هفت‌برکه – محمد خواجه‌پور: یک سرقت منزل در گراش، یک بار دیگر بحث امنیت منازل را داغ کرد. آمار مختلف نشان می‌دهد میزان سرقت در گراش نسبت به بیشتر شهرستان‌های استان فارس کمتر است، اما گاهی یک تک‌سرقت هم می‌تواند احساس ناامنی را گسترش دهد.
مشخص است که بین افزایش مشکلات اقتصادی و افزیش سرقت ارتباط مستقیمی برقرار است و این نگرانی وجود دارد که با توجه به مشکلات اقتصادی موجود در سراسر کشور، در گراش نیز تعداد سرقت‌ها افزایش یابد. سرقت منزل و سرقت موتورسیکلت از متدوال‌ترین انواع سرقت در گراش است.
در طی پانزده سال کار خبری، در مورد گزارش و کشفیات سرقت منزل، با دو نوع سرقت منزل روبه‌رو بوده‌ایم. گروهی از سارقین منزل، شامل سارقین محلی گراشی یا ساکن گراش هستند. بیشتر این گروه برای تامین مواد مخدر روی به سرقت می‌آورند، یا در برخی موارد سرقت انگیزه شخصی یا انتقام‌گیری دارد. دسته دوم سارقین حرفه‌ای و غیر بومی هستند که با یک خودرو وارد شهر می‌شوند و ممکن است در یک شب چندین منزل را سرقت کنند. البته این گروه نیز ممکن است رابطینی در داخل شهر داشته باشند.
باندهای حرفه‌ای صرفا به سراغ طلا، پول نقد و اشیا با ارزش می‌روند و خود را چندان معطل نمی‌کنند. هدف اصلی سارقین محلی هم طلا و پول نقد است ولی ممکن است در زمان سرقت هر چیز دیگری حتی اشیا کم‌ارزش را نیز با خود ببرند.
اما این تقسیم‌بندی چه کمکی به ما می‌کند؟ در سال‌های اخیر یکی از مناطقی که بیشترین گزارش‌های سرقت را منتشر کرده‌ایم، شهرک شهید دستغیب، شامل بلوارهای جانبازان و شهید منفرد بوده است. البته آمار دقیقی در این مورد ندارم، اما به نظر می‌رسد که سرقت باندهای حرفه‌ای بیشتر در شهرک‌ها و بافت‌های جدیدتر شهر رخ می‌دهد. (نمونه اخبار در گریشنا)
سارقین حرفه‌ای منزل معمولا در یک محدوده گشت‌زنی می‌کنند و با شناسایی منازل خالی از طریق زدن زنگ آیفون یا مشاهده خارج شدن صاحبخانه، اقدام به سرقت می‌کنند. به همین دلیل در مناطقی که خیابان‌ها و کوچه ها ساختار منظمی دارند و راحت می‌توان از یک کوچه به کوچه دیگر رفت، کار آن‌ها ساده‌تر است.
در کنار آن، این مناطق به ورودی و خروجی‌های اصلی شهر نزدیک‌تر است و سارقین پس از سرقت برای اختفا به راحتی به شهرهای همجوار می‌روند. در حالی که در بافت‌های قدیمی‌تر مانند بیدله و فخرآباد، مسیریابی برای افراد ناآشنا سخت و پیچیده است و به دلیل فاصله نسبت به جاده‌های بین شهری، خروج از شهر زمان‌بر است.
این البته به این معنی نیست که در بافت‌های قدیمی‌تر سرقت رخ نمی‌دهد، بلکه می‌توان حدس زد سرقت‌های این مناطق توسط افراد آشنا به محل، ساکنین بومی و غیر بومی و یا حتی آشنایان فرد، انجام می‌شود.
این فرض قابل بررسی است که سارقین باندی و حرفه‌ای بیشتر در شهرک‌ها و بافت‌های منظم شهری فعال هستند. نیروی انتظامی با یک تحلیل آماری بر روی سرقت‌های انجام شده و سرقت‌های کشف شده می‌تواند پراکندگی سرقت‌های منزل و نوع آن را مشخص کند.
اگر این فرض اثبات شود می‌توان به دنبال راه‌حل بود و توصیه‌های ایمنی متناسب را در اختیار اهالی هر بخش از شهر قرار داد و بر اساس آن طرح‌هایی مانند گشت‌های محله‌ای پلیس یا بسیج را برنامه‌ریزی کرد.
تسریع در راه‌اندازی دوربین‌های پایش شهری می‌تواند در کنترل سرقت‌های باندی و شناسایی خودروهای مشکوک موثر باشد. هر چند در بسیاری مواقع این خودروها از پلاک‌های مسروقه استفاده می‌کنن،د ولی در صورت سرعت عمل مناسب می‌توان این خودروها را در ورودی شهرهای همجوار به دام انداخت.
از نظر شهرسازی نیز یک راه‌حل پیش‌بینی شده است که چندان مطلوب بخشی از شهروندان نیست. در طراحی شهرک‌ها، کوچه‌های بن‌بست یا صرفا با امکان عبور پیاده در انتهای کوچه در نظر گرفته شده است تا عبور و مرور افراد غریبه در کوچه کاهش پیدا کند و عبور افراد محدود به ساکنین باشد. برخی از شهروندان به دلیل کاهش دسترسی خودروهای شخصی و امدادی با این طراحی مخالف هستند، اما به نظر می‌رسد که در مورد سرقت‌های باندی، شهرک‌های دارای کوچه‌های بن‌بست امن‌تر از شهرک‌های دارای کوچه‌های متقاطع و با دسترسی کامل هستند. در این شهرک‌ها مانند شهرک شهید دستغیب، سارقین به راحتی در کوچه‌ها می‌گردند و هدف خود را شناسایی می‌کنند.
همان‌گونه که گفته شد آمار سرقت‌ها در گراش بالا نیست و همین مساله و کوچکی شهر گراش باعث می‌شود حتی یک سرقت نیز برای شهروندان اهمیت داشته باشد. نمی‌توان جرائم را از بین برد و به صفر رساند اما می‌توان با بررسی دقیق‌تر به سمت کاهش جرائم رفت. یکی از بررسی‌ها می‌تواند شناسایی انواع سرقت‌های منزل باشد.