هفت‌برکه: دفتر جدید «مجتمع کشت و صنعت و دامپروری شهید باباحسن» در ساختمان بعثت هنوز کاملا راه‌اندازی نشده است، اما آنقدر بزرگ هست که بلندپروازی صاحب شرکت را نشان دهد. عبدالله جعفری، مدیر عامل شرکت، با دو کیف پر از مدارک و اسناد آماده‌ی مصاحبه است. او اعتقاد دارد در مورد طرح پرورش شترمرغ، حساسیت بی‌پایه‌ای به وجود آمده است و دوست دارد افکار عمومی را با توضیحاتش اقناع کند.
سعی کرده‌ایم ابهامات و سوالاتی را که در مورد پروژه وجود دارد، دسته‌بندی کنیم و بی‌تعارف از او بپرسیم. جواب‌های جعفری را به معترضان حجم پروژه و مخالفان طرح شامل فعالان محیط زیست و ادارات مرتبط در ادامه می‌خوانید.
هفت‌برکه: در مورد طرح پرورش شترمرغ شرکت کشت و صنعت شهید باباحسن جعفری، از زمانی که موضوع مطرح شد یک سری ابهامات وجود داشت. امیدواریم در این گفتگو این ابهامات را کاهش بدهیم و به بخشی از جامعه که روی موضع حساس است، کمک کنیم که قضاوت صحیح‌تری داشته باشد. در ابتدا یک پیشینه از طرح بدهید؛ اینکه از کی درخواست را ارائه دادید و چه مراحلی در شهرستان و خارج از شهرستان طی کرده‌اید؟ مساله‌ی جابجایی زمین پروژه چطور اتفاق افتاد؟
جعفری: اولین تقاضایی که برای پرورش شترمرغ دادیم، به تاریخ ۹ شهریور ۱۳۹۲ بوده است. ما نامه‌ی تقاضا را به جهاد کشاورزی شهرستان گراش دادیم. جهاد اعلام کرد که با توجه به بازدیدی که از طرح مرتع کورده و امکانات شرکت داشته‌ایم، این شرکت می‌تواند این پروژه را اجرا کند، در صورتی که آب مورد نیاز را تامین کند.
بعد از آن، مشاور طرح ما به جهاد کشاورزی و منابع طبیعی نامه نوشته و پرسیده است آیا زمینی که ما می‌خواهیم بررسی کنیم، مشکلی ندارد؟ جهاد کشاورزی هم در نامه‌ای به تاریخ ۲۶ فروردین ۱۳۹۴ جواب داده است که هیچ مشکلی ندارد. بعد از این نامه، مشاوران شروع به نوشتن طرح توجیهی کرده‌اند. این طرح جامع در بیش از ۲۵۰ صفحه آماده شد.
با توجه به این که ما مجوز پرورش شترمرغ بالای هزار قطعه می‌خواستیم، اداره کل استان اعلام کرد که ما بالای هزار قطعه نمی‌توانیم مجوز صادر کنیم و باید از وزارتخانه پیگیری کنید. بعد از چند سال و با تغییرات چندباره در طرح، در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۹۵ این طرح به تصویب وزارت رسید. گروهی از وزارتخانه به شیراز آمدند و مصوب کردند که ما این پروژه را در سه فاز اجرا کنیم.
بعد از این، واحد مراحل اجرایی شدیم. برای تامین آب، منابع آب استان در نامه‌ای اعلام کرد که چون منطقه تخصیص صنعتی ندارد، ما باید دو حلقه چاه خریداری کنیم تا با کمک آن اداره، جابجایی انجام شود. تعداد و جای چاه‌های منطقه را نیز به ما اعلام کردند. ما برای خرید دو حلقه چاه، ۲۷ هکتار زمین در منطقه اناغ خریدیم.
بعد از این، شروع به کار اجرایی بر روی زمین مورد نظر [در منطقه تنگ آب] کردیم، اما با شلوغی و اعتراضات در سال ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ مواجه شدیم. به ما تهمت زمین‌خواری زدند و دلایلی آوردند مثل این که آنجا بهترین زمین است و درخت کنار دارد و منطقه توریستی است و … در واقع بیشترین مخالفت‌ها از کانال شورا بود.
بعد از این قضیه، فرماندار با دستور استانداری اعلام کرد که باید زمین را جابجا کنید. چندی بعد، یعنی ۲۹ مهر ۱۳۹۸، فرماندار ما را دعوت کرد که با روسای ادارات برای بازدید از زمینی که الآن مورد نظر است برویم. این زمین در بونمات، بالای روستای زیارت است، یعنی آخرین نقطه‌ای که زمین مسطح وجود دارد. آنجا را نشان دادند و گفتند همینجا اجرا کنید و ما همه حمایت می‌کنیم. خودشان پیشنهاد دادند. تمام روسای ادارات هم بودند، همراه با معاون سرمایه‌گذاری استاندار. ما هم قبول کردیم، هرچند می‌دانستیم که تامین آب در آن قسمت مشکل‌تر است.
تغییرات در طرح و نقشه‌ها را انجام دادیم و رسیدیم به قضیه‌ی موافقت اصولی با طرح در امور اراضی. الآن منتظر استعلام‌های واگذاری ۸۴ هکتار زمین برای اجرای فاز اول هستیم. در این فاز هزار مولد ماده و پانصد نر و بیست هزار پروار خواهیم داشت. آخرین مصوبه استانداری با حضور مدیر کل این بود که کارها باید در عرض یک هفته تمام شود. در مورد تامین آب هم مدیر کل منابع آب رسما اعلام کرد که از نظر ما مشکلی ندارد و مجوز جابجایی می‌دهیم. قرار شد دو حلقه چاهی را که در منطقه اناغ خریده‌ایم، پر کنیم و انتقال بدهیم.
هفت‌برکه: پس الآن طرح در چه مرحله‌ای است؟
جعفری: الآن در مرحله‌ی آخر واگذاری ۸۴ هکتار زمین است. نقشه‌ها هم تایید شده است. یکی از ایرادهای مخالفان این بود که چرا به درازا زمین واگذار می‌شود؟ مگر نمی‌شود که اول یک تکه را بگیرید و انجام بدهید و بعد تکه دیگر؟ اما اگر توجه کنید، این پروژه حتی در فاز اول هم صفر تا صد است. یعنی شامل جوجه‌کشی، نیمچه، مولد و پروار است. استاندار هم پیشنهاد داد که تمام تاسیسات را در همین فاز اول اجرا کنیم که مردم بفهمند که ما هزینه می‌کنیم. ما هم همین کار را کردیم. به اضافه این که ما بخش‌های مختلفی از جمله قرنطینه، بهداری، خوراک دام و کشتارگاه داریم و هر کدام از آنها ضوابطی دارد. مثلا کشتارگاه را نمی‌توان کنار چیزهای دیگر ساخت. ما سعی کرده‌ایم فاصله‌ها را با فضای سبز پر کنیم. در نتیجه ما نزدیک ۶۰ هکتار فضای سبز داریم. به اضافه‌ی حدود ۳۰ تا ۴۰ هکتار فضای سبز معمولی در خود واحدها. این یعنی ۱۰۰ هکتار فضای سبز در این پروژه وجود دارد. ما برای تامین آب هم چندین گورآب در نظر گرفته‌ایم.
هفت‌برکه: پس آخرین مشکلی که برای اجرا دارید چیست؟ آیا با مرتع‌داران به توافق رسیدید؟
جعفری: نه. ما در گراش اصلا مرتع نداریم. فقط بعضی از آنها پروانه‌ی چرای موقت دارند. ببینید، شاید بعد از سه سال که این پروژه اجرا می‌شود، علوفه‌ی دام این افراد کم شود. ولی مگر این زمین چقدر تولیدات علوفه دارد؟ فرض بگیریم که سالی صد تن علوفه در این زمین تولید می‌شده است. باید توضیح بدهم که ما درختان کنار را از بین نمی‌بریم، چون به غیر از بخش‌های مسکونی، بقیه پروژه در فضای باز است و حالت طبیعی زمین حفظ می‌شود. از طرف دیگر، ما فضای سبزی که ایجاد می‌کنیم چند برابر آن چیزی است که الآن وجود دارد.
من در جلسه با دامدارها هم به بخشدار گفتم ما نمی‌خواهیم نان اینها را ببریم، بلکه می‌خواهیم برایشان نان بیاوریم. این وظیفه‌ی بخشدار و منابع طبیعی است که برنامه و طرحی بریزند که در کنار پروژه‌ی ما، علوفه‌ی این دامداران هم تامین شود. ما تعدادی گورآب برای کنترل سیلاب باران در آن منطقه در نظر گرفته‌ایم. این گورآب‌ها چند تا فایده دیگر هم دارند، از جمله این که آب اضافه برای فضای سبز تهیه می‌کنیم. من در نامه به بخشدار و منابع طبیعی هم اعلام کرده‌ام تا طرحی بریزند تا از آب این گورآب‌ها، آب تمام دامدارها و عشایر این منطقه تامین شود. ما حتی از لحاظ هزینه کمک می‌کنیم که روی این گورآب‌ها درخت‌کاری شود تا فضای سبز ایجاد شود و کمبود علوفه هم تامین شود. قرار نیست کاری را که روزی چند میلیارد درآمد دارد، برای چند کیلو علوفه متوقف کنیم.
هفت‌برکه: پس فکر می‌کنید در ادامه کار مانعی نخواهید داشت و پروژه به اجرا می‌رسد؟
جعفری: نه، هیچ مانعی نداریم. فقط بحث این است که ادارات کوتاهی می‌کنند در جواب دادن به استعلام‌ها. مثلا اداره منابع طبیعی گراش، جواب یک استعلام را الآن دو ماه است که عقب انداخته است. جوابی که باید یک هفته تا دو هفته بدهد.
هفت‌برکه: در طرح شما، اشتغال برای چند نفر پیش‌بینی می‌شود؟
جعفری: اگر طرح کامل اجرا شود، با صنایع دستی در کنار آن، برای ۲۵۰۰ نفر اشتغال مستقیم ایجاد می‌شود.
هفت‌برکه: یکی از سوالاتی که هم ادارات و هم مردم دارند این است که اصلا چرا به سراغ شترمرغ رفتید؟ توجیه شما برای پرورش شترمرغ در منطقه چیست؟
جعفری: اول این که من همیشه دلم می‌خواست برای گراش یک کار خوب انجام بدهم. توان مالی و فیزیکی و فکری آن را هم داشتم. در گراش هیچ صنعتی نمی‌توان آورد، به خاطر آب و برق و … در کشور ما، در حق شترمرغ خیلی بی‌وفایی شده است. شترمرغ چند حسن دارد: یکی این که گوشتش خیلی سالم است، برعکس گوشت دام بزرگ؛ خیلی هم هزینه‌ی کمتری دارد نسبت به دام بزرگ. تفاوت مصرف آب و علوفه برای شترمرغ و دام بزرگ بسیار زیاد است.
هفت‌برکه: آیا فرهنگ مصرف گوشت شترمرغ هم در ایران وجود دارد؟
جعفری: وقتی اطلاعات درباره سلامت گوشت به مردم برسد، مردم هجوم می‌برند. اما چون نیست، نمی‌توان تبلیغ کرد چون کمبود ایجاد می‌شود و بازار سیاه ایجاد می‌کند. الآن سرانه مصرف کشور مگر چقدر است؟ ۱۵۰ گرم. اگر تولید ما به صورت کامل انجام شود، سرانه مصرف شاید به ۳۰۰ گرم در سال برسد. با تولید بیشتر، قیمتش هم ارزان‌تر می‌شود. چون الآن قیمت گوشت شترمرغ بالاتر از قیمت گوشت دام بزرگ است. الآن در کشور ما ۷۰ تا ۸۰ هزار شترمرغ هست. اما جایی که از صفر تا صد تولیدات شترمرغ را انجام بدهد وجود ندارد تا از همه‌ی تولیدات استفاده شود، از پوست تا روغن، ناخن، منقار و پر آن.
هفت‌برکه: آیا خودتان هم تجربه‌ای در پرورش شترمرغ داشته‌اید؟
جعفری: من تحقیقاتم خیلی زیاد بوده است. در این ده سال، من چند بار طرح را با تجربیات خودم عوض کرده‌ام.
هفت‌برکه: یکی از بحث‌ها این است که آیا نمی‌شد با یک طرح کوچکتر شروع کرد که اشکالاتش برطرف شود و بعد به سراغ طرح بزرگ‌تر رفت؟
جعفری: توجیه اقتصادی طرح مهم است. فکر کنید ما ده تا طرح هزارتایی می‌زدیم. نتیجه می‌شد مثل همین طرح‌هایی که الآن در کشور وجود دارد، و از محصولات شترمرغ نمی‌توانستیم استفاده کنیم. اگر شما ده تا لاشه گوشت داشته باشید، باید مغازه به مغازه دنبال مشتری بدوید. ولی اگر در روز ۲۰ تا ۳۰ تن گوشت داشته باشید، می‌توانید قرارداد بین‌المللی ببندید.
هفت‌برکه: توجیه مالی و سرمایه‌گذاری شما چیست؟ آیا خود شرکت سرمایه‌ی اولیه را تامین می‌کند، یا طرح به شکل سهامی عام اجرا می‌شود یا واگذاری به مردم؟
جعفری: ما می‌سازیم و تحویل مردم می‌دهیم. حتی به آنها وام هم می‌دهیم. به هر حال کسی که کارآفرین است، همیشه نباید خودش سرمایه را هم بیاورد. من می‌خواهم سرمایه‌های کوچک مردم به این کار وارد شود. برای تامین سرمایه یا باید بانک به کمک بیاید، یا منابع حکومتی که به موارد خاص می‌دهند. اما این دو مورد بانک و منابع دولتی که فعلا موجود نیست. پس تنها راه ما، مردم است.
ما این طرح را که برای مردم اجرا می‌کنیم، سهامی بهشان نمی‌دهیم. وقتی مجتمع راه‌اندازی شد، مدیریت مجتمع با ماست. سرمایه‌گذاری آن هم نصفش با ماست و نصفش با مردم. حتی مقدار زیادی هم سعی می‌کنیم وام بدهیم. ما می‌سازیم و به صورت واحد واحد تحویل مردم می‌دهیم و حق واگذاری به کس دیگر هم بهشان می‌دهیم. اما باید در قالب خود طرح مجتمع فعالیت کنند. یعنی کسی نمی‌تواند واحد مولد بگیرد، اما پروار بزند.
هفت‌برکه: فرض کنید یک نفر واحدی را گرفت، اما توانایی اجرا نداشت.
جعفری: اجرا کاری به او ندارد. او فقط سرمایه‌گذاری می‌کند و اجرایش با مجتمع است.
هفت‌برکه: برآوردی هم دارید که این سرمایه‌گذاری مردم چقدر است؟
جعفری: مختلف است. بازگشت پول هم برای هر واحد فرق است و ما سعی می‌کنیم توازن ایجاد کنیم.
هفت‌برکه: با توجه به حجم پروژه، برآوردتان این است که در فاز اول و فازهای بعدی چه سرمایه‌ای لازم باشد؟
جعفری: ما تا الآن بالای ۶۰ -۷۰ میلیارد تومان هزینه کرده‌ایم. بحث اصلی در این پروژه، تامین علوفه است. ما در سال ۱۳۸۶، نزدیک به ۱۴۰۰ هکتار زمین در شهرستان خنج خریداری کرده‌ایم و نزدیک به ۵۰۰ هکتار آماده‌ی کشت، و حتی ۱۰۰ هکتار کشت کرده‌ایم. ما روزانه به ۲۵۰ تن علوفه نیاز داریم، که یعنی ما باید حداقل ۵۰ تن خودمان داشته باشیم. ما روی آب آن منطقه هزینه کرده‌ایم و خودمان هم کشت علوفه را شروع کرده‌ایم.
کل سرمایه‌ی این طرح در سه فاز، شاید به هزار میلیارد برسد. البته خروجی این طرح، روزی ۲۵ تن گوشت است. اگر فقط ضریب گوشت را در نظر بگیرید، در عرض دو سال، کل این سرمایه برمی‌گردد. اگر درآمد پوست و صنایع دستی و … را هم اضافه کنید، می‌بینید که سوددهی خیلی کلانی دارد.
هفت‌برکه: واگذاری زمین به چه صورت انجام می‌شود؟ آیا واگذاری قطعی است یا اجاری؟
جعفری: هیچ واگذاری قطعی در نظام دیگر وجود ندارد. قبلا اینطور واگذاری انجام می‌شد و مردم هم دیده‌اند. مثلا طرف زمین برای تولید مرغ می‌گیرد، ولی کار را انجام نمی‌دهد. قانون می‌گوید جهاد کشاورزی باید برود و خلع ید کند و زمین را به دولت برگرداند. اما ادارات کم‌کاری می‌کنند و الآن ما تاوانش را می‌دهیم. این درست نیست که اگر کسی خطا کرد، او را ول کنیم، و جلوی کسی که می‌خواهد کار جدیدی شروع کند را بگیریم.
این زمین هم به صورت اجاره‌ای ۹۹ساله است. حتی در مصوبه آمده است که اگر تا شش ماه کار را شروع نکردیم، زمین را پس می‌گیرند. هرچند من کارم را جلوتر از مجوزها شروع کرده‌ام. الآن ۸۰ درصد تولید علوفه را انجام داده‌ایم.
هفت‌برکه: یک سابقه کاری از خودتان هم به ما بدهید. تاکنون چه طرح‌هایی در چه جاهایی داشته‌اید؟
اول این را بگویم که بعضی‌ها فقط تهمت می‌زنند. من همینجا بگویم که زمین کورده و ۲۷ هکتار در اناغ (که برای چاه آب همین طرح خریده‌ام) و یک کارخانه‌ی قدیمی در شیراز دارم که همه اینها را خریداری کرده‌ام، هرکسی ثابت کرد جایی زمین دولتی به من وگذاری داده‌اند، مال خودش!
طرح شهرستان خنج در اصل برای تولید علوفه است. اما در خود طرح، ما موضوعات دیگری را هم دیده‌ایم؛ مثلا خوراک دام. برای آبخیزداری‌اش، ما بزرگترین گورآب کشور را آنجا زده‌ایم برای تامین آب مورد نیاز. الآن ۵۰۰ هکتار زمین برای کشت علوفه پروژه‌ی شترمرغ آماده کرده‌ایم. کل زمینی که در اختیار داریم، ۱۴۰۰ هکتار است.
هفت‌برکه: چرا طرح پرورش شترمرغ را در کنار مرتع در شهرستان خنج اجرا نکردید؟
جعفری: آنجا توجیه اقتصادی ندارد. چرا؟ چون من می‌خواهم سرمایه مردم بیاید در طرح. آنجا نیروی کار تخصصی هم ندارد. اصل این قضیه، بحث بازرگانی‌اش است. گراشی‌ها بازرگانی بلدند. مثلا اگر صنایع دستی پروژه راه بیفتد، می‌شود وسایل مورد نیازش را از چین وارد کرد و خود محصولات را هم می‌توان صادر کرد. از طرفی، این یکی از بهترین کارهایی است که می‌توان برای این شهر انجام داد.
هفت‌برکه: اسم شرکت کشت و صنعت بابا حسن هم مورد سوال بود. چرا از این اسم استفاده شده است؟ و چه کسانی اعضای آن هستند؟
جعفری: بالاخره من هم بسیجی‌ام و هم از خانواده شهدا. بابا حسن یکی از نیروهای خوب اطلاعات عملیات بوده است و علاقه‌ی شدیدی هم به دامداری و مرغداری داشت. به همین خاطر شرکت را به نام برادرم زدیم. سرمایه شرکت هم خانوادگی و متعلق به خودم است. مقدماتش را هم فراهم کرده‌ایم که در آینده آن را جزو خیریه قرار بدهیم، در قالب بنیادی به نام بنیاد باباحسن.
اما برداشت بعضی‌ها از عنوان شهید مغرضانه است. من چیزی به جز باباحسن ندارم. هر چه داشته‌ام به نام باباحسن بوده است.
هفت‌برکه: پس جواب شما به طرفداران محیط زیست که می‌گویند مرتع‌های آن منطقه از بین می‌رود چیست؟
جعفری: این دیدگاه شخصی است. اما کارشناسان نظر داده‌اند که حتی اگر پوشش گیاهی‌اش هم قلع و قمع شود، درآمدی که این پروژه ایجاد می‌کند می‌تواند خیلی جاها را سرسبز کند، و فضای سبزی که پروژه دارد، در آب‌وهوای منطقه تاثیر دارد. شایعه‌ی دیگری که مطرح کرده‌اند این است که این پروژه مثل مرغداری‌ها بوی بدی ایجاد می‌کند. اما شترمرغ با مرغ بسیار متفاوت است، چون هم فضله‌ی آبکی تولید می‌کند و هم فضا باز است و روی خاک. مجموعه طوری دیده شده است که هیچ مشکلی ایجاد نشود.
هفت‌برکه: آیا در اداره کل محیط زیست استان این طرح تصویب شده است؟ چون رییس اداره شهرستان اظهار کرده است که هنوز پیوست محیط زیستی طرح به ما ارائه نشده است.
جعفری: بالاخره وقتی زمین را نشان داده‌اند و طرح نیز سه سال است که در حال پیگیری است، باید خودشان این مسائل را در نظر بگیرند. می‌توانستند همانجا اعلام کنند.
هفت‌برکه: برای جمع‌بندی، آب مجموعه قرار است چطور تامین شود؟
جعفری: آب مورد نیاز دو قسم است: آب شرب و آبی که برای ریخت‌وپاش و فضای سبز مصرف می‌شود. مصرف روزانه مجموعه در هر سه فاز، تقریبا دو هزار متر مکعب در روز است. آب شرب را ما از طریق حفر دو چاه تامین خواهیم کرد. مجوز گرفته‌ایم که دو چاهی که در اناغ خریده‌ایم را پر کنیم و منتقل کنیم به آن منطقه. ژئوفیزیک هم آورده‌ایم و محل چاه‌ها را هم مشخص کرده‌ایم. آب فضای سبز را هم، چون در بالادست باید از لحاظ سیلاب کنترل کنیم، از طریق مخزن‌های بزرگی که می‌سازیم و ذخیره‌ی آب باران تامین می‌کنیم. این گورآب‌ها باعث می‌شود در سال‌های بعد، آب چاه‌های ما هم تامین شود.
هفت‌برکه: آیا این دو چاه جوابگوی پروژه شما هست؟
جعفری: این دیگر بحث محاسبات طرح است. طرح می‌گوید کافی است.
هفت‌برکه: دلیلی که تا الآن طرح به مرحله اجرایی نرسیده است، چیست؟
جعفری: من تاکنون تاوان مرگ ۲۰۰ پیرزن را داده‌ام، چون هر بار برای جواب یک استعلام به اداره‌ای رجوع می‌کنم، می‌گویند مسئول مربوطه مادربزرگش یا یکی از اقوامش مرده است! اگر در کشور ما راه اخذ مجوزها راحت شود و مدیران ما هم به فکر باشند، سرمایه‌های فراوانی هست.
هفت‌برکه: سوال دیگری که برای جمع‌بندی می‌پرسیم این است: چرا شما کارها را از بالا و از تهران پیگیری می‌کنید؟
جعفری: ما در سال ۹۲ از جهاد کشاورزی گراش شروع کرده‌ام. اینجا پرونده من را فرستاده‌اند استان. استان گفت چون تقاضای شما بالاتر از ۱۰۰۰ قطعه است، پرونده شما را می‌فرستیم وزارت. آنجا هم چیزهایی که از من خواستند تامین کردم و با دردسر زیادی هم مصوب کردم.
هفت‌برکه: دغدغه‌ای که مخالفان پروژه دارند را شفاف مطرح می‌کنیم: حجم این پروژه اینقدر زیاد است که شکست طرح را قطعی می‌دانند. نهایت کار این است که شرکت شهید باباحسن این زمین را می‌گیرد، و در سیستم اداری فعلی، وقتی زمین تخصیص پیدا کرد، دیگر پس گرفتنش به نفع دولت هیچوقت اتفاق نمی‌افتد. نتیجه این می‌شود که زمین به قطعات کوچکتر تقسیم می‌شود و در اختیار مردم قرار می‌گیرد. و چون زمین نزدیک به جاده و شهر است، در نهایت تماما به باغ شهر تبدیل می‌شود.
جعفری: این دید مردم بر اساس چیزهایی است که تاکنون دیده‌اند. این اتفاقات تاکنون افتاده است واقعا. وقتی یک نفر زمینی را برای مرغداری می‌گیرد و سریعا می‌فروشد، یعنی همین! یا این که در منطقه بدون این که آب باشد، زمین برای طرح نخیلات واگذار می‌کنند. اینها همه اشتباه است. این که مردم نسبت به این وسعت ایراد می‌گیرند، حق دارند. اما من بر اساس تجربیاتم در زمینه بازرگانی و کشاورزی، و شناختی که از مردم خودمان دارم، طوری برنامه‌ریزی کرده‌ام که درآمدش سه ماه به سه ماه باشد تا کار راحت‌تر پیش برود.
هفت‌برکه: استراتژی خروج هم دارید؟ اگر پروژه به هر دلیلی به مشکل برخورد کرد، جواب سرمایه‌گذاران را چطور می‌توان داد؟ این هم در طرح دیده شده است؟
جعفری: من حتی یک‌هزارم هم احتمال نمی‌دهم که این طرح به شکست بخورد. سوددهی این طرح برای همه واضح است.
هفت‌برکه: دو سوال آخر را در مورد زمانبندی طرح می‌پرسیم. تصور کنید که همین فردا جواب استعلام‌ها را گرفتید و طرح تصویب نهایی شد. فکر می‌کنید چندماهه می‌توانید کار را شروع کنید و به سرانجام برسانید؟
جعفری: من همین الآن هم خیلی جاها را شروع کرده‌ام. من کارهای مربوط به آب و نقشه‌برداری را انجام داده‌ام. فاز اول را به محض شروع کار در عرض هجده ماه تمام می‌کنیم. فاز دوم و سوم دیگر بیشتر از یک سال وقت نخواهد برد، چون کارهای اساسی در همان فاز اول انجام شده است.
هفت‌برکه: پیش‌بینی می‌کنید چه زمانی جواب استعلام‌ها را می‌گیرد و طرح نهایی تصویب می‌شود؟
جعفری: الآن تقریبا نهایی است. شاید یکی دو ماه دیگر شروع کنیم.
