هفت‌برکه: دکتر عبدالله خورشیدی، پژوهشگر هسته‌ای گراشی، که پیش از این تولید رادیوداروی تکنسویم از مولیبدن-۹۹ را به روش شتابدهنده خطی برای مراکز محلی (در هفت‌برکه بخوانید) پیشنهاد داده بود، اکنون پژوهش جدیدی در رابطه با کاربردهای این رادیودارو در مطالعات مغز ارایه کرده است.
در این طرح پژوهشی که دکتر خورشیدی به تازگی در ژورنال بین المللی The European Physical Journal Plus (با ضریب تاثیر ۳.۲ که در اسکوپوس نیز نمایه شده) به چاپ رسانده است، او با ساخت قطعاتی از فانتوم مغز با استفاده از دستگاه CNC و عملیات برش، مته‌کاری و فرزکاری، به بررسی شرایط تشخیص در بیماران وزوز گوش و پارکینسون پرداخته است. این مقاله نوزده صفحه‌ای با نام دانشکده پیراپزشکی گراش در انتشارات آلمانی اشپرینگر چاپ شده است، و در انتهای مقاله، از دو خیر مشهور و محبوب گراش، شیخ احمد انصاری و حاج رضا فدایی، نیز سپاسگزاری شده است.
دکتر خورشیدی در مورد اهمیت این پژوهش و یافته‌هایش می‌گوید: تشخیص تومورها در مراحل اولیه اهمیت زیادی دارد چون شانس درمان آنها را چندین برابر می‌کند. با توجه به این نکته، یافتن بهترین شرایط ممکن برای تصویربرداری بسیار حایز اهمیت است. در اسکن پزشکی هسته‌ای -اسپکت (SPECT) با توجه به نوع تومورها که در لایه‌های سطحی مغز یا در عمق تشکیل می‌شوند، می‌توان با استفاده از فانتوم سه بعدی مغز که معادل چگالی بافت ساخته می‌شود، به بررسی شرایط تشخیصی پرداخت.
به گفته دکتر خورشیدی، ضایعات به دو شکل دیسک و رینگ طراحی و ساخته شده‌اند و در بین دیسک‌های مختلف و سالم فانتوم جا داده شدند تا بتوان نواحی مختلف مغز را بررسی کرد. پس از پر کردن فانتوم با آب و سپس تزریق رادیودارو (تکنسیوم گامازا با انرژی ۱۴۰ کیلوالکترون-ولت)، فانتوم بر روی تخت در زیر دستگاه اسپکت قرار داده شد. تصویربرداری در مدهای مختلف دستگاه با استفاده از گردآوری پرتوهای گاما ساطع شده از رادیودارو انجام گردید. داده‌های جمع‌آوری شده (کانت) در کنسول دوربین اسپکت ذخیره می شوند و سپس با الگوریتم‌های ریاضی به تصویر خام تبدیل می‌شوند تا بتوان توزیع اکتیویته در مغز را مشخص کرد. پس از بازسازی تصاویر خام با روش‌های مختلف ریاضی و همچنین از طریق اعمال فیلترهای مختلف، کیفیت تصاویر بهبود یافت و جزییات دقیق‌تری از محل ضایعه به دست آمد.
دکتر خورشیدی در ادامه می‌افزاید: تراز نویز در تصاویر مغز حاصل از نواحی مرکزی مغز زیاد است که به دلیل تضعیف فوتون‌های حاصل از ساختارهای عمقی مغز می‌باشد. اگرچه تعداد کانت‌های دریافتی توسط آشکارساز دوربین به واسطه حفره‌های موازی یا مخروطی سر دستگاه مقداری معین دارد، ولی برای افزایش حساسیت در نزدیکی مرکز مغز می‌بایست میدان دید این ناحیه را افزایش داد. همچنین بلافاصله بعد از تزریق به فانتوم مغز می‌بایست با تنظیم شرایط مد نظر تصویربرداری، داده‌گیری را شروع کرد.
مقایسه تصاویر فانتوم مغز و بیماران وزوز گوش صدمه دیده از چهارشنبه-سوری نشان داد که بیشترین متابولیسیم ناشی از دریافت رادیودارو، مربوط به بخش پایین ناحیه گیجگاهی و همچنین بخش بالایی ناحیه آهیانه در مغز می باشد.
نتایج این مقاله با نتایج حاصل از روش‌های مرسوم گزارش شده مثل الکتروانسفالوگرام (EEG) و MRI مقایسه شده‌اند.
نتایج این پروژه می‌تواند در کلینیک‌های مطالعات مغز و همچنین در روش‌های تشخیصی بیماری‌های قاعده مغز مفید واقع شود. از کاربردهای مشخص این تحقیق، بررسی قاعده مغز در تمایز بیماری پارکینسون از دیگر بیماری‌ها با علائم مشابه است. در این پروژه علاوه بر ساخت قطعاتی از فانتوم مغز، ویژگی‌ها و شرایط تصویربرداری SPECT و بازسازی تصویر نیز در تشخیص بیماری مشخص شده‌اند. نکته مهم در بیماری پارکینسون، تشخیص به موقع و تمایز آن نسبت اثرات مشابه دیگر بیماری‌ها است که در نتیجه به درمان سریع‌تر و بهتر منجر خواهد شد.
از علایم شایع بیماری پارکینسون، تغییراتی است که در حالت صورت و چهره روی می‌دهد، از جمله ثابت شدن حالت صورت (ظاهراً احساسات کمی بر چهره نمایان می‌شود) و یا حالت خیرگی چشم (به دلیل کاهش پلک زدن). علاوه بر این‌ها، خشک شدن شانه یا لنگیدن پا در سمت تحت تاثیر قرارگرفته از عوارض دیگر (عادی) این بیماری است. افراد مسن ممکن است نمایان شدن یک به یک این نشانه‌های پارکینسون را به تغییرات افزایش سن ربط بدهند، ارتعاش را به عنوان «لرزش» بدانند، آرام شدن حرکت را به «آرام شدن عادی» و سفت شدن عضلات را به «آرتروز» ربط بدهند. حالت خفیف این بیماری را هم خیلی از این افراد به سن یا پوکی استخوان ربط می‌دهند. هم بیماران مسن و هم بیماران جوان ممکن است بعد از بیش از یک سال که با این عوارض روبرو بوده‌اند برای تشخیص به پزشک مراجعه کنند. به طور کلی این بیماری بر اثر از بین رفتن سلول‌های ترشح کننده ماده‌ای به نام دوپامین که یک انتقال دهنده عصبی است رخ می‌دهد. افزایش نسبت استیل کولین به دوپامین در عقده‌های قاعده‌ای مغز موجب علائم لرزش و رعشه، سفتی عضلات و کندی حرکات می‌شود. لذا بررسی فیزیولوژیک قاعده مغز با استفاده از طراحی ضایعات مغزی در این ناحیه از طریق سیستم SPECT ضرورت ویژه‌ای داشته است.
دکتر خورشیدی در انتها به زبان ساده می‌گوید: دستگاه اسپکت تصاویر عملکردی و ناشی از متابولیسم و فعل و انفعالات شیمیایی را در سطح سلولی و مولکولی ارایه می‌دهند ولی دستگاه CT جهت بررسی ساختارها معمولا استفاده می‌شود. مثلا برای تشخیص استخوان از بافت بهتر است از رادیوگرافی و CT اسکن استفاده شود ولی جهت تشخیص غضروف از عصب در بیماری دیسک کمر، دستگاه MRI گزینه مناسبی است. وی درباره‌ی کارهای پژوهشی آینده خود می‌گوید که درنظر دارد با استفاده از تصاویر عملکردی MRI به روش fMRI به بررسی رفتارهای جنسیتی مرتبط با مغز بپردازد.
در فیلم کوتاهی که ضمیمه شده است، نمونه فیلم حاصل از بازسازی تصویر فانتوم مغز که در آن قسمت های دارای ضایعه در قاعده مغز با رنگ قرمز مشخص شده‌اند.
