیم. بر اساس اعلام ستاد ملی کرونا، ملاک اصلی رنگ‌بندی، تعداد بیماران بستریِ مثبتِ بومی به ازای هر صد هزار نفر است.
بستری روزانه ۱۰ نفر با به ازای هر صد هزار نفر باعث قرمز بودن شرایط می‌شود. اگر بستری‌ها به ۶ نفر برسد وضعیت نارنجی و با رسیدن تعداد بستری به ۴ نفر در صد هزار نفر، وضعیت زرد خواهد شد. هر چند شرایط سفید تعریف نشده است، اما قاعدتا نبودن بیمار بستری باید ملاک شرایط غیر خطرناک باشد.
با توجه به جمعیت ۵۴ هزار نفری شهرستان گراش در سرشماری سال ۱۳۹۵، با رسیدن تعداد بستری‌های بومی به بیش از ۵ نفر، گراش در وضعیت قرمز قرار می‌گیرد. تعداد بستری ۳ نفر نشانه وضعیت نارنجی و کمتر از ۲ نفر، وضعیت را زرد می‌کند.
اما چرا لار قرمز نشد؟ جمعیت مجموع شهرستان‌های لارستان، خنج و اوز در زیر مجموعه علوم پزشکی لارستان ۲۵۵ هزار نفر است. طبق معیار ستاد ملی کرونا، هر وقت تعداد بستری‌های بومی سه بیمارستان علوم پزشکی لارستان از ۲۶ نفر بگذرد، این شهرستان‌ها در وضعیت قرمز قرار می‌گیرند.
با توجه به جمعیت برای قرمز شدن، باید تعداد بستری‌های روزانه مجموعه علوم پزشکی لارستان ۵ برابر گراش باشد که این اتفاق در ماه اخیر رخ نداده است.
اما برخی از مسائل آماری کار را کمی پیچیده‌تر می‌کند. دقیقا مشخص نیست در این مورد ملاک تعداد بستری‌های جدید هر روز است یا تعداد بستری موجود در هر روز. اگر تعداد بستری‌های جدید ملاک باشد بر اساس آمار روزانه منتشر شده دانشکده‌های علوم پزشکی نمی‌توان با دقت در مورد وضعیت شهرستان‌ها اظهار کرد چون در این آمار تعداد بستری موجود اعلام می‌شود.
تعداد فوتی‌های لارستان کمی بیشتر است
اگر جمعیت ایران را ۸۰ میلیون نفر در نظر بگیریم، آمار رسمی فوتی‌های کشور از ابتدای شیوع کرونا ۶۲ نفر در هر صد هزار نفر است. که نیمی از آن مربوط به ماه پاییز و موج سوم کرونا است. آمار متوفیان در روز اول پاییز ۲۴۶۵۶ نفر بود که امروز به بیش از ۵۰ هزار نفر رسیده است. یعنی متاسفانه به اندازه متوفیان ۷ ماه نخست شیوع کرونا، در دو و ماه نیم اخیر هموطنان جان خود را از دست داده‌اند.
اما آمار متوفیان در چهار شهرستان جنوبی فارس به نسبت آمار ملی کمتر است. در سه شهرستان لارستان، خنج و اوز آمار متوفیان ۱۱۴ نفر یعنی ۴۵ نفر به ازای هر صد هزار نفر است. که ۱۲ نفر در صد هزار نفر مربوط به پاییز است. این مساله نشان می‌دهد که موج سوم در لارستان به نسبت قربانیان کمتری گرفته است.
در گراش نیز آمار متوفیان هم در موج اول و دوم و هم در موج سوم کمتر از میانگین کشوری بوده است. تا پایان مهرماه آمار متوفیان گراش ۱۴ نفر و در موج پاییزی تا ۱۷ آذر آمار ۴ نفر شامل دو افغانستانی ساکن گراش بوده است. این مساله نشان می‌دهد که با تلاش مجموعه بهداشت و درمان و همکاری خوب مردم، افرادی کمتری قربانی کرونا شده‌اند.
در مقایسه‌ی آمار علوم پزشکی گراش با علوم پزشکی لارستان نیز می‌توان نتیجه گرفت هر چند هر دو دانشکده آمار کمتری از قربانیان کشوری دارند، اما تعداد متوفیان گراش کمتر از متوسط سه شهرستان دیگر است. البته اگر آمار تفکیکی سه شهرستان را نگاه کنیم. شهرستان خنج کمترین قربانی را داشته است.
ستاد ملی کرونا آمار متوفیان را ملاک قرار نمی‌دهد و این مساله در قرمز بودن یک شهرستان موثر نیست.
در این میان باید به یک نکته توجه کرد. موج سوم کرونا بیشتر گریبان‌گیر شهرهای بزرگ و کلان‌‌شهرهای ایران بود و یکی از دلایل کمتر بودن تعداد متوفیان در منطقه می‌تواند تراکم جمعیتی کمتر و شهرهای کوچک در منطقه باشد.
قرمز ولی نسبتا مطلوب
در حالی که گراش در به‌روزرسانی ۱۷ آذرماه همچنان قرمز است ولی نمی‌توان آن را نشانه وخیم‌تر بودن وضع شهرستان نسبت به کل کشور دانست.
آمار بالاتر مبتلایان و بستری‌ها در گراش را باید در کنار آمار کمتر متوفیان دید. در واقع کادر بهداشت و درمان با توجه به وجود امکانات بیمارستانی و آزمایش‌های بیشتر کرونا تلاش کرده‌اند که بیماریابی و مراقبت بیشتری از بیماران داشته باشند و با این سیاست، کرونا شهروندان کمتری را قربانی کرده است.
تعداد آمار مبتلایان گراش سه برابر آمار ملی است اما این لزوما به معنی مبتلایان بیشتر نیست بلکه نشان می‌دهد بیماران بیشتری در گراش شناسایی شده‌اند که کمک می‌کند این افراد از زنجیره‌ی انتقال کرونا حذف شوند.
برخی دلیل قرمز بودن وضعیت شهرستان را بستری بودن بیماران غیر بومی در بیمارستان گراش می‌دانند اما همان‌طور که گفته شد در ستاد کرونا، تعداد بیمار بستری بومی ملاک است و باید در نظر داشت که یک بیمارستان از نظر انسانی نمی‌تواند بیمار مراجعه‌کننده را بازگشت دهد. بسیاری از این بیماران پیش از کرونا نیز خدمات درمانی خود را در گراش دریافت می‌کردند.
از سوی دیگر اصناف می‌گویند نباید به دلیل شرایط درمانی مطلوب‌تر و مرکزیت گراش در بحث درمان که باعث افزایش بستری‌ها شده است، تاوان پس بدهند و هر بار با تعطیلی روبه‌رو شوند. از نظر اتاق اصناف، تعداد متوفیان ملاک بهتری برای نشان دادن وضعیت کرونا در شهرستان و کشور است و متوفیان گراش بسیار از کمتر از آمار کشوری است.
همچنان باید رعایت کرد
در کمرنگ‌تر بودن موج پاییزی کرونا سه عامل زیرساخت بهداشتی و درمانی مطلوب، تراکم جمعیت کم و همکاری مناسب مردم و اصناف موثر بوده است. آمار نشان می‌دهد موج سوم به نسبت کشور در منطقه با آسیب کمتر در حال طی شدن است و امیدواریم با همین روند این موج پست سر گذاشته شود.
برای جلوگیری از جهش یکباره کرونا، قطعا تدوام فاصله‌گذاری اجتماعی و رعایت مردمی لازم است.
